نگاهی به سطح تیتان، از پشت لایه فشرده جو آن

این تصویر در اندازه ی بزرگ تر

در این تصویر همنهاده (ترکیبی)، نمای فروسرخ تیتان، ماه سیاره ی کیوان (زحل) را از چشم فضاپیمای کاسینی ناسا می بینیم که به هنگام گذر روز ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵ فضاپیما از کنار تیتان (گذر T-114) گرفته شده. این عکس با بهره از طیف سنج نقشه بردار فروسرخ و نور دیدنی فضاپیما (VIMS) گرفته شده و در آن رنگ آبی نشانگر طول موج های دو سوی ۱.۳ میکرون است، سبز نشانگر ۲.۰ میکرون، و سرخ هم نشانگر ۵.۰ میکرون.

اگر عکس تیتان در طیف نور دیدنی (مریی، پیرامون ۰.۵ میکرون) گرفته می شد تنها چیزی که در آن می دیدیم جو مه آلودش بود [PIA14909]. ولی در این عکس، طول موج های نزدیک-فروسرخ به دید کاسینی اجازه داده تا در جو تیتان نفوذ کرده و سطح آن را هم ببیند.

کاسینی در این گذر از فاصله ی ۱۰ هزار کیلومتری سطح تیتان گذشت. این بسیار بیش از گذرهای معمول بود که در آن ها فضاپیما تنها ۱۲۰۰ کیلومتر از سطح تیتان دورتر بود.. فاصله ی بیشتر به دستگاه VIMS امکان می دهد تا نماهایی با وضوح میانگین از مناطقی گسترده تر گردآوری کند (به طور معمول، با وضوح چند کیلومتر در هر پیکسل).

بیشتر سطحی که در این تصویر می بینیم روی نیمکره ای از تیتان جای دارد که همیشه رو به کیوان است. روی سطح تیتان دو منطقه ی همراستا، تیره، و پوشیده از تپه های شنی دیده می شود که به نام های Fensal (بخش شمالی) و Aztlan (بخش جنوبی) شناخته می شوند و با هم ساختاری مانند حرف H که به پهلو خوابیده را پدید آورده اند. [اینجا هم دیدید: * میدان های تپه شنی تیتان]

در چند جای تصویر، سطح تیتان با وضوحی بیش از جاهای دیگر دیده می شود. این ناحیه ها که به نام مناطق زیر-چارچوب (subframes) خوانده می شوند جزییات بیشتری را نشان می دهند زیرا عکسشان در زمان رسیدن فضاپیما به نزدیک ترین فاصله گرفته شده. این بخش ها نمای دقیق تری دارند ولی گستردگیشان کمتر از جاهاییست که از فاصله های دورتر به تصویر کشیده شده اند.

نزدیک لبه ی سمت چپ، بالای مرکز، بهترین نمایی که دستگاه VIMS تاکنون از بزرگ ترین دهانه ی برخوردیِ تایید شده ی تیتان گرفته را می بینیم- دهانه ی مینروا که نخستین بار در تصاویر راداری دیده شده بود [PIA07365]. زیرچارچوب های دیگر، بخش خاوری ناحیه ی شانگدو، ناحیه ی هوته‌ئی، و کانال هایی در پهنه های روشن خاور شانگدو را نشان می دهند. [۱]

به دلیل تغییرات فصلی در سامانه ی کیوان، این عکس که در اواخر بهار نیمکره ی شمالی تیتان گرفته شده به اندازه ی چشمگیری روشن تر از عکسی است که کاسینی در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۵، به هنگام گذر "T-9" گرفته بود [PIA02145]. اکنون تابستان در نیمکره ی شمالی تیتان نزدیک است و از همین رو خورشید در آسمان نیمکره ی شمالی بالاتر، و در نیمکره ی جنوبی آن پایین تر رفته. این تغییر زاویه ی خورشید نسبت به سطح تیتان باعث شده عرض های بالای نیمکره ی جنوبی [نزدیک جنوبگان] تاریک تر دیده شوند و عرض های بالای نیمکره ی شمالی [نزدیک شمالگان] روشن تر به نظر آیند.

-----------------------------------------------

یادداشت:

۱] دهانه ی مینروا (Menrva) نامش را از ایزدبانوی جنگ، هنر، خرد و تندرستی در اسطوره های اتروسکی گرفته. ناحیه ی شانگدو (Xanadu) به نام پایتخت تابستانی قوبلای خان، فرمانروای دودمان یوآن چین نامیده شده. نام ناحیه ی هوته‌ئی (Hotei) هم از نام یکی از هفت خدای نیکبختی در فرهنگ ژاپنی گرفته شده. برای دیدن نقشه ای از تیتان با نام ساختارهای روی آن به این پیوند بروید.

واژه نامه:

Saturn - moon - Titan - NASA - Cassini spacecraft - T-114 - infrared - spectrometer - VIMS - wavelength - dune - Fensal - Aztlan - subframe - impact crater - Menrva - RADAR - Xanadu - Hotei Regio - T-9 - sun - latitude

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان