ماه خونین و آبی

این تصویر در اندازه ی بزرگ تر

در این نمای تلسکوپی باکیفیت، قرص ماه سپتامبر را می بینیم که به طور کامل در سایه ی تیره ی زمین فرو رفته و گام کاملِ گرفتگی را آغاز کرده است.

این آخرین مورد از چهار ماه گرفتگی کامل پیاپی بود که به نام چهارگان (tetrad) شناخته می شوند. این ماه گرفتگی کامل همچنین تقریبا همزمان با رسیدن ماه به نزدیک ترین نقطه ی مدارش به زمین (نقطه ی پیرازم یا حضیض) نیز رخ داد و یک "ابرماه گرفتگی" پدید آورد.

چنان چه می بینید، ماه در گام کاملِ گرفت، به رنگ سرخ تیره در آمده زیرا با آن که کاملا در مخروط سایه ی زمین فرو رفته، ولی باز هم بخشی از نور خورشید که توسط جو زمین پراکنده شده به آن می رسد. در واقع ماه دارد بخشی از نور خورشید را باز می تاباند که از فیلتر لایه های پایینی جو زمین گذشته. 

از چشم انداز خود ماه، در آن هنگام قرص کره ی زمین به حالت ضدنور در آمده و کاملا تیره دیده می شود ولی با حلقه ی سرخی که در واقع نور همه ی طلوع ها و غروب هایش است در بر گرفته شده. همین نور سرخ است که در گامِ کامل گرفتگی، بر روی ماه تابیده و آن را به رنگ سرخ در آورده. پویانمایی (gif) روبرو را ببینید:

نزدیک به لبه ی سایه، نور آبی رنگی دیده می شود که آن هم با گذشتن از فیلتر جو زمین به این رنگ در آمده و به ماه رسیده، ولی از فیلتر لایه های بالاتر جو زمین. این نور از لایه ی ازون گذشته که نور سرخ را می درآشامد (جذب می کند) و نور آبی را می گذراند.

در این باره بیشتر بخوانید: * لایه ازون و ماه گرفتگی 

واژه نامه:

Harvest Moon - Earth - umbral shadow - total lunar eclipse - tetrad - perigee - silhouetted - Moon - ozone

منبع: apod.nasa.gov

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان