شارون، ماه پلوتو، زمانی یک اقیانوس زیر سطحش داشته

* عکس های دریافتی از فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا نشان می دهند که شارون، ماه پلوتو روزگاری اقیانوسی زیر سطحش داشته که دیرزمانیست یخ زده و با گسترده شدن (انبساط) در پی این یخ زدگی، به بیرون فشار آورده و باعث شده بوده سطح این ماه کش بیاید و بشکند و شکاف هایی بزرگ پدید آورد.

روی سمتی از شارون که نیوهورایزنز به هنگام گذشتن از درون سامانه ی پلوتو در ژوییه ی ۲۰۱۵ آن را دید، سامانه هایی از گسل های زمین‌ساختی کششی پدید آمده که به شکل پشته ها، پرتگاه ها و دره ها دیده می شوند. گودی برخی از این دره ها به بیش از ۶.۵ کیلومتر می رسد. چشم انداز زمین‌ساخت شارون نشان می دهد که این ماه به گونه ای، در گذشته گسترده شده بوده و -مانند بروس بنر که هرگاه تبدیل به هالک می شد پیراهنش را پاره می کرد- سطح شارون هم با بزرگ شدن آن شکسته و پاره شده.

نمای نزدیک از سامانه ی دره های روی شارون که توسط نیوهورایزنز در زمان رسیدن به نزدیک ترین فاصله ی سامانه ی پلوتو در ماه ژوییه گرفته شده. تصاویر پرشماری که نیوهورایزنز به هنگام گذشتن از کنار شارون گرفته بود به دانشمندان در مان نگاری سه بعدی آن -چنان چه در نگارش رنگی این عکس می بینیم- کمک کرده. خط مقیاس سمت راست فرازهای مربوط به هر رنگ را نشان می دهد. تصویر بزرگ تر (۲.۴۳ مگ)

لایه ی بیرونی شارون به طور عمده از یخ آب تشکیل شده. این لایه در جوانی شارون، در اثر گرمای ناشی از واپاشی عنصرهای پرتوزا (رادیواکتیو)، و همچنین گرمای درونی ناشی از روند شکل گیری شارون گرم می شد. به گفته ی دانشمندان، شارون احتمالا به اندازه ی کافی گرم بوده که یخ هایش را آب کند و یک اقیانوس زیرسطحی پدید آورد. ولی با گذشت زمان و سرد شدن شارون، این اقیانوس هم یخ بسته و گسترده (منبسط) شده -چیزی که همیشه در پی یخ زدن آب رخ می دهد. با گسترده شدن اقیانوس، بیرونی ترین لایه های ماه کش آمدند و شکافه های (کافت های) غول پیکری که اکنون می بینیم را پدید آوردند.

در نیمه ی بالایی تصویر پیوست بخشی از یک ویژگی سطحی شارون به نام "شکافه ی آرامش" (Serenity Chasma) را می بینیم که خودش بخشی از یک کمربند گسترده ی استوایی از شکافه ها روی شارون است. در واقع این سامانه ی شکافه ها با درازای حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و ژرفایی نزدیک به ۷.۵ کیلومتر، یکی از درازترین ترین ساختارها از این گونه است که در سامانه ی خورشیدی دیده شده. برای مقایسه، گرند کنیون زمین تنها ۴۴۶ کیلومتر درازا و کمی بیش از ۱.۶ کیلومتر ژرفا دارد.

نیمه ی پایینی تصویر پیوست یک نقشه ی مکان‌نگاری (توپوگرافی) با کد رنگی از همین بخش را نشان می دهد. سنجش پیکره ی این ساختار به دانشمندان می گوید که دستکم بخشی از لایه ی آب های یخ زده ی شارون احتمالا تا دوران نزدیکی در تاریخ این ماه مایع بوده و پس از آن یخ بسته اند.

این عکس از پشت دوربین شناسایی برد بلند نیوهورایزنز (لوری، LORRI) گرفته شده. شمال بالا است و آفتاب از بالا، سمت چپ می تابد. این تصویر با درازای ۳۸۶ کیلومتر و پهنای ۱۷۵ کیلومتر، دارای وضوحی برابر با ۳۹۴ متر بر پیکسل است. عکس از فاصله ی حدود ۷۸۷۰۰ کیلومتری و حدود یک ساعت و ۴۰ دقیقه پیش از رسیدن نیوهورایزنز به نزدیک ترین فاصله ی شارون در ۱۴ ژوییه ی ۲۰۱۵ گرفته شده.

-------------------------------------------------

تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

Pluto - moon - NASA - New Horizons - Charon - pull apart - tectonic fault - ridge - scarp - valley - Bruce Banner - Hulk - water ice. - decay - radioactive element - subsurface ocean - Serenity Chasma - equatorial belt - chasm - solar system - Grand Canyon - topography - Long-Range Reconnaissance Imager - LORRI - elevation

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان