کشف قرص مارپیچی غبار پیرامون یک ستاره جوان

اخترشناسان با بهره از دستگاه سیاره-یابِ SPHERE ساختاری شگفت انگیز و نامعمول را پیرامون یک ستاره ی نوجوان نزدیک به نام HD 100453 یافته اند. این دستگاه بر روی تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی‌، VLT) در رصدخانه ی جنوبی اروپا (ESO) در شیلی نصب شده است.

HD 100453 با فاصله ی بیش از ۳۵۰ سال نوری از زمین در صورت فلکی قنطورس جای دارد و قرصی چرخان از گاز و غبار (قرص پیرا-ستاره ای) آن را در بر گرفته که در این تصویر به رنگ های سرخ و سفید دیده می شود. پدیده ی وسوسه انگیزی که اینجا دیده می شود دو بازوی مارپیچی کم نور است که از این قرص بیرون زده و به احتمال بسیار در اثر گرانش سیاره هایی پدید آمده اند که درون قرص پنهان شده و هنوز دیده نشده اند. این قرص مارپیچی که به گونه ی ویژه ای متقارن است، یکی از کوچک ترین قرص های مارپیچی به شمار می رود که تاکنون پیرامون یک ستاره دیده شده- نمایشی چشمگیر برای توانمندی های دستگاه SPHERE.

SPHERE سیاره یاب پرقدرتی است که به اخترشناسان اجازه می دهد به طور مستقیم از سیاره های بیگانه و قرص های غبار زاینده ی آن ها پیرامون ستارگان کهکشان راه شیری عکس بگیرند. SPHERE این کار را با پوشاندن نور خیره کننده ی ستاره ی مادری انجام می دهد، مانند چیزی که در این تصویر دیده می شود: ستاره در مرکز دایره ی سیاه جای دارد و این دایره، ستاره و نزدیک ترین بخش های محیط پیرامونش را پنهان کرده.

بررسی و پژوهش مناطق پیرامون ستارگان جوانی مانند HD 100453 می تواند سرنخ هایی کلیدی درباره ی چگونگی پیدایش و رشد سیاره ها و ستارگان در پهنه ی کهکشان راه شیری به اخترشناسان بدهد.

واژه نامه:

ESO - SPHERE - planet - Very Large Telescope - star - HD 100453 - constellation of Centaurus - The Centaur - spiral disc - Milky Way galaxy

منبع: ESO

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان