توضیحات اخترفیزیکی در یک پاپیروس ۳۲۰۰ ساله مصری!

* بر پایه ی پژوهشی تازه، "پاپیروس شماره ی ۸۶۶۳۷" گاهشمار مصر باستان کهن ترین سند تاریخی از رصد یک ستاره ی متغیر با چشم نامسلح است: ستاره ی دوتاییِ گرفتی الغول (۱) که برای مصریان باستان نمادی از شاه-ایزد حوروس بود.

درون چارچوب کوچک پیوست، واژه ی "هوروس" را می بینیم که با الفبای کاهنان نوشته شده. تصویر بزرگ تر

شماری از پژوهشگران دانشگاه هلسینکی بر روی نوشته های اسطوره ای گاهشمار مصر باستان بررسی هایی آماری انجام داده اند. این بررسی ها نشان داده که دوره های ستاره ی الغول (۲.۸۵ روز) و ماه (۲۹.۶ روز) به شدت با کارهای خدایان در این گاهشمار در ارتباط بوده و آن ها را تنظیم می کند [به زبان دیگر، کارهایی که به خدایان نسبت داده می شده با دوره های دیده شده ی این دو جرم آسمانی همخوانی دارند-م].

به نوشته ی این دانشمندان: «بررسی های آماری ما نشان می دهد که نوشته های اساطیری گاهشمار مصری دربردارنده ی آگاهی های اخترفیزیکی درباره ی ستاره ی الغول است.»

کارشناس ارشد، سباستین پورچدو می گوید: «تاکنون تنها حدس و گمان هایی درباره ی توصیف پدیده های اخترشناسی در بسیاری از نوشته های اساطیری گاهشمار مصری وجود داشته است. [ولی] اکنون ما می توانیم به روشنی ثابت کنیم که در این گاهشمار، فعالیت های بسیاری از خدایان در سرتاسر سال با تغییرات منظم ماه و ستاره ی الغول ارتباط دارند..»

این پژوهش تاییدیست بر این نکته که نخستین ستاره ی متغیر، و همچنین دوره ی تغییرات آن، بسیار پیش‌تر از آن که می پنداشتیم یافته شده بوده. این دو نقطه ی عطفِ "کلاسیک" در تاریخ دانش طبیعی را باید به اندازه ی سه هزاره به عقب جابجا کنیم، به سال های ۱۲۴۴-۱۱۶۳ پیش از میلاد. [تاکنون گمان می رفت نخستین ستاره ی متغیرِ یافته شده، ستاره ی میرا یا شگفت‌اختر بوده است-م]

این پژوهش همچنین دو دستاورد اخترفیزیکی "نوین" که توسط گروه دانشمندان هلسینکی در سال ۲۰۱۳ گزارش شده بود را نیز تایید می کند: نخستین مشاهده ی مستقیم از افزایش چشمداشتی دوره ی الغول و برآورد دقیق و بلند-مدت برای جابجایی جرم در این سامانه ی دوستاره ای.

در این گاهشمار برای هر یک از روزهای یک سال پیش بینی هایی خوش بینانه یا بدبینانه انجام شده. بر پایه ی این پژوهش، درخشان ترین گام های الغول و ماه برای مصریان باستان معناهای ویژه و مثبتی داشته اند. 

----------------------------------------------------

یادداشت:

۱) الغول یا راس الغول، ستاره ی بتای صورت فلکی برساوش

بازبرد در نشریه: DOI: 10.1371/journal.pone.0144140 

واژه نامه:

Ancient Egyptian - papyrus - Cairo 86637 - calendar - naked eye - variable star - eclipsing binary - Algol - Horus - Cairo Calendar - Moon - Sebastian Porceddu - binary system

منبع: sciencedaily

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان