عکسی که با یک تلسکوپ به قطر ۱۰۰ هزار کیلومتر گرفته شده
 |
| این تصویر در اندازه ی بزرگ تر |
می دانید اگر توان ۱۵ رادیوتلسکوپ روی زمین و یک رادیوتلسکوپ در فضا را به هم پیوند دهیم چه به دست خواهیم آورد؟ یک "تلسکوپ مجازی" غول آسا به قطر ده ها هزار کیلومتر که اگر آن را رو به یک سیاهچاله ی دوردست بگیریم می توانیم پُروضوح ترین عکسی که تاکنون در دنیای اخترشناسی دیده شده را ثبت کنیم.
آنچه در این عکس می بینید گرچه درست مانند یک لکه ی سبز بزرگ است، ولی در واقع یک فواره ی بی‌اندازه پرانرژی از مواد است که دارد از یک سیاهچاله بیرون می زند؛ سیاهچاله ای در فاصله ی ۹۰۰ میلیون سال نوری زمین.
چنان چه در گزارش این هفته ی آستروفیزیکال جورنال گفته شده، برای گرفتن این عکس، آرایه ای از ۱۵ تلسکوپ روی زمین و رادیوتلسکوپ فضایی روسی Spektr-R در فضا بهره گرفته شده. این شگرد به نام تداخل‌سنجی شناخته می شود و در این مورد مانند اینست که تلسکوپی به قطر ۶۳۰۰۰ مایل (بیش از ۱۰۰ هزار کیلومتر) پدید آوریم. وضوحی که چنین تلسکوپی به ما می دهد هم ارز دیدن یک سکه ی ۵۰ سنتی روی ماه است.
برای تصور این وضوح باید گفت کمینه ی درازای جسمی که در این تصویر دیده می شود ۳۰۰ میلیارد کیلومتر است، یعنی به سختی می تواند در ابر اورت جا شود.
این سیاهچاله در مرکز کهکشان فعال "BL-چلپاسه" (BL Lacertae) در صورت فلکی چلپاسه جای دارد. فواره ی آن دارای یک میدان مغناطیسی مارپیچی است که ذرات را در راستای خطوطش شتاب می دهد و آن ها را با سرعتی بسیار بیشتر از چیزی که در نبودِ این شتاب دهنده ی مارپیچی امکان داشت به بیرون پرتاب می کند. پژوهشگران امیدوارند رصدهای آینده ی این فواره ها بتواند به آنان در بازبینی نظریه هایشان درباره ی چگونگی تولید پرتوهای ریزموج توسط فواره ها کمک کند.
-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
radio telescope - Earth - virtual telescope - black hole - Spektr-R - interferometry - coin - Moon - Oort Cloud - BL Lacertae galaxy - Lacerta - magnetic field - acceleration - jet - microwave
منبع: universetoday
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر