خطای دید در چشم اندازی کیهانی

این تصویر در اندازه ی بزرگ تر

برخی از خیره کننده ترین نماهایی که در کیهان می بینیم، زیبایی خود را وامدار خطای دید ما یا به عبارتی ترفند چشم‌انداز خودشان هستند، مانند چیزی که در این تصویر تلسکوپ فضایی اِسا/ناسای هابل می بینیم.

کهکشان های بالا و پایین این تصویر به ترتیب PGC 37639 و PGC 101374 نام دارند. گرچه شاید به نظر برسد که این دو کهکشان با جریان آبی فامی که میانشان است به هم پیوند خورده و درگیر یک "طناب کشی" کیهانی شده اند، ولی واقعیت اینست که کهکشان بالایی تا اندازه ای به زمین نزدیک تر از دیگری است و همچنین این دو هیچ پیوند فیزیکی با هم ندارند.

یک ترفند دیداری دیگر در این عکس اینست که اینجا اصولا نه دو کهکشان، بلکه دستکم چهار کهکشان وجود دارد. توده ی بالا، سمت چپ در واقع از دو کهکشان برخوردی تشکیل شده که در نخستین گام های پیوستن به یکدیگر هستند. مرکزهای درخشان آن دو را هنوز هم می شود به طور جدا از هم دید که در میان گردابی از گاز و غبار پرتو می افشانند.

در سمت راست این دو کهکشانِ برخوردی هم یک کهکشان مارپیچی کوچک و به نسبت دست نخورده به نام SDSSCGB 19.4 را می بینیم. این سه کهکشان با هم یک گروه کهکشانی به نام آرپ ۱۹۴ یا UGC 6945 را در فاصله ی ۶۰۰ میلیون سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی قیفاووس ساخته اند.

به باور دانشمندان، جریان آبی فام مرکز تصویر از برهم کنش های گرانشی آشفته ای سرچشمه گرفته که در بالای تصویر دارد رخ می دهد- بالاترین توده ی کهکشانی، گردابیست که از برخورد ساختارهایی پدید آمده که روزگاری بازوهای مارپیچی بوده اند. این جریان آبی فام حدود ۱۰۰ هزار سال نوری درازا دارد و از گاز، غبار، و چندین میلیون ستاره ی نوزاد تشکیل شده. این ستارگان که با هم خوشه های ستاره ای را ساخته اند و از گرد آمدن خوشه هایشان هم ابرخوشه های ستاره ای درست شده، همگی با هم سرچشمه ی تابش آبی فام خیره کننده ای هستند که در تصویر دیده می شود. بیشتر این ستارگان جوان، داغ و پرجرمند و همین سه ویژگی باعث شده این نور آبی را بگسیلند.

واژه نامه:

NASA - ESA - Hubble Space Telescope - PGC 37639 - PGC 101374 - tug-of-war - Earth - spiral galaxy - SDSSCGB 19.4 - Arp 194 - constellation of Cepheus - gravitational interaction - galaxy - star - star cluster - supercluster

منبع: ESA

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان