ملاقه بزرگی در آسمان

می بینیش؟

این یکی از رایج ترین پرسش هاییست که به هنگام تماشای یکی از شناخته شده ترین و آشناترین صورت‌واره های آسمان نیمکره ی شمالی بر زبان‌ها جاری می شود: صورت‌واره ی هفت برادران (ملاقه یا چمچه ی بزرگ).

این دسته ستاره یکی از کم شمار چیزهاییست که همه ی نسل های پیش و پس از ما [به همین شکل] دیده و خواهند دید. البته در این تصویر که اوایل همین ماه از جایی در فرانسه گرفته شده ، نور این ستارگان به شیوه ی دیجیتالی افزایش یافته وگرنه تا این حد هم از ستارگان پیرامون پرنورتر نیستند.

خود این ملاقه یک صورت فلکی نیست. گرچه این هفت برادر بخشی از صورت فلکی خرس بزرگ‌ یا دب اکبرند، ولی خود یک صورت‌واره یا اخترگان (asterism) هستند که در جامعه های گوناگون به نام های گوناگونی خوانده می شوند.

پنج ستاره از این هفت برادر در فضا هم به راستی نزدیک همند و احتمالا هم‌زمان نیز پدید آمده اند. در این پیوند، نام هر یک از این هفت ستاره کنارشان نوشته شده. 

با ادامه ی خطی که دو ستاره ی انتهای سمت راست را به یکدیگر می پیوندد، به ستاره ی قطبی می رسیم، ستاره ی شمال، که خود بخشی از پیکره ی ملاقه یا چمچه ی کوچک است.

جابجایی این ستارگان نسبت به یکدیگر باعث خواهد شد تا ۱۰۰ هزار سال آینده، نما و پیکره بندی دیداری این ملاقه هم به آرامی تغییر کند. پویانمایی سه بعدی زیر را ببینید:

برای بزرگ تر دیدن این تصویر، بر روی آن بکلیکید. نوار پایینی، گذر سال ها را نشان می دهد.
نکته: این پویانمایی سه بعدی است و برای سه بعدی دیدنش نیاز به عینک سرخ/آبی دارید (با شیشه ی سرخ روی چشم چپ)

در همین زمینه:

* خرس بزرگ * شب پرستاره بر فراز رن 

واژه نامه:

Big Dipper - constellation - constellation of the Great Bear - Ursa Major - asterism - Polaris - North Star - Little Dipper

منبع: apod.nasa.gov

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان