سنگی که به ماه خورد و انفجارش از زمین هم دیده شد
* ماه اکنون دهانه ای تازه روی سطحش دارد.
* این گودال را تخته سنگی درست کرده که در ماه مارس به آن برخورد کرد و بزرگ ترین انفجاری که دانشمندان از هنگام آغاز به دیده بانی ماه در سال ۲۰۰۵ روی آن دیده اند را پدید آورد.
* این گودال را تخته سنگی درست کرده که در ماه مارس به آن برخورد کرد و بزرگ ترین انفجاری که دانشمندان از هنگام آغاز به دیده بانی ماه در سال ۲۰۰۵ روی آن دیده اند را پدید آورد.
![]() |
نگاره ی هنری از برخورد یک شهاب به سطح ماه. دانشمندان میگویند سالانه صدها تکه سنگ آسمانی به سطح ماه میخورد. تصویر بزرگتر |
بیل کوک از دفتر محیط شهابی ناسا در بیانیه ای گفت: «در ۱۷ مارس ۲۰۱۳ جرمی تقریبا به اندازه ی یک تخته سنگ کوچک به سطح ماه در دریای رگبارها (یا دریای باران) برخورد کرد. در اثر این برخورد انفجاری پدید آمد که نورش تقریبا ۱۰ برابر روشن تر از هر آن چه تاکنون دیده ایم بود.»
ستاره شناسان ناسا ۸ سال است که ماه را برای برخوردهای شهابی روی آن زیر نظر گرفته اند و در این مدت، چنین رویداد نیرومندی را ندیده بودند.
![]() |
این عکس درخشش پرنوری را نشان میدهد که از برخورد یک سنگ بزرگ به سطح ماه در روز ۱۷ مارس ۲۰۱۳ پدید آمد. |
دانشمندان این برخورد را در همان زمان برخورد ندیدند. تنها هنگامی که ران ساگز، تحلیلگری در مرکز پروازهای فضایی مارشال ناسا در هانتزویل آلاباما، به بازبینی ویدیوی ضبط شده توسط یکی از تلسکوپ های ۱۴ اینچیِ "برنامه ی دیده بانی ماه" پرداخت این رویداد هم آشکار شد. ساگز می گوید: «نورش چشمم را زد. بسیار درخشان بود.»
به برآورد دانشمندان، پهنای این سنگ تقریا ۰.۳ تا ۰.۴ متر بود و وزنی نزدیک به ۴۰ کیلوگرم داشت. به گفته ی دانشمندان ناسا، نیروی انفجاری که در پی برخورد آن رخ دید به اندازه ی ۵ تُن TNT بود. ویدیوی ۲ ثانیه ای آن را اینجا ببینید و به بزرگی۲۶۳ کیلوبایت دریافت کنید.
به برآورد دانشمندان، پهنای این سنگ تقریا ۰.۳ تا ۰.۴ متر بود و وزنی نزدیک به ۴۰ کیلوگرم داشت. به گفته ی دانشمندان ناسا، نیروی انفجاری که در پی برخورد آن رخ دید به اندازه ی ۵ تُن TNT بود. ویدیوی ۲ ثانیه ای آن را اینجا ببینید و به بزرگی۲۶۳ کیلوبایت دریافت کنید.
زمانی که پژوهشگران به عقب برگشته و ویدیوهای ضبط شده در ماه مارس را نگاه کردند دریافتند که این شهابِ ماه احتمالا یک رویداد تک و ویژه ی ماه نبوده.
![]() |
این رشته نماها با رنگ نمایشی از ویدیوی سیاه و سفید اصلی گرفته شده و روند انفجار را نشان می دهند. درخشش نور آن در زمان اوج، به اندازه ی درخشش یک ستاره از قدر ۴ بود.
|
جو زمین همچون سپری جلوی برخورد این شهاب ها به سطح سیاره ی ما را گرفت، ولی ماه چنین شانسی نداشت. ماه هوا ندارد و بدین ترتیب در برابر سنگ های آسمانی بی پناه است، به گونه ای که برنامه ی دیده بانی ناسا از سال ۲۰۰۵ تاکنون، برخورد بیش از ۳۰۰ شهاب به سطح آن را مشاهده کرده.
![]() |
برنامهی دیدهبانی ماهِ ناسا صدها مورد برخورد
شهاب را شناسایی کرده. درخشانترین آن ها که در روز ۱۷ مارس ۲۰۱۳ بر سطح دریای رگبارها رخ داد، با چهارگوش سرخ نمایانده شده. |
کوک می افزاید: «ما سال آینده، هنگامی که سامانه ی زمین-ماه بخواهد دوباره از همان ناحیه ی فضا بگذرد، از ماه چشم بر نخواهیم داشت تا شاید دوباره چنان نمایشی رخ بدهد و آن را ببینیم. با این وجود بررسی هایمان از رخداد ۱۷ مارس را هم دنبال خواهیم کرد.»
دانشمندان همچنین امیدوارند با بهره از فضاپیمای مدارگرد شناسایی ماه (LRO) از جای برخورد ۱۷ مارس عکس بگیرند تا از چگونگی رخ دادن آن بیشتر آگاه شوند.
---------------------------------------------------------------
* پانوشت:
دوستانی پرسیده اند که به چه دلیل برخورد سنگ به ماه باید به انفجار بیانجامد. ناسا به این پرسش چنین پاسخ داده:
شهاب هایی که به ماه می خورند برای دیده شدن نیازی به اکسیژن و سوخته شدن ندارند.
نخست این که این شهاب ها با چنان سرعت و در نتیجه انرژی جنبشی بالایی به سطح برخورد می کنند که حتی اگر قلوه سنگی هم باشند، باز می توانند گودالی به پهنای چندین فوت پدید آورند.
دوم هم این که نور و درخششی که به هنگام برخورد آن ها دیده می شود، ناشی از سوخته شدن و احتراق نیست، بلکه تابشی گرماییست که از سنگ گداخته و یا بخارهای داغی که در محل برخورد تولید شده اند گسیل می شود.
واژه نامه:
* پانوشت:
دوستانی پرسیده اند که به چه دلیل برخورد سنگ به ماه باید به انفجار بیانجامد. ناسا به این پرسش چنین پاسخ داده:
شهاب هایی که به ماه می خورند برای دیده شدن نیازی به اکسیژن و سوخته شدن ندارند.
نخست این که این شهاب ها با چنان سرعت و در نتیجه انرژی جنبشی بالایی به سطح برخورد می کنند که حتی اگر قلوه سنگی هم باشند، باز می توانند گودالی به پهنای چندین فوت پدید آورند.
دوم هم این که نور و درخششی که به هنگام برخورد آن ها دیده می شود، ناشی از سوخته شدن و احتراق نیست، بلکه تابشی گرماییست که از سنگ گداخته و یا بخارهای داغی که در محل برخورد تولید شده اند گسیل می شود.
واژه نامه:
Moon - meteorite - naked eye - NASA - Mare Imbrium - Bill Cooke - Meteoroid Environment Office - meteor - Ron Suggs - Marshall Space Flight Center - TNT - Earth - asteroid belt - atmosphere - planet - solar system - Lunar Reconnaissance Orbiter - false-color frames - magnitude - star - oxygen - combustion - kinetic energy - thermal glow --
منبع: SPACE.com
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
5 دیدگاه شما:
سلام، اطلاعات بنده درباره فیزیک در حد چند فصل از هالیدی است، و نمی تونم درک کنم چرا باید برخورد سنگ با ماه باعث انفجار بشه. ضربه، چاله و غبار واضحه، اما چرا انفجار اتفاق می افته؟
یک لطفی کنید و اگر می دونید نکاتی رو بگویید. ممنون.
دوست گرامی
سپاس از پرسشتون
پاسخ ناسا رو در پانوشت همین مطلب اضافه کردم
خیلی ممنون از جواب تون. بنده هم جوابی در این لینک پیدا کردم http://scienceblogs.com/startswithabang/2009/10/28/q-a-how-could-a-meteor-explode/
اینجا گفته که ذرات آب یا گازی که توی سنگ می تونه وجود داشته باشه، یا هر جور تفاوت در مواد تشکیل دهنده سنگ می تونه باعث بشه دما در بخش های مختلف سنگ به طور ناگهانی و با تفاوت زیاد در اجزای مختلف افزایش پیدا کنه و باعث انفجار بشه.
توی مطلبی هم که از ناسا نقل کردید، می گه که نور از سنگ های گداخته و گازهای داغ ایجاد می شه.
بنابراین به خاطر وجود ذرات مختلف در سنگ، با حرارت زیاد منفجر می شه و چون در مساحت بزرگی پخش می شه، نوری که تولید می شه قابل دیدن می شه.
ممنون از توضیحاتتون.
ممکنه توضیح بدین چرا شهاب سنگ هایی که به ماه برخورد ؤ کنند داغ هستنند .مگر نه اینکه اصتحکاک سبب تولید گرما در شهاب سنگهاست .در مورد زمین علت معلومه به خاطر جو زمین است .اما در مورد ماه که هوا ندارد چطور
دوست گرامی
کی گفته داغ هستند؟ اون ها تنها به هنگام برخورد و از شدت ضربه ی برخورد به سطحه که داغ میشن
پست کردن نظر