این کهن‌ترین نور در کیهان است.
این تصویر باور نکردنی، باقی‌مانده‌های گلوله‌ی آتشینی را نشان می‌دهد که ۱۳.۷ میلیارد سال پیش، جهان ما از دل آن به وجود آمد. عکس مذکور به دانشمندان بینش تازه‌ای درباره‌ی نحوه‌ی ایجاد ستارگان و کهکشان‌ها می‌دهد ولی همچنین به ما می‌گوید چگونه جهان پس از مهبانگ، زندگی آغاز کرد.
این عکس که تهیه‌اش ۶ ماه به درازا کشید، توسط تلسکوپ فضایی اروپایی پلانک گرفته شده و نخستین تصویر تمام آسمان در ماموریت این تلسکوپ بوده.
کهکشان راه شیری، شکل جهان نزدیک و اطراف ما در زمان حال را نشان می‌دهد، ولی پرتوهای ریزموج (مایکروویو) پس‌زمینه‌ی این عکس، شکل احتمالی کیهان در آغاز آفرینش و پیش از تشکیل ستارگان و کهکشان‌ها را نشان می‌دهد.
تصویر خیره کننده‌ی تمام آسمان از تلسکوپ "پلانک" که روشنایی کهکشان راه شیری خودمان سرتاسرش را پوشانده.
دیوید ساوث‌وود، مدیر بخش علوم و اکتشافات روبوتیک ESA می‌گوید: «این همان لحظه‌ایست که تلسکوپ پلانک به خاطرش به راه افتاد. ما قصد پاسخ دادن نداریم. ما می‌خواهیم دروازه‌ای به سرزمین رویایی بگشاییم که دانشمندان در آن بتوانند به جستجوی قطعاتی بروند که به فهم بیشتر از چگونگی آفرینش کیهان و وضعیت فعلیش بیانجامد. خود تصویر و کیفیت چشمگیرش، ادای احترامیست به مهندسینی که تلسکوپ پلانک را ساخته و راه انداختند. اکنون زمان گرفتن نتایج علمی است.»
تصویر جدید تمام آسمان تلسکوپ پلانک، از نزدیک‌ترین بخش‌های کهکشان راه شیری تا دورترین نقاط فضا و زمان، یک گنجینه‌ی خارق‌العاده از داده‌های تازه برای ستاره‌شناسان است.
صفحه‌ی اصلی کهکشان ما از مرکز تصویر می‌گذرد. بلافاصله در کنار آن نوارهای غبار سرد به چشم می‌خورند که تا بالا و پایین کهکشان راه شیری امتداد دارند. این تارهای کهکشانی جاییست که در آن ستارگان جدید متولد می‌شوند. تلسکوپ پلانک مناطق بسیاری را یافته که در آن‌ها تک ستارگان در مرز میان تولد و آغاز چرخه‌ی تکامل به سر می‌برند.
پرده‌ی خالدار پشتی در بالا و پایین تصویر، کمتر تماشایی است ولی می‌تواند فریبنده‌تر باشد. این همان تابش زمینه‌ی ریزموج کیهانی (CMBR) است.
صورت فلکی آشنای جبار را می‌توان در انتهای گوشه‌ی بالا و راست تصویر دید، در حالی که پس‌زمینه‌ی خالدار تابش کیهانی به ستاره‌شناسان سرنخ‌هایی جدید از پیدایش کیهان خواهد داد.
الگوی ریزموج، طرح اولیه‌ی چیزیست که خوشه‌ها و ابَرخوشه‌های کهکشانی از آن ساخته شدند. رنگهای گوناگون نشان‌دهنده‌ی تفاوت‌های جزئی در دما و چگالی ماده در سرتاسر آسمان است. این بی‌نظمی‌های کوچک به شیوه ای به ایجاد مناطق چگال‌تری انجامید که به کهکشان‌های امروزی تبدیل شدند.
CMBR سرتاسر آسمان را در بر گرفته ولی در این تصویر، بیشترِ آن پشت تابش‌های کهکشان راه شیری پنهان شده‌است. تابش‌های کهکشان راه شیری باید به روش دیجیتالی از داده‌های پایانی حذف شود تا بتوان کل پس‌زمینه‌ی ریزموج را ملاحظه کرد. این کار که انجام بشود، پلانک باارزش‌ترین تصویری را که تاکنون از پس‌زمینه‌ی ریزموج تهیه شده به ما نشان خواهد داد.
پرسش بزرگ این خواهد بود که آیا این داده‌ها، آثار دوران آغازینی که به دوران "تورم کیهان" یا "پَندام کیهان" شناخته می‌شود را آشکار خواهد کرد یا خیر. دوره‌ای که تصور می‌شود بلافاصله پس از مهبانگ (انفجار بزرگ) آغاز شد و به انبساط سریع و بزرگ شدن فوق‌العاده‌ی کیهان در یک زمان بسیار کوتاه انجامید.
پلانک به نقشه‌برداری از آسمان ادامه خواهد داد و تا پایان این ماموریت در سال ۲۰۱۲، چهار نقشه از تمام آسمان را کامل خواهد کرد. طبق برنامه، نخستین داده‌ی کامل از CMBR در سال ۲۰۱۲ منتشر خواهد شد.
جان تاوبر، دانشمند پروژه‌ی پلانک سازمان فضایی اروپا می‌گوید: «این تصویر تنها نگاهی مختصر به آن چیزیست که پلانک در نهایت خواهد دید.»
واژه نامه:
Big Bang - space telescope - Planck - microwave - Milky Way galaxy - David Southwood - Eldorado - cosmic microwave background radiation - CMBR - constellation Orion - Jan Tauber - ESA - CMB
