خیره کننده: تصویر پلوتو از سمت شب آن، جو پر از غبارش را می نمایاند

بدرود زیبای پلوتو با نیوهورایزنز: نمای سرتاسری جو پلوتو که از پشت با نور خورشید روشن شده، قرص تیره و ضدنور شده ی آن را همچون هاله ای درخشان در بر گرفته است. این عکس را فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا در نیمه شب ۱۵ ژوییه به وقت خاور آمریکا گرفت. فضاپیما در زمان گرفتن این عکس حدود ۲ میلیون کیلومتر از پلوتو دور شده بود. این عکس که ویژگی هایی به کوچکی ۱۹ کیلومتر را نشان می دهد، در روز ۲۳ ژوییه روی زمین دریافت شد. شمال، بالای چارچوب است. تصویر بزرگ تر

فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا (افق های نو) تنها هفت ساعت پس از نزدیک ترین رویارویی با پلوتو، نگاهی به پشت سر انداخت و این عکس دیدنی و شگفت انگیز را از جو آن که نور خورشید از پشت بر آن تابیده بود گرفت. این عکس لایه های غباری را آشکار کرده که چندین برابر بالاتر از پیش بینی های دانشمندانند.

نیوهورایزنز تنها هفت ساعت پس از گذشتن از نزدیک ترین فاصله ی پلوتو، به پشت سر نگاه انداخت و با دوربین شناسایی برد بلند خود (لوری، LORRI)، نور خورشید را که از پس جو پلوتو به این سو تابیده و ریزگردهایی که تا ۱۳۰ کیلومتری بر فراز سطح پلوتو شناور بودند را آشکار کرده بود به تصویر کشید. بررسی آغازین این تصویر، دو لایه ی جداگانه و نمایان ریزگرد را نشان می دهد: یکی در فراز ۸۰ کیلومتری بالای سطح و دیگری در فراز حدود ۵۰ کیلومتری.

آلن استرن، سربازرس نیوهورایزنز از بنیاد پژوهشی جنوب باختر (SwRI) در بولدر کلرادو می گوید: «هنگامی که این عکس را که نخستین تصویر از یک جو بیگانه در کمربند کوییپر است دیدم دهانم باز ماند. این به ما یادآوری می کند که دستاورد کاوش و جستجو بیش از تنها چند یافته ی شگفت انگیز است- ارمغان آن زیبایی باورنکردنی است.»

جو پلوتو که از پشت با نور خورشید روشن شده، در این تصویر فضاپیمای نیوهورایزنز پلوتو را مانند حلقه ای درخشان در بر گرفته. در این تصویر برای نخستین بار ریزگردهای هیدروکربنی جو پلوتو، تا فراز ۱۳۰ کیلومتری بالای سطح آن دیده می شوند. نیوهورایزنز این عکس را در روز ۱۴ ژوییه، هفت ساعت پس از گذشتن از کنار پلوتو و از فاصله ی ۳۶۰ هزار کیلومتری آن گرفت. چارچوب پیوست: تصویر رنگ نمایشی از ریزگردها که نشانگر ساختارهای گوناگون در آنست، از جمله دو لایه ی جداگانه، یکی در فراز ۸۰ کیلومتری و دیگر در فراز ۵۰ کیلومتری بالای سطح. تصویر بزرگ تر

بررسی جو پلوتو سرنخ هایی از فرآیندهایی که زیر آن رخ می دهد به ما می دهد. مایکل سامرز، یکی از پژوهشگران نیوهورایزنز از دانشگاه جورج میسون در فیرفکس ویرجینیا می گوید: «ریزگردهایی که در این تصویر دیده می شود یک عنصر کلیدی در ساخته شدن مولکول های پیچیده ی هیدروکربنی است که سطح پلوتو را سرخ فام کرده.»

مدل ها نشان می دهند که این ریزگردها زمانی پدید می آیند که نور فرابنفش خورشید مولکول های گاز متان را می شکند. متان یک هیدروکربن ساده است که می دانیم در جو پلوتو وجود دارد. شکسته شدن متان به ساخته شدن گازهای هیدروکربن پیچیده تر مانند اتیلن و استیلن می انجامد که نیوهورایزنز آن ها را هم در پلوتو شناسایی کرده. هنگامی که این هیدروکربن ها به بخش های پایین تر و سردتر جو می آیند، چگالیده شده و ذرات یخی می سازند که به شکل گیری ریزگرد می انجامد. پرتوهای فرابنفش خورشید به روش شیمیایی این ریزگرد را به تولین تبدیل می کند، همان هیدروکربن های تیره ای که سطح پلوتو را رنگ آمیزی کرده اند. در ویدیوی پویانمایی  زیر، این فرایندها به خوبی نشان داده شده.

دانشمندان پیش از این محاسبه کرده بودند که برای شکل گیری ریزگردها در فرازهای بالاتر از ۳۰ کیلومتری سطح پلوتو، دمای آنجا بیش از اندازه بالاست. به گفته ی سامرز، با آشکارسازی ریزگردهای پلوتو در فرازهای ۱۳۰ کیلومتری :«دیگر نیاز به انگاره های تازه ای برای آنچه در جو پلوتو روی می دهد خواهیم داشت.»

ریزگردهای جو پلوتو که در روز ۱۴ ژوییه توسط فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا به تصویر کشیده شد، نشانگر پیوندی کلیدی میان فرآیندهای شیمیایی که در پی تابش نور فرابنفش خورشید در جو بالایی پلوتو رخ می دهند و هیدروکربن های سرخ-قهوه ای روی سطح پلوتو به نام تولین که بر سطح می بارند و آن را تیره می کنند است. این پویانمایی چندین گام (مرحله) را نشان می دهد: ۱) پرتوهای فرابنفش خورشیدمولکول های متان را در بالای جو پلوتو می شکند. ۲) این به ساخته شدن هیدروکربن های پیچیده، مانند اتیلن و استیلن می انجامد. ۳) با سرد و چگالیده شدن این مولکول ها، ذرات یخ و درنتیجه ریزگرد پدید می آید. ۴) این ریزگردها به روش شیمیایی به تولین تبدیل می شوند و با رسیدن به سطح پلوتو، آن را تیره می کنند.

درهمین زمینه: * پلوتو و شارون با رنگ آمیزی علمی 

واژه نامه:

Pluto - New Horizons - sun - Long Range Reconnaissance Imager - LORRI - atmosphere - haze - Kuiper Belt - Alan Stern - Southwest Research Institute - SwRI - Michael Summers - George Mason University - ultraviolet - methane - hydrocarbon - ethylene - acetylene - tholin

منبع: NASA

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان