پلوتو و شارون: دو رقصنده زیبا ولی ناهمگون

* آن ها زوجی فریبنده اند: دو دنیای سرد و یخ زده، همانند دو اسکیت باز که دست های یکدیگر را گرفته اند، به گرد مرکز مشترک گرانش خود می چرخند و می چرخند. به باور دانشمندان، این دو میلیاردها سال پیش در پی یک برخورد کیهانی پدید آمده اند ولی با این همه از بسیاری جهات، بیشتر به دو بیگانه ی ناآشنا می مانند تا دو همزاد. 

نیوهورایزنز به هنگام گرفتن این عکس در روز ۸ ژوییه ی ۲۰۱۵، حدود ۶ میلیون کیلومتر از پلوتو فاصله داشت. این همان عکس دوم است ولی داده های رنگی که پیش‌تر توسط دستگاه رالف (Ralph) به دست آمده بود به آن افزوده شده. تصویر کمی بزرگ تر

آرایه ای از ویژگی های تیره و روشن با پادسانی (کنتراست) بالا سطح پلوتو را پوشانده؛ در حالی که شارون، تنها چیزی که یکدستی نسبی سطح خاکستری روشن آن را بر هم زده، یک ناحیه ی تیره ی قطبی است. مواد سرخ فامی که پلوتو را رنگین کرده بر روی شارون وجود ندارد. پلوتو یک جو چشمگیر دارد؛ شارون ندارد. روی پلوتو، یخ هایی شگفت آور مانند نیتروژن، متان، و دی اکسید کربن یخ زده یافته شده، در حالی که سطح شارون از ترکیب های آب یخ زده و آمونیاک درست شده. درون پلوتو به طور عمده سنگی است، در حالی که شارون به مقدار برابر سنگ و آب یخ زده در خود دارد.

آلن استرن، سربازرس نیوهورایزنز از بنیاد پژوهشی جنوب باختر (SwRI) در بولدر کلرادو می گوید: «این دو جرم میلیاردها سال با هم در یک مدار بوده اند، ولی به کلی متفاوت از همند.»

قطر شارون حدود ۱۲۰۰ کیلومتر است، تقریبا نصف قطر پلوتو -که از این نظر بزرگ ترین ماه (قمر) نسبت به سیاره اش در سامانه ی خورشیدی است. اندازه ی کوچک تر آن و گونه‌گونی کمترِ سطحش باعث شده ثبت ویژگی های سطحی‌اش از دور برای نیوهورایزنز دشوارتر شود، ولی تازه ترین تصاویر شارون که از نزدیک تر گرفته شده اند جزییات ظریف و اغواکننده ای را نمایانده اند.

چیزهایی که تازه آشکار شده ناحیه های روشن تری روی شارون هستند که اعضای گروه تصویربرداری، ژئوفیزیک، زمین شناسی (GGI) احتمال می دهند دهانه های برخوردی باشند. اگر این احتمال درست باشد، دانشمندان باید بهره ی خوبی از آن ببرند. جف مور، رهبر GGI از مرکز پژوهشی ایمز ناسا می گوید: «اگر روی شارون دهانه های برخوردی ببینیم، به ما کمک خواهد کرد چیزی که زیر سطحش پنهان شده را ببینیم. دهانه های بزرگ می توانند موادی که در ژرفای چندین مایلی هستند را بیرون ریخته و همنهش (ترکیب) درون را آشکار کنند.»

جان اسپنسر، معاون رهبر GGI از SwRI هم می گوید: «خلاصه بگوییم، شارون دیگر دارد به عنوان دنیای خودش پدیدار می شود. شخصیت او تازه می خواهد خود را واقعا نشان دهد.»

فضاپیمای بی سرنشین نیوهورایزنز ناسا (افق های نو) پس از گذشت بیش از نه سال و پیمودن راهی ۵ میلیارد کیلومتری، در حال نزدیک شدن به ساماته ی پلوتو است. این فضاپیما در روز ۱۴ ژوییه، با مجموعه ای از هفت ابزار علمی که به شدت در حال گردآوری داده هستند، با سرعت ۴۹۶۰۰ کیلومتر بر ساعت از فاصله ی ۱۲۶۰۰ کیلومتری پلوتو خواهد گذشت. در این ماموریت، برای نخستین بار سیاره ی کوتوله ی سرد پلوتو دیده می شود و بدین ترتیب، شناسایی آغازین بشر از سامانه ی خورشیدی کامل خواهد شد. 

نیوهورایزنز به هنگام گرفتن این عکس در روز ۸ ژوییه ی ۲۰۱۵، حدود ۶ میلیون کیلومتر از پلوتو فاصله داشت.

عکس پلوتو که در روز ۸ ژوییه ی ۲۰۱۵ توسط دوربین شناسایی برد بلند فضاپیما (لوری، LORRI) گرفته شده. بیشتر ویژگی های روشن گرداگرد لبه ی پلوتو ناشی از فرآیند پردازش تصویر است، ولی باریکه ی روشن زیر "نهنگ" تیره ی استوای پلوتو واقعی است و در تصاویر پردازش نشده هم دیده می شود.

تصویر شارون که در روز ۸ ژوییه ی ۲۰۱۵ تنها با دوربین شناسایی برد بلند فضاپیما (لوری، LORRI) گرفته شده.

واژه نامه:

center of gravity - figure skater - Pluto - Charon - atmosphere - nitrogen - methane - carbon monoxide - water - ammonia - Alan Stern - Southwest Research Institute - SwRI - solar system - planet - Geology, Geophysics and Imaging - GGI - impact crater - Jeff Moore - NASA - Ames Research Center - John Spencer - dwarf planet - Ralph - Long Range Reconnaissance Imager - LORRI - whale -

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان