فوران قلب خورشید!

* خورشید در روز ۱۷ آوریل ۲۰۱۶ شراره ای میان-رده از خود فوران کرد که در ساعت ۸:۲۹ شب به وقت خاور آمریکا به اوج خود رسید. رصدخانه ی دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) که پیوسته خورشید را زیر نظر دارد ویدیویی از این رویداد گرفت.

در ویدیو می بینیم که حلقه ای از پلاسمای خورشیدی هم از کنار لبه ی سمت راست خورشید بر می خیزد. این ویدیو را می توانید به صورت پویانمایی (gif) به بزرگی ۱۳.۵ مگابایت در این نشانی ببینید.

شراره های خورشیدی انفجارهای نیرومندی از تابش هستند. پرتوهای زیانبار شراره ها نمی توانند از لایه ی هوای زمین بگذرند و به گونه ی فیزیکی بر انسان های روی زمین اثر بگذارند، ولی -اگر به اندازه ی کافی نیرومند باشند- می توانند لایه ای از جو زمین که گذرگاه سیگنال های مخابراتی و GPS است را برآشوبند.

به گفته ی مرکز پیش بینی هواشناسی فضا در NOAA، در زمان اوج این شراره، "قطعی های رادیویی محدودی مشاهده شد". این خاموشی های رادیویی تنها به هنگام رویداد شراره رخ می دهند و بنابراین اکنون دیگر فروکش کرده اند. مرکز پیش بینی هواشناسی فضای NOAA یک منبع رسمی دولت آمریکا برای پیش بینی ها، دیدبانی ها، هشدارها و بیدارباش های هواشناسی فضا (space weather) است.

شراره ی ۱۷ آوریل از رده ی شراره های M6.7 (ام۶.۷) شناخته شد. شدت شراره های رده ی M یک دهم نیرومندترین شراره ها یعنی رده ی X است. شماره ای که در پی این حرف ها می آید در بر دارنده ی آگاهی های بیشتری درباره ی نیروی شراره است. یک شراره ی ام۲ دو برابر شدیدتر از ام۱، و شراره ی ام۳ سه برابر شدیدتر از ام۱ و ... است.

منطقه ی منطقه ی فعال ۲۵۲۹ پیوسته تغییر شکل می داد و حتی به شکل یک "قلب" در آمد. منبع عکس

سرچشمه ی این شراره جایی با کُنش های مغناطیسی پیچیده (منطقه ی فعال) روی خورشید به نام "منطقه ی فعال ۲۵۲۹" یا AR2529 بود. این بخش خورشید در چند روز گذشته به شکل یک لکه ی تیره به نام "لکه ی خورشیدی" دیده می شد. این لکه همچنان که در یک و نیم هفته ی گذشته به آرامی روی چهره ی خورشید جابجا می شد، شکل و اندازه اش هم تغییر می کرد حتی مدتی به شکل قلب در آمد! در بیشتر وقت ها به اندازه ای بزرگ بود که بدون بزرگنمایی از روی زمین هم دیده می شد و هم اکنون نیز به اندازه ایست که تقریبا پنج سیاره ی زمین در آن جا می شود!

این لکه تا ۲۰ آوریل ۲۰۱۶ به پشت لبه ی سمت راست خورشید رفته و از دید ما خارج خواهد شد. دانشمندان چنین لکه هایی را بررسی می کنند تا از چیزی که به انفجار آن ها می انجامد آگاهی بیشتری پیدا کنند.

در این عکس که توسط رصدخانه ی دینامیک خورشیدی ناسا گرفته شده یک لکه ی تیره روی لبه ی بالا، سمت راست خورشید می بینید. این گونه لکه ها نشانگر وجود منطقه ای با فعالیت مغناطیسی پیچیده روی خورشیدند که گاهی می توانند به فوران هایی از نور به درون فضا بیانجامند. لکه ی تیره ی درون این عکس در ساعت ۸:۲۹ شب ۱۷ آوریل ۲۰۱۶ به وقت خاور آمریکا یک شراره ی خورشیدی فوران کرد. تصویر در اندازه ی بسیار بزرگ تر (۳.۳ مگابایت)

--------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

http://telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

solar flare - NASA - Solar Dynamics Observatory - sun - Earth - GPS - communication - NOAA - Space Weather Prediction Center - radio blackout - space weather - M6.7 - M-class - X-class - M2 - M1 - M3 - magnetic activity - active region - Active Region 2529 - sunspot

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان