کارت پستالی که کنجکاوی از سیاره سرخ فرستاده

* در روز سه شنبه، ۲۹ سپتامبر، خودروی کنجکاوی ناسا برای هشتمین بار از زمان فرودش بر سیاره ی بهرام (مریخ)، و پنجمین بار از زمان رسیدن به کوه شارپ، مته اش را به کار انداخت و سوراخی برای نمونه برداری در یکی از سنگ های این سیاره درست کرد. 

این مته کاری که روی سنگی به نام "بیگ اسکای" (Big Sky) انجام شد و سوراخی به ژرفای ۶۵ میلیمتر را روی آن پدید آورد، بخشی از یک رشته عملیات چند-روزه و چند-مرحله ای است که برای بررسی مواد سازنده ی سنگ های بهرام در دو آزمایشگاهِ کنجکاوی که بخشی از سامانه ی دستگاه های پیوسته به این خودرو هستند انجام می شود: دستگاه پراش سنج پرتو ایکس شیمیایی و کانی شناسی (کمین، CheMin)، و دستگاه بررسی نمونه ها روی بهرام (سام، SAM).

این تصویر همنهاده که بخش های بلندتر کوه شارپ را نشان می دهد، در روز ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط خودروی کنجکاوی ناسا گرفته شده. در پیش زمینه، حدود ۳ کیلومتر دورتر از خودرو، رگه ای بلند و سرشار از هماتیت -یکی از اکسیدهای آهن- به چشم می خورد. این تصویر "تراز رنگ سفید" (white-balanced) شده تا آسمانش مانند زمین، آبی شود. تصویر بزرگ تر

دانشمند پروژه ی کنجکاوی، آشوین واساوادا می گوید: «ما در "بیگ اسکای"، ماسه‌سنگ معمولی‌ای که به دنبالش بودیم را یافتیم. از شانس، این سنگ نسبتا به ماسه‌سنگ دیگری نزدیک است که ظاهرش نشان می دهد احتمالا در اثر مایعی دگرگون شده- به احتمال بسیار آب سطحی با مواد شیمیایی محلول در آن. ما امیدواریم سنگ کناری را هم با مته سوراخ کنیم، هر دو را با هم بسنجیم، و بفهمیم چه دگرگونی هایی رخ داده بوده.»

بررسی و آزمایش نمونه های پودر سنگی که از بیگ اسکای به دست آمده توسط دستگاه های کمین و سام در هفته ی آینده انجام خواهد شد. در این میان، دانشمندان خودروی کنجکاوی و چرخ های آن را رو به سنگ دوم خواهند گرداند، جایی که فرآیند آزمایش نمونه ها از نو آغاز خواهد شد.

کنجکاوی اکنون در دامنه های پایینی کوه شارپ، در منطقه ای پوشیده از ماسه‌سنگ به نام "یگان اسمیتسون" (Stimson Unit) به سر می برد. دو هفته پیش، جایی در همین نزدیکی، کنجکاوی یک جفت عکس دوربرد از بخش های بلندترِ [دامنه ی] کوه گرفت. در پیش زمینه ی عکس ها -حدود ۳ کیلومتری خودرو- پشته ی درازی دیده می شود که از هماتیت (یکی از اکسیدهای آهن) درست شده. درست آن سوی پشته، دشتی موج دار و سرشار از کانی های رُسی جای گرفته. و پس از آن هم تختال هایی گِرد دیده می شود که همگی سرشار از کانی های سولفاته اند.

وجود کانی های گوناگون در این لایه های کوه شارپ نشانگر یک محیط تغییرپذیر در جوانی بهرام است، هر چند همگی میلیاردها سال پیش در معرض آب بوده اند. دانشمندان کنجکاوی امیدوارند بتوانند در ماه ها و سال های آینده این مناطق گوناگون را کاوش و بررسی کنند.

در بخش دورتری از چشم انداز، صخره های سنگی چشمگیر و رنگ روشنی دیده می شود که شاید در زمان های خشک تر پدید آمده باشند و اکنون به شدت در اثر باد فرسایش یافته اند.

این "کارت پستال" بهرامی به مناسبت این فرستاده شده که خودروی کنجکاوی هشتمین سوراخ را در سنگ های سیاره ی سرخ درست کرده! تصویر بزرگ تر

گفتنی است این تصویر "تراز رنگ سفید" (white-balanced) شده تا نمایی را پدید آورد که نورپردازی‌اش همانند نورپردازی زمین باشد، با یک آسمان آشنای آبی.

واساوادا می گوید: «تنها چیزی که از همه ی این عکس ها خیره کننده تر است این اندیشه است که کنجکاوی روزی از میان این تپه های کوتاه خواهد گذشت. اکنون تنها کاری که از دست ما بر می آید هم اینست که کارت پستالی برای همه ی کسانی که پیگیر این سفر هستند بفرستیم.»

واژه نامه:

NASA - Curiosity - Mars rover - Mars - Mount Sharp - Big Sky - Chemistry and Mineralogy X-Ray diffractometer - CheMin - Sample Analysis at Mars - SAM - Ashwin Vasavada - sandstone - fluid - Stimson Unit - hematite - iron - oxide - clay - mineral - butte - ridge - postcard - Red Planet

منبع: nasa

رگردان: یک ستاره در هفت آسمان