دنباله‌دار اتلس دارد خرد می‌شود؟
اتلس جان، داری چکار می‌کنی؟!
بر پایه‌ی داده‌های تازه‌ای که از ستاره‌شناسان سراسر جهان به دست آمده دنباله‌دار اتلس (سی/۲۰۱۹ وای۴) که دنباله‌داری نویدبخش به نظر می‌رسید اکنون دارد کم‌نور می‌شود. برای کسی مانند کارل باتامز از آزمایشگاه پژوهش‌های نیروی دریایی در واشنگتن دی‌سی، این از آن زمان‌هایی‌ست که می‌تواند این جمله‌ی قدیمی را بگوید "بِهِتون که گفته بودم."
 |
| دنباله‌دار اتلس در ۲۸ مارس- تصویر در دو اندازه‌ی دیگر: بزرگ‌تر- بسیار بزرگ‌تر (۹.۴ مگ) |
باتامز می‌گوید: «من روز ۱۵ مارس این را گفته بودم: "شگفت‌زده نمی‌شوم اگر به سرعت کم‌نور شود و حتی پیش از رسیدن به خورشید از هم بپاشد". بسیار امیدوارم که اشتباه کرده باشم، ولی دنباله‌در النین هم چند سال پیش چنین کاری را کرد، بسیار امیدوارمان کرد و سپس ... از هم پاشید و خاموش شد.»
دنباله‌دار اتلس در این چند ماه با پیش آمدن به سوی خورشید و افزایش نورش اخترشناسان را شیفته کرده بود، همان کاری که چند دنباله‌دار پیش از این کرده بودند. امید می‌رفت تا اواخر ماه می ۲۰۲۰ هماورد ناهید در آسمان غروب گردد، ولی تغیرات تازه احتمال دیگری را نشان می‌دهند.
در روز ۶ آوریل، اخترشناسان چنژی یه از دانشگاه مریلند و چیچنگ ژانگ از کلتک تصویرهای تازه‌ای را از هسته‌ی دنباله‌دار اتلس منتشر کردند که در آنها به نظر می‌رسید هسته‌ی این دنباله‌دار دارد کشیده و دراز می‌شود. آنها در یک تلگرام اخترشناسی نوشتند: «مانند چیزی که از یک خردشدگی بزرگِ هسته انتظار می‌رود.»
باتامز می‌گوید: «این شاید آغازِ پایان باشد.»
 |
| نمای دنباله‌دار اتلس از پشت یک تلسکوپ ۰.۶ متری که خرد شدنِ احتمالی هسته‌ی آن را نشان می‌دهد |
سنجش‌های تازه از جایگاه این دنباله‌دار هم به دردسر اشاره دارد. باتامز می‌گوید: «اکنون نیروهای "غیر-گرانشی" دارند بر مدار این دنباله‌دار تاثیر می‌گذارند. این نیروها دستاورد بیرون زدن گازها از هسته‌ی دنباله‌دار هستند و باعث می‌شوند هسته با سرعت بسیار کم در جهت مخالف حرکت کند. چیزی مانند یک موتور جت. بیشتر دنباله‌دارهای فعال چنین چیزی را تا اندازه‌ای تجربه می‌کنند، ولی نیروهای غیر-گرانشی اتلس بسیار ناگهانی اثر گذاشته و بسیار نیرومندند. این پشتیبان این گفته است که "برون‌ریزیِ بی‌اندازه‌ی گاز دارد فشاری بسیار نیرومند بر یک هسته‌ی کوچک وارد می‌کند، چه بسا این "رَهِشِ گاز" با خرد شدن هم همراه باشد".»
باتامز می‌گوید: «در پایان بیایید فراموش نکنیم که اتلس تکه‌ای از یک دنباله‌دارِ بزرگ‌تر (ناشناخته) و هم‌خانواده با دنباله‌دار بزرگ ۱۸۴۴ است. خرد شدن یک ویژگی آشنا برای این بچه‌هاست.»
آیا دنباله‌دار اتلس محکوم به نابودی است؟ نه لزوما.
 |
| منحنی نور دنباله‌دار اتلس |
باتامز می‌گوید: «نکته‌ی ناامیدکننده درباره‌ی دنباله‌دارها اینست که اغلب نمی‌دانیم دقیقا چکار دارند می‌کنند یا چرا این کار را می‌کنند. هنوز شانسی هست که دنباله‌دار اتلس تنها دارد پیش از یک برون‌ریزی دیگر "نفسی تازه می‌کند". ولی من رویش حساب نمی‌کنم...»
هر چه هم که بشود، اخترشناسان برای دیدبانیِ دگرگونی‌ها مشتاق هستند. عکس‌هایتان را اینجا به اسپیس‌ودر بفرستید.
-------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
Comet ATLAS - C/2019 Y4 - Karl Battams - Naval Research Lab - Washington DC - Comet Elenin - Venus - Quanzhi Ye - University of Maryland - Qicheng Zhang - Caltech - comet - core - outgassing - Great Comet of 1844
منبع: spaceweather
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
پست‌ها
