برخورد کهکشان‌ها و مرگ ستارگان در چنگ سیاهچاله‌هایشان
* هنگامی که دو کهکشان با یکدیگر سرشاخ می شوند، بسیاری از ستارگان خود را به سوی اَبَرسیاهچاله های مرکزشان پرتاب کرده و خوراک آن می کنند.
سیاهچاله های ابرپرجرم یا ابَرسیاهچاله ها در مرکز بسیاری از کهکشان های بزرگ، از جمله کهکشان خودمان جای دارند. اخترشناسان تاکنون شمار بسیاری از این سیاهچاله ها را دیده اند که ستارگان نزدیکشان را تکه پاره کرده، بقایای پیکر آن ها را می بلعند. این فرآیند به درخششی می انجامد که از فاصله ی میلیاردها سال نوری هم می تواند دیده شود. [بخوانید: * داستان مرگ دلخراش یک ستاره در چنگ یک سیاهچاله]
 |
دِکِر فرنچ از دانشگاه آریزونا در توسان و همکارانش در پی بررسی این روند دریافته اند که بیشتر این سیاهچاله های ستاره-خوار در کهکشان هایی لانه دارند که در چند میلیارد سال گذشته یک فرآیند "ستاره فشانی" -زایش ناگهانی و آتشین ستارگان تازه- را از سر گذرانده اند
بسیاری از خود این ستاره فشانی ها می توانند در پی برخورد کهکشان ها آغاز شده باشند. هنگامی که دو کهکشان به یکدیگر برخورد می کنند، ابرهای گازی آن ها به هم برخورد کرده، گازهای درونشان فشرده می شود و انبوهی از ستارگان تازه با نرخ بالا در آن ها پدید می آید.
این دانشمندان هشت کهکشان را که سیاهچاله هایشان ستارگان را بلعیده اند بررسی کرده و پی بردند که شش تای آن ها -۷۵ درصدشان- به تازگی ستاره فشانی هایی را پشت سر گذاشته اند. فرنچ این نتیجه را "بسیار چشمگیر" می داند زیرا ستاره فشانی های تازه تنها در ۲.۳ درصد کل کهکشان ها رخ داده.
فلاخَن کیهانی
یک برخورد کهکشانی می تواند ستارگان را دستکم از دو راه به خطر بیندازد. نخست، مانند یک فلاخنِ (قلاب سنگِ) کیهانی آن ها را به سوی مرکز کهکشان پرتاب کند، جایی که یک سیاهچاله ی هیولا کمین کرده و چشم به راه رسیدن -و خوردن- آن هاست.
دوم، سیاهچاله ی یک کهکشان می تواند وارد مداری به گرد سیاهچاله ی کهکشان دیگر شده و با تبدیل شدن به همدم یکدیگر، یک سیاهچاله ی دوتایی بسازند که ستارگان را آسان تر از یک سیاهچاله ی تنها به چنگ آورده و می بلعد.
هر سیاره ای که در مدار این ستارگان باشد نیز به احتمال بسیار همراه با آن ها نابود خواهد شد- پس آیا سامانه ی خورشیدی ما هم در خطر است؟ کهکشان آندرومدا تا ۴ میلیارد سال دیگر با کهکشان ما وارد نبرد خواهد شد، برخوردی که شاید بتواند ما را به سوی مرکز کهکشان پرتاب کند. فرنچ می گوید: «بسیار بسیار نامحتمل است، ولی [برخورد کهکشانی] به طور قطع همین احتمال کم را افزایش خواهد داد.»
با این حال، کریستوفر کوخانک از دانشگاه ایالتی اوهایو در کلمبوس هیچ نگران نیست، زیرا ما حدود ۲۷ هزار سال نوری از مرکز کهکشان دوریم. به گفته ی وی، ستارگانی که بیش از همه در خطرند آنهایی هستند که نزدیک مرکز راه شیری و آندرومدا جای دارند: «یادتان باشد که ما چقدر دور از دسترس [ِ سیاهچاله ها] هستیم.»
گزارش این پژوهش در نشریه ی Astrophysical Journal Letters منتشر شده.
-------------------------------------------------
کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
galaxy - star - supermassive black hole - black hole - Decker French - starburst - star formation - galactic collision - gas cloud - catapult - galactic centre - black-hole binary - planet - solar system - Andromeda Galaxy - Milky Way - galactic core - Christopher Kochanek - Astrophysical Journal Letters - NGC 5195
منبع: newscientist
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر