کهکشان شورشی

این تصویر در دو اندازه ی دیگر: بزرگ- بزرگ تر

بیشتر کهکشان ها یا ساختار مارپیچی باشکوه دارند یا ساختار بیضیگون. ولی حدود یک چهارم کهکشان ها با سرپیچی از چنین پیکره بندی سنتی زیبا و پاکیزه ای، چهره ای ژولیده، به هم ریخته و توصیف ناپذیر از خود به نمایش می گذارند. این گروه از کهکشان ها به نام کهکشان های نامنظم شناخته می شوند و یکی از آن ها به نام NGC ۵۴۰۸ را می توانید در این تصویرِ تلسکوپ فضایی اِسا/ناسای هابل ببینید.

نخستین بار جان هرشل، دانشمند انگلیسی در ژوئن ۱۸۳۴ در نوشته هایش به وجود کهکشان NGC ۵۴۰۸ اشاره کرد. اخترشناسان تا مدت ها NGC ۵۴۰۸ را یک سحابی سیاره نما (سیاره ای) می دانستند، ابری از مواد که از یک ستاره ی پیر پس زده شده. ولی سرانجام روشن شد که NGC ۵۴۰۸ یک کهکشان کامل در فاصله ی ۱۶ میلیون سال نوری زمین، در صورت فلکی قنطورس است.

NGC ۵۴۰۸ در یک مورد دیگر نیز سنت شکنی کرده. این کهکشان یک چشمه ی پرتو X فرا-تابناک به نام NGC 5408 X-1 دارد که یکی از شناخته شده ترین نمونه ها از این رده اجرام است. این اجرام کمیاب مقادیر شگرفی از پرتوهای ایکس پرانرژی به بیرون می گسیلند. به باور اخترشناسان، این اجرام نامزدهای نیرومند برای سیاهچاله های میان-جرم (با جرم میانگین) هستند.

سیاهچاله های میان-جرم رده ای فرضی از سیاهچاله ها هستند که جرمشان بسیار کمتر از اَبَرسیاهچاله های مرکز کهکشان هاست، ولی نسبت به سیاهچاله هایی که از رُمبش ستارگان بزرگ پدید می آیند (سیاهچاله های ستاره ای) نیز به اندازه ی چشمگیری پرجرم ترند.

نگارشی از این تصویر توسط کاربر جودی اشمیت وارد رقابت های پردازش تصویر گنج های پنهان هابل شده.

-------------------------------------------------

تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

https://telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

spiral - elliptical - NGC 5408 - galaxy - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - John Herschel - planetary nebula - star - Earth - constellation of Centaurus - The Centaur - ultraluminous X-ray source - NGC 5408 X-1 - X-ray - intermediate-mass black hole - supermassive black hole - Sun - black hole - Hubble's Hidden Treasures - Judy Schmidt

منبع: spacetelescope

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان