هوای مریخ در شب‌ها "می‌تپد"

* تصویرهای تازه‌ای که درخشش‌های سبز و تپنده‌ی فرابنفش را در "هواتاب" شبانه‌ی سیاره‌ی بهرام نشان می‌دهند الگوی گردش جوی در این سیاره را آشکار می‌کنند.

فضاپیمای تکامل جو و گازهای گریزای بهرام ناسا (می‌ون، MAVEN) از زمان جایگیری‌اش در مدار بهرام در سال ۲۰۱۳ تاکنون سرگرم بررسی این سیاره بوده. اکنون عکس‌های تازه‌ای از می‌ون دریافت شده که سازوکارهای درونی شگفت‌انگیز و نامنتظره‌ای را در جو این سیاره به ما نشان می‌دهند.

در این پویانمایی که از پیوند عکس‌های فضاپیمای می‌ون ناسا درست شده درخشش و تپش جو در سمت شبِ سیاره‌ی بهرام را می‌بینیم. این روشنی در طیف فرابنفش است و بنابراین تصاویر به رنگ زیف (کاذب) دیده می‌شوند.

نیک اشنایدر، استاد علوم اخترفیزیکی و سیاره‌ای در آزمایشگاه فیزیک جو و فضا (ال‌ای‌اس‌پی) در دانشگاه کلرادو می‌گوید: «تصویرهای می‌ون نخستین بینش‌های سرتاسری را از جابجایی‌های جوی در جو میانی بهرام به ما می‌دهد، منطقه‌ای کلیدی از جو که جریان‌های هوا در آن گازها را میان پایین‌ترین و بالاترین لایه‌ها جابجا می‌کند.»

این عکس‌ها نشان می‌دهند که جو بهرام در فصل‌های پاییز و بهارِ این سیاره دقیقا شبی سه بار می‌تپد. رصدهای تازه همچنین موج‌ها و مارپیچ‌هایی را در آسمان زمستانی مناطق قطبی سیاره نشان می‌دهند. رصدهای می‌ون چیزی را که فضاپیمای اروپایی مارس اکسپرس یافته بود را نیز تایید می‌کند؛ این که "هواتاب شبانه"، یا تابش فرابنفش شبانه در قطب‌های سرد بهرام بیشترین درخشش را دارد.

این تابش درخشان هنگامی پدید می‌آید که بادها، گازها را به بخش‌های چگال‌ترِ جو می‌برند. این جابجایی باعث سریع شدنِ واکنشی می‌شود که نیتریک اکسید (مونوکسید نیتروژن) که عامل این تابش است را پدید میآورد، تابشی که تنها در طیف فرابنفش دیده می‌شود.

زاک میلبی، پژوهشگر دیگری در ال‌ای‌اس‌پی هم می‌گوید: «این تابش فرابنفش به روشنیِ شفق‌های قطبی زمین است. شوربختانه همنهشِ (ترکیبِ) جو بهرام به گونه‌ایست که این لکه‌های روشن هیچ نوری در طول موج‌های دیدنی (مریی) نمی‌گسیلند تا فضانوردان آینده‌ی بهرام بتوانند آنها را ببینند.»

 این نمودار دلیل هواتاب شبانه‌ی سیاره‌ی بهرام را نشان می‌دهد. مولکول‌های دی‌اکسید کربن و نیتروژن در سمت روزِ سیاره از تابش فوتون‌های پرانرژی خورشید می‌شکنند و اتم‌های کربن، اکسیژن و نیتروژن آزاد می‌کنند. الگوهای سراسری گردش جوی این اجزای اتمی را به سمت شب می‌برند، جایی که بادهای رو به پایین نرخ واکنش اتم‌ها را بالا می‌برد و دوباره مولکول می‌سازند: اتم‌های نیتروژن و اکسیژن به هم می‌پیوندند و مونوکسید نیتروژن پدید می‌آید. این بادها در برخی فصل‌ها نزدیک قطب‌ها  و در فصل‌های دیگر در بخش‌های استوایی پدید می‌آیند. مولکول‌های تازه چون انرژی افزوده‌ای دارند در طیف فرابنفش می‌درخشند. تصویر بزرگ‌تر

 

این تپش‌های فصلی که تازه یافته شده همچنین نشان داده‌اند که گرمایش روزهنگامِ خورشید و فعالیت‌های آتشفشانی بهرام بر شمار (تعداد) و سرعت موج‌ها در جو سیاره اثر می‌گذارد. به گفته‌ی این پژوهشگران، تپ‌های دیده شده توسط می‌ون به روشنی نشان می‌دهند که چگونه موج‌ها در جو میانی بهرام با موج‌های لایه‌های دیگر همساز و سازگار هستند.

سونال جین، او هم از ال‌ای‌اس‌پی می‌گوید: «یافته‌های عمده‌ی می‌ون درباره‌ی دسترفت جو و دگرگونی آب و هوایی اهمیت این الگوهای گسترده‌ی گردشی را نشان می‌دهد که گازهای جوی را در سراسر سیاره و از سطح تا لبه‌ی فضا جابجا می‌کنند.».

گزارش این دانشمندان در شماره‌ی ۶ اوت نشریه‌ی جئوفیزیکال ریسرچ، اسپیس فیزیکز منتشر شده.

--------------------------------------------

در همین زمینه: 

* سیاره سرخ شب‌ها در طیف فرابنفش می‌درخشد

 
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:
pulsing - ultraviolet  - Mars - nightglow - NASA - Mars Atmosphere and Volatile Evolution mission - MAVEN - Red Planet - planet - Nick Schneider - University of Colorado - Laboratory for Atmospheric and Space Physics - LASP - Boulder - Colorado - European Space Agency - ESA - Mars Express - nitric oxide - Earth - Zac Milby - wavelength - volcanic activity - circulation - edge of space - Sonal Jain - Journal of Geophysical Research, Space Physics - atom - molecule

منبع: اسپیس دات کام
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

سحابی پیپ

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۷.۲ مگ)

در خاور ستاره ی کژدم‌دل (قلب عقرب)، پیکره‌هایی تاریک را بر پهنه‌ای از میدان شلوغ و پرستاره‌ی مرکز کهکشان راه شیری می‌بینیم.
این ابرهای گرد و غبار تیره و کدر میان‌ستاره‌ای که در آغاز سده‌ی ۲۰ میلادی توسط ستاره‌شناس ئی. ئی. بارنارد رده‌بندی شدند عبارتند از: بی۵۹، ب ۷۲، بی۷۷، و بی۷۸، و همگی چون در برابر زمینه‌ی پرستاره جای دارند، به حالت ضدنور و سایه‌نما دیده می‌شوند.
جای‌گیری این پیکره‌های تیره در کنار هم، و آمیزه‌ی آنها نمای کاسه و دسته‌ی یک پیپ را پدید آورده و از همین رو این سحابی تاریک به نام رایج "سحابی پیپ" خوانده شده است.
این چشم انداز ژرف و گسترده میدانی به پهنای ۱۰ در ۱۰ درجه از آسمان را در محدوده‌ی صورت فلکی مارافسای (حوا) می‌پوشاند.
سحابی پیپ بخشی از مجموعه ابرهای تاریک مارافسای است که حدود ۴۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارند. هسته‌های چگال گاز و غباری درون سحابی پیپ هستند که با رُمبش خود دارند ستارگان تازه می‌آفرینند.
 
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:
Antares - Milky Way Galaxy - E. E. Barnard - B59 - B72 - B77 - B78 - dark nebula - Pipe Nebul - constellation Ophiuchus - Ophiuchus dark cloud complex - star

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

نخستین نقشه مغناطیسی تاج خورشید

نقشه‌ای از شدت میدان مغناطیسی تاج خورشید که به یک تصویر تاجی از رصدخانه‌ی پویایی‌شناسی خورشید (ا‌س‌دی‌او) افزوده شده. تصویر بزرگ‌تر

بررسیِ بیرونی‌ترین لایه‌ی خورشید که به نام تاج خورشید شناخته می‌شود کارِ بی‌اندازه دشواریست، ولی اکنون پژوهشگران نخستین نقشه از میدان مغناطیسی آن را پدید آورده‌اند. این به ما در پیش‌بینی شراره‌های خورشیدی که می‌توانند زمین را با خطر روبرو کنند کمک می‌کند.

پلاسمایی -حالت داغ و یونیده‌ی ماده- که تاج خورشید راساخته به گونه‌ای باورنکردنی تنُک است و از همین رو با چشم نامسلح دیده نمی‌شود مگر در زمان خورشیدگرفتگی کامل. همچنین این تنُکی، به همراه درخشش خیره‌کننده‌ی قرص خورشید باعث می‌شود سنجش و اندازه‌گیری آن هم دشوار شود.

استیون تامشک از مرکز ملی پژوهش‌های جوی آمریکا در کلرادو به همراه همکارانش با بهره از دستگاهی روی زمین به نام "قطبش‌سنج چند-کاناله‌ی تاج خورشید"، تابش خیره‌کننده‌ی قرص خورشید را پوشاندند تا بتوانند تاج کم‌نور آن را ببینند. این کار به آنها کمک کرد تا چگالی پلاسمای این تاج را بسنجند. آنها همچنین سرعت موج‌هایی را که مانند امواج اقیانوس در تاج جابجا می‌شوند اندازه گرفتند.

این موج‌ها دستاورد میدان‌های مغناطیسی‌اند، و سرعتشان بستگی به چگالی پلاسما و شدت این میدان‌های مغناطیسی دارد، از همین رو سنجش آنها به دانشمندان اجازه داد تا شدت میدان مغناطیسی در سرتاسر تاج را اندازه بگیرند. بر پایه‌ی اندازه‌گیری آنها، این شدت میان ۱ و ۴ گاوس بود، یعنی بیش از ده بار ضعیف‌تر از میدان مغناطیسی یک آهنربای معمولی روی در یخچال.

تامشک میگوید: «این میدان‌های مغناطیسی بسیار کوچکند، با این وجود بسیار اهمیت دارند. این میدان‌ها می‌توانند پیچیده و در هم تابیده شده و باعث فوران‌های خورشیدی شوند، چیزی که می‌تواند روی زمین، ماهواره‌ها، سامانه‌های جی‌پی‌اس، و شبکه‌های برق تاثیر بگذارد.»

پژوهشگران امیدوارند اکنون که می‌توانیم از میدان مغناطیسی خورشید نقشه برداریم بتوانیم روی شناخت فرآیندهایی هم کار کنیم که به فوران‌هایی می‌انجامند که ذرات باردارِ زیانبار برای ماهواره‌ها و شبکه‌های برق را به سوی زمین می‌فرستند. اگر این فرآیندها را بشناسیم شاید بتوانیم برای حفاظت از فناوری‌هایمان، آنها را پیش‌بینی کنیم.

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی ساینس منتشر شده.

-------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:
sun - corona - magnetic field - Earth - plasma - ionised - total solar eclipse - Steven Tomczyk - US National Center for Atmospheric Research - Colorado - Coronal Multi-channel Polarimeter - refrigerator magnet - GPS - Science

منبع: نیوساینتیست
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

تگرگ‌های آمونیاکی آذرخش‌هایی شگفت‌انگیز در مشتری پدید می‌آورند

* فضاپیمای جونو گونه‌ی تازه‌ای از آذرخش‌ها را در سیاره‌ی مشتری دیده که با هر آنچه تاکنون دیده‌ایم تفاوت دارد، و شاید دستاورد  توپ‌های شگفت‌انگیز و آلوده‌ی یخ و آمونیاک باشد.

نگاره‌ای هنری که با بهره از داده‌های فضاپیمای جونو کشیده شده و یک توفان الکتریکی فراز-بالا در مشتری را نشان می‌دهد. جونو به هنگام گذر از نزدیک مشتری، برق آذرخش شگفت‌انگیزی را در سمت تاریک آن دیده. تصویر بزرگ‌تر

دانشمندان سیاره‌شناس مدت‌ها می‌پنداشتند آذرخش‌های مشتری به شیوه‌ای بسیار همسان با زمین رخ می‌دهند: برهمکنش آب مایع و یخ درون ابرها و پدید آوردن بار الکتریکی. این گمان بر پایه‌ی این واقعیت زده شده بود که  ما تنها آذرخش‌هایی را دیده‌ایم که از یک لایه ابرِ آبی که بسیار زیر قله‌ی ابرها مشتری، یعنی جایی که مانند "سطح" مشتری است می‌آیند.

ولی اکنون فضاپیمای جونوی ناسا برق‌های آذرخشی را دیده که از منطقه‌ای بسیار بالاتر در جو مشتری می‌آیند، جایی که برای آب مایع بی‌اندازه سرد است. هایدی بکر از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در کالیفرنیا و از اعضای گروه جونو می‌گوید: «این با هر آنچه در زمین رخ می‌دهد بسیار تفاوت دارد، و یک غافلگیری بزرگ هم بود- به کلی متفاوت با پنداشت‌ها درباره‌ی جایی که آذرخش در مشتری رخ می‌دهد و [نیز با پنداشت‌ها از] سازوکار آن.» گفتنی‌ست این آذرخش ‌ها را "آذرخش کم‌ژرفا" نامیده‌اند.

پژوهشگران دریافتند که این آذرخش شگفت‌انگیز می‌تواند به جای آب خالص، دستاورد آمونیاکی باشد که مانند یک ضدیخ رفتار می‌کند. این می‌تواند چیزی را پدید بیاورد که دانشمندان نامش را توپ خمیری (mushball) گذاشته‌اند، آمیزه‌ای از آمونیاک و آب که با یخ آب در بر گرفته شده. این آذرخش شگفت‌انگیزِ فراز-بالا می‌تواند زمانی رخ دهد که این توپ‌های خمیری با ذرات یخ برخورد کرده و بار الکتریکی بیندوزد.

این پویانمایی بیننده را به سفری شبیه‌سازی شده درون توفان‌های الکتریکی شگفت‌انگیز فراز-بالای مشتری می‌برد. نگاهی نزدیک به تازه‌ترین یافته‌ی فضاپیمای جونو، برق‌های "آذرخش کم‌ژرفا" بیندازید. اگر ویدیو اینجا اجرا نشد می‌توانید آن را در تلگرام و یا توییتر یک ستاره در هفت آسمان ببینید

بکر می‌گوید: «این می‌تواند یک جورهایی مانند یک گلوله برف گل‌آلود باشد با یک پوسته‌ی ترد و شکننده و مرکزِ جویدنی. همچنان که این توپ در جریان‌های بالارو پایین‌روی جو به این سو و آن سو می‌رود، یخ‌های گِرداگردش انباشته می‌شوند (به آن می‌چسبند)، چیزی مانند غلتاندن یک گلوله برفی برای بزرگ‌تر کردنِ آن.»

این گلوله برف‌های آلوده سپس می‌توانند در ژرفای درون مشتری فرو بروند، و گره از یک راز دیگر بگشایند: پاسخ به این پرسش که چرا به نظر نمی‌رسد درون [ِ مشتری] به آن اندازه که انتظار داریم گاز آمونیاک داشته باشد. پاسخ اینست که احتمالا آمونیاک [آنجا هست ولی] در توپ‌های خمیری پنهان شده و آذرخش به بار می‌آورد.»

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر منتشر شده.

در مرکز این تصویر که دوربین جونوکم فضاپیمای جونو گرفته ابرهای کوچک و روشن "بالا زده"ای را می‌بینیم که از اختارهای پپیرامون بالاترند. گمان می‌رود ابرهایی از این دست قله‌ی توفان‌های تندری خشنی باشند که آذرخش کم‌ژرفا را به بار می‌آورند.

در این نگاره روند دگرگونی و شکل‌گیری "آذرخش کم‌ژرفا" و تگرگ‌هایی که آمیزه‌ای از آمونیاک-آب هستند و توپ خمیری (mushball) نامیده شده‌اند را می‌بینیم.
یک ابر توفانی سندانی-شکل در در ژرفای حدود ۶۰ کیلومتری زیر قله‌ی دیدارپذیرِ ابرهای مشتری پدید می‌آید.
این ابر که از همرفتِ رطوبت (moist convection) با پایه‌ی آب نیرو می‌گیرد جریان‌های بالارونده‌ی نیرومندی پدید می‌آورد که  آب مایع و ذرات یخ آب را رو به بالا می‌راند.
حدود ۱۹ کیلومتر بالاتر، دما به اندازه‌ای پایین است که همه‌ی ذرات آب به یخ تبدیل می‌شوند.
همچنان بالاتر می‌رود، ذرات یخ از منطقه‌ای در فرازای حدود ۲۳ کیلومتری زیر قله‌ی ابرها می‌گذرد، جایی که دماهایی میان منفی ۸۵ درجهی سلسیوس و منفی ۱۰۰ درجهی سلسیوس دارد (به شکل لایه‌ی سبزرنگ نشان داده شده).
در آن نقطه، بحار آمونیاک مانند یک ضدیخ رفتار کرده، بلورهای آب یخ‌زده را آب میکند، و از آنها ریزقطره‌های آمونیاک-آب مایع می‌سازد که آن هم سپس رشد میکند و با گردآوری ذرات یخ، یک پوسته‌ی یخی به گرد خود می‌سازد، همان توپ‌های خمیری.
هنگامی که این تگرگ‌ها (توپ‌های خمیری) به اندازه‌ی کافی بزرگ شدند پایین فرود می‌آیند و هم آمونیاک و هم آب را به ژرفای جو مشتری می‌برند و سرانجام در آنجا بخار می‌شوند.

--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:
 Juno spacecraft - lightning - Jupiter - ammonia - Earth - electric charge - NASA - planet - shallow lightning - Heidi Becker - NASA - Jet Propulsion Laboratory - California - antifreeze - mushball - updraft - downdraft - snowball - Nature - hailstone - moist convection

منبع: نیوساینتیست و ناسا
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

مسیه‌های ۲۰ و ۲۱

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

سحابی زیبای ام۲۰ (مسیه ۲۰) که به نام سحابی سه‌تکه نیز شناخته می‌شود، نمونه‌ای کیهانی از پادسانی (تضاد) رنگ‌هاست و حدود ۵۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.

در چارچوب این تصویر خوش‌ترکیب که تقریبا ۱ درجه از آسمان را می‌پوشاند، سحابی سه‌تکه را به همراه خوشه‌ی ستاره‌ای باز ام۲۱ (سمت راست) می‌بینیم.

خود سحابی ام۲۰ که رگه‌های غبار آن را سه تکه کرده‌اند حدود ۴۰ سال نوری پهنا، و ۳۰۰ هزار سال سن دارد. از این نظر، ام۲۰ یکی از جوان‌ترین مناطق ستاره‌زایی در آسمان است که جنین‌های ستاره‌ای و ستارگان نوزاد را در دل ابرهای گاز و غبارش پرورش می‌دهد.

فاصله‌ی برآوردی ام۲۰ و خوشه‌ی ام۲۱ از زمین تقریبا یکسان است ولی با وجود همراهیشان در این چشم‌انداز باشکوه، هیچ پیوندی میانشان نیست. ستارگان ام۲۱ بسیار پیرترند و سنشان به حدود ۸ میلیون سال می‌رسد. این دو را با یک تلسکوپ کوچک نیز می‌توان در صورت فلکی پر از سحابیِ کمان (قوس) مشاهده کرد.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Trifid Nebula - Messier 20 - open star cluster - Messier 21 - dust lane - star forming region - star - M20 - M21 - nebula - constellation Sagittarius - narrowband

منبع: apod.nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

دره‌های سیاره سرخ می‌توانند دستاورد یخسارها باشند نه آب

بلندی‌های جنوب سیاره‌ی بهرام (مریخ) پر از شبکه‌های گسترده از دره‌هایی‌ست که پنداشته می‌شود دیرزمانی در گذشته توسط آب‌های روان پدید آمده بوده‌اند. ولی یک پژوهش تازه نشان می دهد که این دره‌ها شاید در حقیقت دستاورد یخچال‌ها باشند، چیزی که نشان می‌دهد بهرام در روزگار باستان احتمالا سرد و یخبندان بوده، نه گرم و تر (مرطوب).

تصویر از دره‌ی ریول در سیاره‌ی بهرام، یکی از جاهایی که ویژگی‌های کانال‌های یخ آب شده‌ی روان در زیر یخچال، میان سطح و یخچال در آن شناسایی شده

آنا گالوفر از دانشگاه ایالتی آریزونا به همراه همکارانش برای پی بردن به این که بهرام ترانشه‌هایش (خندق‌هایش) را از کجا آورده داده‌های ۱۰۲۷۶ دره در ۶۰ شبکه‌ی دره‌ای را در سرتاسر این سیاره بررسی کردند. آنها مکان‌شناسی (توپولوژی) این دره‌ها را با مجموعه‌ای از ۴۰ هزار شبیه‌سازیِ دره‌هایی که با چهار گونه فرسایش متفاوت پدید آمده بودند مقایسه کردند- فرسایش در اثر: رودهایی که از باران یا برف پدید آمده بودند، جابجایی یخچالی، آب شدن زیر یخچال‌ها، و تراوش آب‌های زیرزمینی به سطح.

این پژوهشگران با بهره از یک رایانه، این دره‌ها را بر پایه‌ی ویژگی‌های مکان‌شناختی دسته‌بندی کردند، از جمله بر پایه‌ی این که هر ریزآبه چگونه از آنها جدا میشود، پیوند (رابطه‌ی) میان درازا و پهنای هر دره، و خمیدگیِ (انحنای) مسیر هر دره.

اگرچه پژوهشِ گذشته که جزییات کمتری هم داشت نشان می‌داد بیشترِ این دره‌ها باید از روان شدن آب‌های زیرزمینی روی سطح پدید آمده باشند، ولی این دانشمندان پی برده‌اند که تنها ۳ تا از این ۶۶ شبکه‌ی دره‌ای به احتمال بسیار دستاورد چنین چیزی هستند. به جایش، ۲۲ تا از این شبکه‌ها به نظر می‌رسد که از آب شدن یخ‌ها و روان شدن زیر یخچال‌ها پدید آمده باشند.

نُه تا از این شبکه‌ها بیشترین همانندی را با شبکه‌هایی داشتند که یکراست از یخچال‌ها پدید آمده بودند، ۱۷ تا بیشترین نزدیکی را با رودهایی داشتند که در شبیه‌سازی‌ها از بارش پدید آمده بودند، و ۱۸ تا هم به اندازه‌ی کافی آشکار و ویژه نبودند که بشود آنها را با اطمینان به یکی از این سازوکارهای پیدایش دره نسبت داد، شاید به دلیل فرسایش در درازنای میلیاردها سال.

گالوفر می‌گوید: «عصرهای یخبندان می‌توانند بسیاری از این دره‌ها را به سادگیِ بسیار توضیح دهند بی‌آنکه برای توضیح چیزهایی مانند کانال‌هایی که از بالای تپه سرازیر می‌شوند یا فضاهای بزرگ میان دره‌ها نیازمند سازوکارهایی شگفت‌انگیز باشیم. ما می‌توانیم سرانجام آنچه را که مدل‌های اقلیمی مدت‌هاست می‌گویند -این که به احتمال بسیار یخبندان‌های گسترده‌ای در گذشته رخ می‌داده- را با پیشینه‌ی زمین‌شناسی آشتی دهیم.»

این پنداشت که بسیاری از این دره‌ها دستاورد یخچال‌ها بوده‌اند نشان می‌دهد که احتمالا مناطق بسیار گسترده‌ای در بهرام باستان پوشیده از یخسارهای غول‌آسا بوده. گالوفر می‌گوید این پنداشتِ چالش برانگیزی‌ست زیرا پژوهش‌های بسیاری نشان داده‌اند که بهرام در گذشته‌ی خود گرم‌تر بوده.

خوشبختانه حتی یخسارهای غول‌پیکر هم نمی‌توانند پنداشتِ زندگی در بهرام را بکُُشند. گالوفر می‌گوید: «یخسارها می‌توانند محیطی فراهم کنند که چندان برای زندگی بد نیست -دمای این محیط می‌تواند پایدار باشد، توسط یخ از تابش‌های زیانباری که روی سطح است در امان بماند، و ذخیره‌ی استوار و یکنواختی از آب را فراهم سازد.»«این محیط اندکی با محیط گرم و تَری که بسیاری برای گذشته‌ی بهرام می‌پندارند تفاوت دارد، ولی باز هم محیطی‌ست که زندگی می‌تواند در آن شکوفا شود.»

خودروی پرسه‌ورنس ناسا که در روز ۳۰ ژوییه راهی سیاره‌ی سرخ شد می‌تواند به یافتن پاسخ این پرسش کمک کند که آیا بهرام در گذشته زیست‌پذیر بوده یا نه و نیز به جستجوی نشانه‌های زندگی باستانی در آنجا بپردازد. این کاوشگر پس از آن که در فوریه‌ی ۲۰۲۱ به مقصد رسید، جستجو برای یافتن نشانه‌ها روی سطح را آغاز خواهد کرد و چه بسا به ما کمک کند بفهمیم این سیاره واقعا در گذشته گرم و نمناک بوده یا سرد و پوشیده از یخسار.

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر جئوساینس منتشر شده.

--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:
Mars - valley - glacier - trench - Anna Galofre - Arizona State University - planet - topology - erosion - glacial movement - tributary - groundwater - precipitation - Glaciation - ice sheet - NASA - Perseverance rover - Nature Geoscience

منبع: نیوساینتیست
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان