ظهور و افول یک ابرنواختر
آسوده بنشینید و انفجار یک ستاره را تماشا کنید.
این ابرنواختر در واقع زمانی رخ داده بود که دایناسورها فرمانروایان زمین بودند (دوران کرتاسه)، ولی نور و تصویرش همین پارسال به زمین رسید.
ابرنواختر ۲۰۱۵-اف (2015F) که در ماه مارس سال ۲۰۱۵ توسط برنو مونارد، و در یک کهکشان مارپیچی نزدیک به نام NGC ۲۴۴۲ در فاصله ی ۸۰ میلیون سال نوری زمین یافته شد، به گونه ی نامعمولی پرنور بود- به اندازه ای پرنور که حتی با یک تلسکوپ کوچک هم دیده می شد.
الگوی تغییرات روشنایی آن نشانگر یک ابرنواختر گونه ی Ia بود- رده ای از انفجارهای ستاره ای که هنگامی رخ می دهند که یک کوتوله ی سفید هم‌اندازه ی زمین آنقدر مواد از همدمش بگیرد که جرم هسته اش از آستانه ی همجوشی هسته ای بگذرد. این همدم می تواند یک کوتوله ی سفیدِ کم‌جرم تر باشد که مارپیچ‌وار به گرد آن می چرخد و به آن نزدیک می شود.
یافتن و دنبال کردن دگرگونی های ابرنواخترهای Ia به ویژه از آن رو مهم است که درخشش ذاتی آن ها می تواند اندازه گرفته شده و در نتیجه از روی قدر ظاهریشان، به فاصله ی آن ها پی برد- و از این راه می توانند برای واسنجی (کالیبریزاسیون) فاصله ها در پهنه ی کیهان به کار روند.
در این ویدیو روند نابودی این ستاره را از پیش از انفجار می بینیم. افزایش روشنایی آن پس از انفجار، و سپس کاهش نور و سرانجام خاموشی آن در یک بازه ی چند ماهه به خوبی در ویدیو دنبال شده.
پَسمان به جا مانده از ابرنواختر ۲۰۱۵-اف بسیار کم نورتر از آنست که بدون تلسکوپ های بزرگ دیده شود. ولی همین دیروز آسمان شبانه ی سیاره ی زمین یک بار دیگر روشن شد، این بار با ابرنواختری از آن هم پرنورتر در کهکشانی نزدیک تر: کهکشان نامدار "قنطورس آ".
-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
star - supernova - dinosaur - Earth - 2015F - spiral galaxy - NGC 2442 - Berto Monard - Type Ia supernova - white dwarf - fission - remnant - SN2015F - Centaurus A
منبع: apod.nasa.gov
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر