اگر ستاره دیگری جای ستاره قطبی باشد، آسمان چگونه خواهد بود؟

می‌دانید که اکنون ستاره‌ی درخشانی که جهت قطب شمال آسمانی را نشان می‌دهد و به عنوان ستاره‌ی شمال زمین شناخته می‌شود، ستاره‌ی قطبی است. اگر دوربین خود را بر روی یک سه پایه گذاشته و با نوردهی بلند از آسمان شب عکس بگیرید، رد همه‌ی ستارگان همچون کمان‌هایی هم-مرکز به گرد یک نقطه‌ی مرکزی که همان ستاره‌ی قطبی است در تصویر ثبت خواهد شد.

ولی همیشه این گونه نبوده و همین گونه هم نخواهد ماند!

این تصویر در اندازه ی بزرگ تر

اگر تنها ۱۲۰۰۰ سال صبر کنید، ستاره‌ی پرنور "کرکس نشسته" (وَنَند، نسر واقع) نزدیک‌ترین ستاره به قطب شمال آسمانی ما خواهد شد و اگر در آن زمان با یک دوربین ثابت و نوردهی بلند از آسمان عکس بگیرید، کمان‌های هم-مرکز رد ستارگان به گرد نقطه‌ای نزدیک این ستاره پدیدار خواهند شد.

دلیل این دگرگونی، حرکت پیشایان محور چرخش زمین است. این محور درست مانند تاب خوردن یک فرفره‌ی چرخان، به آرامی و در یک دوره‌ی ۲۶۰۰۰ ساله تاب می‌خورد و راستایش تغییر می‌کند. [این تصویر پویای gif را ببینید]

اکنون اگر نمی‌خواهید ۱۲۰۰۰ سال صبر کنید تا کرکس نشسته ستاره‌ی شمال شود، نمای نوآورانه و هوشمندانه‌ی بالا را ببینید که در آن، رد ستارگان در زمان خودمان در سمت چپ و رد ستارگان در سال ۱۴۰۰۰ میلادی هم در سمت راست نمایش داده شده.

هر دوی این نماها در همین آوریل توسط عکاس نجومی، میگویل کلارو در Alqueva Dark Sky Reserve در النتژوی کشور پرتغال به تصویر کشیده شده‌اند.
 وی برای پدید آوردن نمای رد ستارگان به مرکزیت ستاره‌ی کرکس نشسته، یک دوربین را بر روی دو ساعت‌ران (clock drive) نصب کرد. محور یک ساعت‌ران رو به ستاره‌ی قطبی بود و خلاف جهت چرخش زمین می‌چرخید. این باعث می‌شد چرخش و جابجایی ستارگان به گرد ستاره‌ی قطبی خنثی شده و در تصویر ثبت نشود.

محور ساعت‌ران دوم رو به ستاره‌ی کرکس نشسته بود و چرخش سیاره‌ی زمین را به آنجا برده بود. این نوآوری به کلارو اجازه داد تا رد ستارگان را به جای ستاره‌ی قطبی، به گرد ستاره‌ی کرکس نشسته به تصویر بکشد.

واژه نامه:

North Star - Polaris - spin axis - Earth - star - Vega - spinning top - precess - Astrophotographer - Miguel Claro - planet - North Celestial Pole - tripod - concentric arc - Alqueva Dark Sky Reserve - Alentejo - Portugal - Miguel Claro - startracking camera - clock drive - star trail

منبع: apod.nasa.gov  

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان