نور مخالف خورشید در آسمان شیلی

 آیا شب هنگام، تاریک ترین بخش آسمان جاییست که در سمت مخالف خورشید است؟

نه. در حقیقت، یک تابش کم سو و به ندرت تشخیص پذیر به نام "پادفروغ" (گگن شاین، gegenschein، واژه ی آلمانی به معنای "پادخورشید" یا ضدخورشید") وجود دارد که آن را می توان در یک آسمان بسیار تاریک، در فاصله ی ۱۸۰ درجه ای خورشید دید.

این تصویر در اندازه ی بزرگ تر

پادفروغ در اثر پس-پراکنش نور خود خورشید توسط ذرات کوچک غبار میان سیاره ای به وجود می آید. این ذرات غبار با اندازه‌های میلیمتری، خرده های به جا مانده از سیارک ها هستند و در صفحه ی برجگاهی (دایره البروجی)ِ سیاره های منظومه ی خورشیدی در حال گردشند.

تصویر بالا سال گذشته گرفته شده و یکی از زیباترین عکس هاییست که تاکنون از پدیده ی پادفروغ ثبت شده است. تصویر با نوردهی درازمدت و از آسمانی بسیار تاریک بر فراز رصدخانه ی لاس کامپاناس در شیلی گرفته شده و تابش گگنشاین در آن به اندازه ای روشن دیده می شود که حتی چشم انداز را هم کمی روشن کرده.

از جمله اجرام چشمگیر در پس زمینه ی دوردست می توان به کهکشان آندرومدا، خوشه ی ستارگان پروین، سحابی کالیفرنیا، کمربند شکارچی(جبار) درست زیر سحابی شکارچی و درون حلقه ی بارنارد، و ستارگان پرنور پای شکارچی (رجل جبار) و آلفای شکارچی یا ابط الجوزا (به فارسی: بَشْن) نام برد.

تفاوت نور پادفروغ با نور برجگاهی (نور منطقه البروجی) در آنست که نسبت به نور برجگاهی، از خورشید دورتر است و در آن، نور خورشید با زاویه ی بیشتری از روی ذرات باز می تابد [از همین رو نسبت به نور برجگاهی بازتاب نور بهتری دارد و درخشان تر دیده می شود -م].

به هنگام روز هم پدیده ای همانند پادفروغ رخ می دهد که به نام شکوه (glory) شناخته می شود. این پدیده که می توان آن را از درون هواپیما دید، هنگامی رخ می دهد که هوا یا ابرهایی که در جهت مخالف خورشیدند، نور خورشید را بازبتابانند.

چند نوشته ی دیگر در این زمینه: 

* شبی که با هواتاب و گگن شاین و راه شیری دیگر تاریک نبود 

* پدیده «گگن شاین» در آسمان شیلی 

* تالار افتخارات یک کوه 

* پانورامای نور برجگاهی، از شام تا بام 

* نور برجگاهی و کهکشان راه شیری

واژه نامه:

Sun - gegenschein - counter glow - interplanetary dust - back-scatter - asteroid - ecliptic plane - planet - Paranal Observatory - European Southern Observatory - Very Large Telescope - Andromeda galaxy - Pleiades - star cluster Las Campanas Observatory - California Nebula - belt of Orion - Orion Nebula - Barnard's Loop - star - Rigel - Betelgeuse - zodiacal light - reflection - the glory

منبع: apod.nasa.gov

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان