نزدیک ترین دیدارهای فضاپیمای کاسینی با انسلادوس از امروز آغاز می شود

* فضاپیمای کاسینی ناسا دوباره به قلمروی ماه های بزرگ و یخی کیوان باز می گردد تا ماموریتش در این بخش از سامانه ی خورشیدی را کامل کند.

در این دیدار که از روز چهارشنبه، ۱۴ اکتبر آغاز خواهد شد، کاسینی سه بار از نزدیک انسلادوس خواهد گذشت. انتظار می رود عکس های این دیدارها یک تا دو روز بعد دریافت شود. در این عکس ها برای نخستین بار نمایی نزدیک از ناحیه ی قطب شمال انسلادوس را خواهیم دید.

فضاپیمای کاسینی در روز چهارشنبه ساعت ۳:۴۱ بامداد به وقت اقیانوس آرام از فاصله ی ۱۸۳۹ کیلومتری سطح انسلادوس می گذرد و از همین رو این یک رویاروییِ به نسبت نزدیک برایش خواهد بود. دو گذر پایانی فضاپیما هم در اواخر اکتبر و نیمه های دسامبر انجام خواهد شد.

کاسینی در آغاز ماموریتش نیز با انسلادوس دیدارهایی داشت، ولی در آن زمان، بخش قطب شمال انسلادوس در تاریکی زمستانی فرو رفته و پنهان شده بود. اکنون که نیمکره ی شمالی این ماه (قمر) تابستان را می گذراند، عرض های بالایی‌اش روشن از نور خورشیدند و دانشمندان می توانند روی آن به دنبال نشانه هایی از فعالیت زمین‌شناختی باستانی همانند شکاف های راه راه ببری که در جنوبگان آن دیده بودند و آبفشان هایی از آن ها بیرون می زند بگردند. ویژگی هایی که در این گذرها دیده خواهد شد می تواند به دانشمندان کمک کند تا دریابند آیا شمال انسلادوس هم از نظر زمین شناسی در زمان هایی از گذشته فعال بوده یا نه.

بانی بوراتی، یکی از اعضای گروه علمی کاسینی و کارشناس ماه های یخی در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در پاسادنای کالیفرنیا می گوید: «ما ۱۰ سال است که رشته ای از سرنخ ها را روی انسلادوس دنبال می کنیم. میزان فعالیت رو و زیر سطح این ماه برای ما یک شگفتی بزرگ بوده. ما هنوز در تلاشیم تا تاریخ انسلادوس و چگونگی رسیدن آن به این شرایط را دریابیم.»

در آغاز ماموریت کاسینی، بخش های شمالی ماه
یخی و اقیانوس-دارِ انسلادوس در تاریکی زمستان
فرو رفته بود.

از سال ۲۰۰۵ که کاسینی فواره های پایداری که مواد یخی به بیرون می پاشیدند را بر روی انسلادوس یافت، این ماه کیوان به یکی از نویدبخش ترین گزینه های سامانه ی خورشیدی برای جستجوی محیط های زیست پذیرِ امروزی تبدیل شد. دانشمندان این ماموریت در ماه مارس اعلام کردند نشانه هایی از فعالیت های احتمالی آب‌گرمایی (هیدروترمال) در بستر اقیانوس زیر سطح انسلادوس یافته اند. آنان در ماه سپتامبر نیز اعلام کردند اقیانوس زیر سطح انسلادوس که پیش از این گمان می رفت تنها یک دریای منطقه ای باشد، در واقع سرتاسری است. [خواندید: * فضاپیمای کاسینی یک اقیانوس سرتاسری زیر سطح انسلادوس یافته]

جاناتان لونین، یک دانشمند میان-رشته ای در ماموریت کاسینی از دانشگاه کورنل در ایتاکا، نیویورک می گوید: «سرشت سرتاسری اقیانوس انسلادوس و این نتیجه گیری که ممکن است سامانه های آب‌گرمایی در کف آن وجود داشته باشد، این نظریه را نیرو می بخشد که این ماه کوچک کیوان شاید دارای محیط هایی همانند محیط ژرفای اقیانوس های زمین باشد. از همین رو تصور این که امکان دارد جاندارانی هم در چنین محیط زیست پذیری، یک میلیارد مایل دورتر از خانه ی ما وجود داشته باشد بسیار وسوسه انگیز است.»

دیدار روز ۱۴ اکتبر پیش‌درآمدی برای رویداد اصلی خواهد بود:
گذر از کنار انسلادوس در روز چهارشنبه، ۲۸ اکتبر که در آن، کاسینی به گونه ی سرگیجه آوری به این ماه یخی نزدیک شده و از فاصله ی ۴۹ کیلومتری ناحیه ی قطب جنوب آن خواهد گذشت. در این گذرِ بی‌اندازه نزدیک، کاسینی ژرف ترین شیرجه اش را به درون فواره های یخ‌فشان آن خواهد زد و عکس ها و داده هایی ارزشمند درباره ی آنچه زیر این سطح یخ زده می گذرد گرد خواهد آورد. دانشمندان کاسینی امیدوارند داده های این گذر شواهدی از شیوه ی فعالیت های آب‌گرمایی در اقیانوس انسلادوس، و چگونگی تاثیر آن ها بر زیست پذیری این اقیانوس فراهم آورد.

دیدار سوم و پایانی در روز ۱۹ اکتبر و از فاصله ی ۴۹۹۹ کیلومتری انجام می شود و در آن، میزان گرمایی که از درون انسلادوس بیرون می آید بررسی خواهد شد.

در این نشانی، یک ابزار برخط (آنلاین) برای هر سه گذر در دسترس همگان است:

http://solarsystem.nasa.gov/finalflybys

این پویانمایی فضاپیمای کاسینی ناسا را در رویارویی نزدیکی که ۱۴ اکتبر ۲۰۱۵ با انسلادوس خواهد داشت نشان می دهد. در این دیدار، تمرکز بر ناحیه ی شمالگان انسلادوس خواهد بود.

فضاپیمای کاسینی در سال ۲۰۰۴ به سیاره ی کیوان (زحل) رسید و هنوز دو سال از ماموریتش باقی مانده. گردانندگان این ماموریت از ماه نوامبر به آرامی مدار فضاپیما را در فضای پیرامون استوای کیوان افزایش خواهند داد. و پس از آن هم چند دیدار نزدیک با ماه های کوچک نزدیک حلقه های سیاره انجام خواهد شد.

لیندا اسپیلکر، دانشمند پروژه ی کاسینی در JPL هم می گوید: «ما در مدت زمان ارزشمندی که از ماموریت کاسینی مانده، به مشاهده ی انسلادوس و فعالیت چشمگیرش ادامه خواهیم داد. ولی این سه دیدار واپسین شانس ما برای از نزدیک دیدنِ این دنیای شگفت انگیز تا سال های بسیار خواهد بود.»

واژه نامه:

NASA - Cassini spacecraft - Saturn - icy moon - Enceladus - sun - latitude - geological activity - geyser - tiger-stripe - Bonnie Buratti - Jet Propulsion Laboratory - JPL - solar system - habitable - hydrothermal - Jonathan Lunine - Cornell University - equator - planet - ring - Linda Spilker -

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان