* این رشته ی درخشان دو خوشه ی کهکشانی را به هم می پیوندد که به همراه یک خوشه ی سوم به یک دیگر برخورد خواهند کرد و یکی از بزرگ ترین ابرخوشه های کهکشانی گیتی را پدید خواهند آورند.
رصدخانه ی فضایی هرشل یک رشته ی غول آسای کهکشانی یافته که از درخشش میلیاردها ستاره ی تازه، برافروخته شده است. این رشته دو خوشه ی کهکشانی را به هم پیوند می دهد؛ دو خوشه ای که به همراه یک خوشه ی سوم، [سرانجام] به هم برخورد خواهند کرد و یکی از بزرگ ترین ابرخوشه های کهکشانی کیهان را به وجود خواهند آورد.
این رشته نخستین ساختار از این گونه است که در یک دوره ی مهم و بحرانی از ساختاربندی کیهانی دیده می شود؛ دوره ای که در آن، مجموعه های غول آسا از کهکشان ها به نام "ابرخوشه ها" شروع به شکل گیری می کنند. این پل برافروخته ی کهکشانی فرصتی یگانه برای بررسی چگونگی رشد کهکشان ها و ادغام آن ها برای ساختن ابرخوشه ها در اختیار ستاره شناسان می گذارد.
 |
رصدخانه ی فضایی هرشل یک رشته ی غول پیکر پر از کهکشان
یافته که از میلیاردها ستاره ی نوزاد برافروخته شده است. این رشته
دو خوشه ی کهکشانی را به هم می پیوندد که به همراه یک خوشه ی
سوم، تا چند میلیارد سال دیگر به هم برخورد خواهند کرد و یکی از
بزرگ ترین ابرخوشه های کیهان را پدید خواهند آورد.
|
کریستن کاپن از دانشگاه مک گیل کانادا می گوید: «ما از بابت این رشته ی کهکشانی هیجان زده ایم زیرا فکر می کنیم ستاره‌زایی شدیدی که در کهکشان های آن دیده می شود، به دسته شدن کهکشان ها و پدید آمدن ابرخوشه ی پیرامونش ربط دارد.»
جیم گیچ از دانشگاه مک گیل نیز می گوید: «این پل درخشان ستاره زایی نگاهی آنی در اختیار ما می گذارد که ببینیم فرگشت و تکامل ساختارهای کیهانی در مقیاس های بسیار بزرگ چگونه بر تکامل تک تک کهکشان های درون آن ساختار اثر می‌گذارد.»
این رشته ی میان کهکشانی که صدها کهکشان را به هم می‌پیوندد، پهنایی به اندازه ی 8 میلیون سال نوری دارد و دو تا از سه خوشه را به هم پیوند داده که یک ابرخوشه به نام RCS2319 را پدید آورده اند. این ابرخوشه ی در حال پیدایش یک جرم دوردست فوق العاده کمیاب است که نورش 7 میلیارد سال در راه بوده تا به ما برسد.
RCS2319 موضوع یک پیمایش رصدی عظیم به رهبری تریسی وب و گروهش در دانشگاه مک گیل است. رصدهای پیشین در نور دیدنی (مریی) و پرتو ایکس هسته های خوشه را نمایان کرده و به وجود یک رشته اشاره کرده بود. ولی تا زمانی که ستاره شناسان، هرشل را رو به سوی این منطقه از آسمان نشانه نرفتند، فعالیت شدید ستاره زایی درون رشته آشکار نشد. بیشترِ کنش‌های ستاره زایی که در روزگار آغازین کیهان انجام می شده توسط گرد و غبار از چشم ما پنهان شده ولی تلسکوپ هایی مانند هرشل می توانند تابش فروسرخ این گرد و غبار که توسط ستارگان نوزاد گرم شده را آشکار کنند.
میزان پرتوی فروسرخ نشان می دهد که کهکشان های درون این رشته، هر سال به اندازه ی 1,000 برابر جرم خورشید، ستاره تولید می کنند. مقایسه کنید با کهکشان راه شیری خودمان که هر سال حدود یک جرم خورشیدی ستاره ی تازه می سازد.
پژوهشگران آهنگ بالا و آتشین ستاره زایی در این رشته را به این واقعیت ربط دادند که کهکشان های درون رشته زیر فشار گرانش، در حال خرد شدن و تبدیل شدن به حجم کیهانی کوچک تری می باشند. به گفته ی گیچ: «میزان بالایی از اندرکنش ها و ادغام ها میان این کهکشان ها می تواند باعث آشفتگی ذخایر گازی کهکشان ها شده و فوران های ستاره زایی به پا کند.»
ستاره شناسان با بررسی این رشته خواهند توانست این موضوع بنیادی را مورد کاوش قرار دهند که آیا نقش "طبیعت" در برابر "طبیعت" در روند زندگی یک کهکشان اهمیت بیشتری دارد یا نه. گیچ می پرسد: «آیا روند تکامل یک کهکشان تحت تاثیر ویژگی‌های ذاتی آن، مانند جرم کلی آنست یا که این محیط های کیهانیِ در مقیاس بزرگ تر هستند که عمدتن چگونگی رشد و تغییرات آن ها را تعیین می کنند؟ نقش محیط در اثر گذاشتن بر فرگشت کهکشان ها یکی از پرسش های کلیدی اخترفیزیک نوین است.»
کهکشان های درون رشته ی RCS2319 سرانجام به سوی مرکز ابرخوشه ی در حال ظهور خواهند کوچید. به گمان اخترشناسان، RCS2319 طی 7 تا 8 میلیارد سال آینده همانند ابرخوشه های غول پیکری به نظر خواهد رسید که در فضای نزدیک خودمان وجود دارند، مانند خوشه ی همسایه مان،
خوشه ی گیسو یا کُما. این خوشه های پیشرفته سرشار از کهکشان های بیضی گون "سرخ و مرده" هستند که هر یک به جای ستارگان جوان، ستارگانی پیر و سرخ فام دارند.
گیچ می گوید: «سرنوشت کهکشان های درون RCS2319 که ما اکنون آن ها را در حال فوران ستاره زایی می بینیم اینست که در چنگال گرانشی یکی از بزرگ ترین ساختارهای کیهان تبدیل به کهکشان هایی مرده شوند. ما آن ها را در حال گذراندن یکی از مهم ترین گام های تکاملیشان تماشا می کنیم.»
واژه نامه:
Herschel Space Observatory - filament - clusters of galaxies - galaxy supercluster - star formation - Kristen Coppin - bridge - Jim Geach - RCS2319 - Tracy Webb - X-ray - infrared - Sun - Milky Way Galaxy - galactic evolution - modern astrophysics - Coma cluster - elliptical galaxy
