این تصویر در دو اندازه ی دیگر: بزرگ (۳.۹ مگ)- بزرگ تر (۱۲.۷ مگ)
ژرفای این عکسِ تلسکوپ فضایی اِسا/ناسای هابل نزدیک به ژؤفای عکسیست که به نام "زمینه ی فراژرف هابل" ( Hubble Ultra Deep Field) شناخته می شود. میدان فراژرف هابل حدود ۱۰ هزار کهکشان را در بر دارد و این عکس هم هزاران کهکشان رنگارنگ در صورت فلکی شیر را آشکار کرده است. این نمای پرجنب و جوش از کیهان دوردست -هم زمانی و هم مکانی- به عنوان بخشی از برنامه ی "میدان های مرزی" گرفته شده که تلاش دارد خوشه های کهکشانی را با جزییاتی بیش از پیش نمایان کرده و بخشی از دورترین کهکشان های کیهان را بررسی کند.
خوشه های کهکشانی به اندازه ای بزرگ و پرجرمند که می توانند اثری شگرف بر محیط پیرامونشان گذاشته، و با گرانش سهمگین خود نوری که از اجرام دورتر می آید را خم کرده و آن ها را بزرگنمایی کند. این پدیده که به نام همگرایی گرانشی شناخته می شود، می تواند به اخترشناسان در دیدن اجرامی کمک کند که در بدون آن بسیار کم نورند و به سختی دیده می شوند، و به ما در یافتن نخستین ساکنان جهان هستی یاری رساند.
خوشه ی کهکشانی MACS J1149.5 + 2223 حدود ۵ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. در سال ۲۰۱۲، این خوشه به دانشمندان در آشکارسازی یکی از دورترین کهکشان های یافته شده کمک کرد. نوری که از این کهکشان جوان می آمد در اثر گرانش خوشه ۱۵ برابر بیشتر شده بود؛ این نور از روزگاری می آمد که تنها ۵۰۰ میلیون سال از زندگی کیهانِ ۱۳.۷ میلیارد ساله ی ما می گذشت- یعنی تنها ۳.۶ درصد از سن کنونی را داشت. [خواندید: * کورسویی از روزگار تاریک کیهان]
Hubble Ultra Deep Field - galaxy - NASA - ESA - Space Telescope - constellation of Leo - The Lion - Frontier Fields - galaxy cluster - gravitational lensing - MACS J1149.5+2223
این شبیه‌سازی که پهنه‌ای به اندازه ی ۱۰۰ میلیون سال نوری را در بر دارد، از حدود ۲۰ میلیون سال پس از مهبانگ آغاز می‌شود و تا زمان کنونی ادامه می‌یابد.
کیهان در آغاز یکدست است ولی گرانش باعث می‌شود توده‌های ماده به یکدیگر بپیوندند و کهکشان‌‌ها را پدید آورند که آنها هم بی‌درنگ به سوی یکدیگر کشیده می‌شوند. چیزی نمی‌گذرد که بسیاری از آنها در افروزه‌های (رشته‌های) بلندی انباشته می‌شوند درحالی که بقیه‌ی آن ها به گونه‌ای خشونت‌بار به هم می‌پیوندند و خوشه‌های کهکشانی داغ و غول‌‌آسایی را تشکیل می‌دهند.
بررسی ویژگی‌های احتمالی کیهان در شبیه‌سازی‌هایی مانند این به طراحی مهندسی تلسکوپ فضایی جیمز وب که قرار است در اواخر سال ۲۰۱۸ راهی فضا شود کمک کرده.
Galaxy Evolution - computational cosmologist - NASA - time-lapse - computer simulation - Big Bang - gravity - filament - cluster of galaxies - James Webb Space Telescope
شاید یک دنبالهدار یخ‌زده بوده که اجزای سازنده‌ی زندگی را به زمین آورده. فضاپیمای اروپاییِ روزتا یک اسید آمینه را بر روی دنباله داری که به گِردش می‌چرخد شناسایی کرده- تاییدی بر این که یک گوی خاک و یخ می‌تواند اجزای اصلی زندگی‌ساز را در بر داشته باشد.
اسیدهای آمینه اجزای سازنده‌ی پروتئین‌ها هستند که واکنش های پایه در یاخته‌های زنده را مهار و کنترل می‌کنند. اخترزیست‌شناسان مدت‌هاست که می‌خواهند بدانند آیا این مولکول‌ها را یک دنبالهدار وارد زمین آغازین کرده بوده یا یک سیارک.
در سال ۲۰۰۹، دانشمندان گزارش دادند که ساده‌ترین اسید آمینه به نام گلیسین را در نمونه‌ی گرد و غباری که توسط فضاپیمای استارداست ناسا از گیسوی یک دنبالهدار گردآوری شده بود یافته‌اند، ولی امکان داشت آن نمونه‌ها با خاک و غبار زمین آلوده شده باشند.
اکنون روزتا، که از سال ۲۰۱۴ تاکنون در مدار دنبالهدار ۶۷پی چوریموف/گراسیمنکو به سر می‌برد، به طور قطعی گلیسین را در ابر گازی پیرامون این دنبالهدار شناسایی کرده. این کاوشگر همچنین رد فسفر -که بخشی از دیانای است- را نیز در آنجا یافته.
این فضاپیما در گذشته الکل، قند (شکر)، و ترکیب های اکسیژن که آنها هم برای زندگی و ساختارهای یاخته‌ای (سلولی) نیازند را یافته بود. با افزودن گلیسین و فسفر، همه‌ی گونه‌های کلیدی پیش‌زیستی (پریبیوتیک، مواد غذایی اثرگذار بر ریزاندامگان) در این دنبالهدار شناسایی شده.
کاترین آلتوگ از دانشگاه برن سوییس، و مدیر آشکارساز شیمیایی روزتا می‌گوید: «زیبایی این یافته‌ها در اینست که ما اکنون همه‌ی موادی که برای زندگی نیازست را در یک جا می‌بینیم.»
به گفته‌ی آلتوگ، هدف ماموریت روزتا یافتن گلیسین نبود زیرا دانشمندان انتظار یافتنش را نداشتند- نه برای این که فکر می کردند گلیسین آنجا وجود ندارد، بلکه به این خاطر که [فکر می کردند] این ماده باید یخ‌زده روی دنبالهدار باشد، نه در ابر گازی پیرامونش که روزتا بتواند از آن نمونه بردارد. آلتوگ می گوید: «من تقریبا باور داشتم که این ماده را آنجا نخواهیم دید.»
سوزانا ویدیکوس ویور از دانشگاه اموری در آتلانتای جورجیا می گوید: «این بسیار هیجان‌انگیز است. بسیاری از دانشمندان مدت بسیار درازی به دنبال گلیسین یخ‌زده در فضا می‌گشته‌اند.»
به دام افتاده در یخ
این که مولکول‌های پیش‌زیستی چگونه به زمین راه یافتند [همیشه] یک راز بوده، زیرا این سیاره‌ی دگرگون‌شونده احتمالا نمی‌توانسته خودش میزبان آنها بوده باشد. به گفته ی ویور، به هنگام پیدایش زمین در ۴.۵ میلیارد سال پیش، سطح سیاره داغ و پرخشونت بود، و احتمالا مولکول‌های زیستی را پیش از آن که بتوانند به هم بپیوندند و نخستین یاخته‌ها را بسازند بخار کرده بوده. ولی همین که جو زمین خنک شد، دنباله‌دارها با مولکول‌هایی که در یخ‌هایشان به دام افتاده بودند توانستند مواد مورد نیاز را به زمین برسانند.
به گفته‌ی رالف کایزر از دانشگاه هاوایی در مانوآ، اگرچه دنباله‌دارها به گونه‌ای باورنکردنی سردند، ولی می‌توانند میزبان واکنش‌های شیمیایی‌ای باشند که به پیدایش مولکول‌های پیچیده می‌انجامد. با چرخش دنباله‌دارها، خورشید ساختارهای شیمیایی ساده‌تری که روی آنهاست را می‌پزد و مولکول‌های پیش‌زیستی می سازد. این مولکول‌ها پس از ساخته شدن، در یخ‌های دنباله‌دارها به دام می‌افتند.
کایزر از دیدن گلیسین نزدیک دنباله دار ۶۷پی شگفت‌زده نشده- یک دهه پیش، شبیه‌سازی‌های آزمایشگاهی چگونگی رخ دادن این واکنش‌ها را نشان داده بودند ولی او از این که چنین مولکول‌هایی به راستی می توانند در دنباله‌دارها پدید بیایند خوشحال شده. وی می گوید: «این یک تایید بسیار خوب است.»
این که آیا می توانیم مولکول‌های سازنده‌ی دیانای که از این هم پیچیده‌تر باشند را در فضا بیابیم یا نه هنور روشن نیست. ستاره شناسان به تازگی شناسه‌های شیمیایی مولکول‌های فسفر-اکسیژن را در یک منطقه‌ی ستاره‌زایی شناسایی کرده‌اند، که نشان می‌دهد پیش‌سازهای ساده‌ی دیانای در مواد آغازین سامانه‌های ستاره‌ای نوزاد شناورند.
ولی کایزر می گوید امیدوارست روزتا بتواند نوکلئوتیدها که مواد سازنده‌ی دیانای هستند را هم روی این دنبالهدار بیابد: «این یک پیشرفت بزرگ خواهد بود.»
مدار کنونی روزتا تنها ۵ کیلومتر از سطح دنبالهدار فاصله دارد و این فضاپیما درون ابر چگال‌تری از مولکول‌ها است. بررسی داده‌هایی که در این مدار پایین گردآوری شده می واند مواد زندگی‌ساز تازه‌ای را در فضا آشکار کند.
برداشت هنری (نقاشی) از فضاپیمای جونوی ناسا در حال انجام یکی از گذرهای نزدیکش از کنار مشتری. تصویر بزرگ تر
از زمان پرتاب فضاپیمای جونوی ناسا (Juno) در پنج سال پیش، تاکنون سه نیرو بر آن وارد می شده و به آن برای پیش رفتن در سامانه ی خورشیدی سرعت می داده: خورشید، زمین، و مشتری همگی بر آن نیرو وارد می کردند- گونه ای طناب کشی سه نفره. گاهی زمین [در مدارش] به اندازه ی کافی به آن نزدیک می شد که نیرویش بیش از همه باشد. این اواخر خورشید بود که بیشترین نیرو را بر مسیر جونو وارد می کرد. و اکنون چند روزست که می توان گفت نیروی خود مشتری بر آن دوی دیگر چربیده و این فضاپیما که [با پنل های خورشیدیش] به اندازه ی یک زمین بسکتبال است، دیگر هیچگاه به عقب باز نخواهد گشت.
به گفته ی ریک نیبکن، مدیر پروژه ی جونو در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنای کالیفرنیا، چند روز پیش تاثیر گرانشی مشتری درست با تاثیر گرانشی خورشید برابر شد و از فردای آن روز گرانش مشتری به نیروی نخستی که بر مسیر فضاپیما وارد می شود تبدیل شد، و تا پایان ماموریت، دیگر اجرام آسمانی تنها نقش ناچیزی در آن خواهند داشت.
جونو که در ۵ اوت ۲۰۱۱ راهی فضا شد، در ۴ ژوییه ی امسال مانور جایگیری در مدار مشتری را انجام خواهد داد: روشن کردن موتور اصلی به مدت ۳۵ دقیقه، که میانگین سرعت آن را به اندازه ی ۵۴۲ متر بر ثانیه کاهش خواهد داد. این فضاپیما همین که وارد مدار شد، ۳۷ بار و در زمان هایی، از فاصله ی میانگین ۵۰۰۰ کیلومتری ابرهای بالایی این غول گازی به گرد آن خواهد چرخید. در این گذرها، جونو به کاوشِ زیرِ ابرهای کدر و پوشاننده ی مشتری و بررسی شفق های آن می پردازد تا آگاهی هایی درباره ی ریشه، ساختار، جو، و مغناطکره ی این سیاره گرد آورد.
نام جونو از اسطوره های یونان و روم گرفته شده. ایزد افسانه ای ژوپیتر پوششی از ابر به گرد خود پدید آورد تا فسادش را پنهان کند، و همسرش -ایزدبانوی جونو (یا یونو)- توانست با دیدن آنچه پشت ابرها می گذرد، سرشت راستین ژوپیتر را آشکار کند.
ویدیوی زیر آغاز سفر جونو را نشان می دهد (درباره اش بیشتر بخوانید: * ایستگاه بعدی: مشتری):
در میدان دید این تصویر تلسکوپی باکیفیت دو کهکشان درخشان به چشم می خورد: کهکشان مارپیچی میله ایNGC ۵۱۰۱ (بالا سمت راست) که درست از روبرو دیده می شود، و سامانه ی NGC ۵۰۷۸ که آن را تقریبا از لبه می بینیم. دوری زاویه ای این دو در آسمان سیاره ی زمین حدود ۰.۵ درجه یا تقریبا برابر با قطر زاویه ای ماه کامل است.
هر دو کهکشان با فاصله ی برآوردی ۹۰ میلیون سال نوری از زمین، نزدیک مرزهای صورت فلکی دراز و کشیده ی مار باریک جای داشته و از نظر اندازه با کهکشان بزرگ راه شیری خودمان همسانند. در حقیقت اگر فاصله ی این دو کهکشان از زمین یکسان بود، جداییشاناز یکدیگر تنها حدود ۸۰۰ هزار سال نوری می شد، یعنی از نصف فاصله ی کهکشان راه شیری تا کهکشان آندرومدا هم کمتر.
NGC ۵۰۷۸ در حال بر هم کنش با همدم کوچک تر از خودش به نام IC ۸۷۹ است، همان کهکشانی که درست زیر و سمت چپ هسته ی درخشان کهکشان بزرگ تر دیده می شود.
چندین کهکشان دورتر هم در گوشه و کنار این چشم انداز رنگارنگ کیهانی به چشم می خورند. شماری از آن ها حتی از پشت قرص رونمای NGC ۵۱۰۱ هم دیده می شوند. ولی ستارگان درخشان با تیزی های پراش، همگی در پیش زمینه جای دارند و عضو کهکشان خودمانند.
سحابی چشم گربه (NGC ۶۵۴۳) در فاصله ی ۳۰۰۰ سال نوری زمین، یکی از شناخته شده ترین سحابی های سیاره ای (سیاره‌نما) در آسمان است.
در این تصویر زاویه-باز گسترده و چشمگیر، بخش آشناتر و بیشتر دیده شده ی سحابی را در مرکز آن می بینیم. ولی این چشم انداز از پیوند چندین نما با نوردهی های کوتاه و بلند درست شده به گونه ای که هاله ی بیرونی و بی‌اندازه کم نور آن را نیز نمایان کرده است. گستردگی این هاله ی کم نور حدود ۵ سال نوریست.
سحابی های سیاره ای مدت هاست که به عنوان اجرامی که در واپسین گام زندگی یک ستاره ی خورشیدسان پدید می آیند شناخته شده اند. ولی به تازگی شماری سحابی سیاره ای با چنین هاله هایی یافته شده که گویا از موادی درست شده اند که در دوره های زودتری از زندگی ستاره از آن پس زده شده اند.
با آن که گمان می رود سحابی های سیاره ای حدود ۱۰ هزار سال عمر کنند، ولی سن بخش های رشته ای و بیرونی هاله ی سحابی چشم گربه میان ۵۰ هزار تا ۹۰ هزار سال برآورد شده.
در سمت چپ، حدود ۵۰ میلیون سال نوری دورتر از این چشم بی‌خواب، یک کهکشان مارپیچی به نام NGC ۶۵۵۲ را می بینیم.
* این پرجزییات ترین نمایی است که تا سال های سال از سطح پلوتو خواهید دید.
این تصویر موزاییکی و ویدیوی آن نواری از سطح نیمکره ای از پلوتو را نشان می دهد که در روز ۱۴ ژوییه ی ۲۰۱۵ رو به فضاپیمای نیوهورایزنز بود، و همه ی باکیفیت ترین عکس هایی که توسط این کاوشگر ناسا گرفته شده را یکجا در بر دارد. (برای دیدن بهترین جزییات، آن را بزرگنمایی کنید.) این موزاییک با وضوحی نزدیک به ۸۰ متر بر پیکسل، به دانشمندان نیوهورایزنز و مردم بهترین شانس را برای دیدن و بررسی جزییات ظریف سطح های گوناگون روی پلوتو، و شناسایی فرآیندهایی که آن ها را پدید آورده می دهد.
آلن استرن، سربازرس نیوهورایزنز از بنیاد پژوهشی جنوب باختر در بولدر کلرادو می گوید: «این عکس بیننده را به سوی خود می کشد؛ [عکسیست] که مرا وا می دارد که خواهان فرستادن یک کاوشگر دیگر به سوی پلوتو شوم و چنین عکس های پروضوحی را از سرتاسر سطحش بگیرم.»
این چشم انداز از "لبه ی" پلوتو در بالای نوار، تا نزدیک "خط پایانگر" (مرز روز و شب) در جنوب خاوری نیمکره ای که رو به پلوتو بود ادامه می یابد. پهنای نوار لبه ی شمالی تا لبه ی جنوبی میان ۹۰ کیلومتر و ۷۵ کیلومتر تغییر می کند. چشم انداز در راستای نوار بسیار تغییر می کند: در لبه ی شمالی، دیدگاه دوربین نسبت به سطح افقی است، ولی در جنوب، عمود بر سطح و راست رو به پایین است.
این ویدیو، موزاییک را از بالا تا پایین در بر دارد و نماهای تازه ای از چشم اندازهای گوناگون سطح نشان می دهد. ویدیو از بلندی های تپه ای و دهانه دار در بالا آغاز می شود، و با گذشتن از روی شیارهای همراستای سطح دست‌انداز، کوهستان های آشفته و زمخت، دشت های سلولی (خانه خانه)، مناطق به شدت چاله‌داری از یخ نیتروژن فرازَنده (تصعیدشونده)، ناحیه هایی با لایه ی نازک یخ نیتروژن که پستی و بلندی های زیرش را پوشانده، و کوهستان های تیره با چاله های ژرف به پایان می رسد.
نماهای به کار رفته در این موزاییک توسط دوربین شناسایی برد بلند نیوهورایزنز (لوری، LORRI)، از فاصله ی تقریبی ۱۵۸۵۰ کیلومتری، و حدود ۲۳ دقیقه پیش از رسیدن فضاپیما به نزدیک ترین فاصله ی پلوتو گرفته شده اند.
** ویدیوی زیر، نواری از سطح نیمکره ای که در روز ۱۴ ژوییه ی ۲۰۱۵ رو به نیوهورایزنز بود را نشان می دهد و همه ی پروضوح ترین عکس هایی که این کاوشگر ناسا از پلوتو گرفته را در بر دارد. توجه: ویدیو بی‌صدا است.
* گویا حدود ۳.۴ میلیارد سال پیش در پی برخورد دو سیارک به سیاره ی بهرام، سونامی هایی بزرگ تر از سونامی مرگبار سال ۲۰۰۴ اقیانوس هند، ساحل های اقیانوس این سیاره را در هم کوبیده بوده.
برخورد دو سیارک می توانسته باعث سونامی هاییی سهمگین روی سیاره ی بهرام شده باشد و خط های ساحلی آن را در ۳.۴ میلیارد سال پیش تغییر داده باشد. ناحیه های سرخ رنگ نشان دهنده ی پهنه‌ایست که در اثر سونامی نخست زیر آب رفته بود. منبع عکس
اگرچه سیاره ی بهرام (مریخ) امروزه دنیایی خشک و خاک آلود است، ولی شواهد فزاینده نشان می دهند روزگاری اقیانوسی بزرگ بر روی سطحش داشته.
ولی این چشم انداز آبناک کاملا هم روشن نیست. یکی از مشکلات، نبودِ یک خط ساحلی آشکار روی بهرام است- به نظر می رسد بلندی مرزهای چشمداشتی میان خشکی و دریای آن در راستای طول آن ها بسیار متفاوت است، چیزی که برای یک اقیانوس دایمی نمی تواند منطقی باشد.
اکنون آلبرتو فیرن از مرکز اخترزیست‌شناسی مادرید اسپانیا و همکارانش فکر می کنند که بخشی از پاسخ را یافته اند: خط های ساحلی این اقیانوس در اثر سونامی های (غرباله های*) سهمگینی که یخ و سنگ را در گستره ی پهناوری پخش کرد، بازسازی شده. فیرن می گوید: «سونامی ها یکی از فرآیندهایی بودند که خط های ساحلی را تغیییر دادند. ما در پژوهشمان نخستین شناسایی قطعی از امواج سونامی در بهرام را انجام دادیم.»
این دانشمندان به کمک دمانگار (تصویربردار گرمایی) فضاپیمای مارس اودیسه ی ناسا، مرز میان هامونه‌ی کم‌ارتفاع کریسی و بلندی‌های سرزمینه‌ی عربستان روی سیاره ی سرخ را بررسی کردند. آن ها جریان هایی از یخ و تخته سنگ را روی سربالایی ها شناسایی کردند که تا صدها کیلوتر روی بلندی ها کشیده شده.
این جریان های یخ و سنگ نمی توانسته در اثر فرآیندهای گرانشی رخ داده باشد. به جای آن، دو سونامی جداگانه باعث آن ها شده بوده. سونامی قدیمی تر گسترش بیشتری داشت، و با بازگشت آب به دریا، تخته سنگ هایی به بزرگی چند متر را با خود جابجا کرد و با این کار، شیارهایی پشت سر خود پدید آورد. سونامی تازه تر که زمانی رخ داده بود که آب و هوای بهرام سردتر شده بود، گسترش کمتری داشته و پشت سر خود هم ته‌نشست های یخی به جای گذاشته.
یک سونامی انبوه غول آسایی از آب و یخ را از اقیانوس باستانی بهرام به درون خشکی راند. در این تصویر گرمایی، پسمانده های یخ زده ی سونامی به درازای ۲۵۰ کیلومتر تیره تر از سطح پیرامونشان دیده می شوند. منبع عکس
اقیانوس متروک
شبیه سازی ها نشان می دهند برخورد سیارک هایی با بزرگی کافی برای پدید آوردن دهانه های ۳۰ کیلومتری در فاصله ی زمانی میانگین ۲.۷ میلیون سال می توانسته باعث این دو فاجعه شده باشد. موج هایی که در اثر برخورد درست شده بودند در زمان رسیدن به ساحل، بلندایی به اندازه ی ۵۰ متر داشتند. بلندای امواجی که در پی زمین لرزه ی سال ۲۰۰۴ به جزیره ی سوماترایاندونزیکوبیده شدند به ۳۰ متر می رسید و با کشتن حدود ۱۸۵۰۰۰ نفر در منطقه ی اقیانوس هند، یکی ازمرگبارترین فاجعه های طبیعی تا به امروز را پدید آوردند.
تیلور پرون از بنیاد فناوری ماساچوست می گوید: «نکته ی چشمگیر اینست که هر چه به زمین‌شناسی سیاره ی بهرام با دقت بیشتری نگاه می کنیم، نشانه های بیشتر و بیشتری از وجود یک اقیانوس در گذشته ی آن می بینیم.» ولی شواهد سونامی ها هنوز قطعی نیستند، زیرا جریان هایی که در پشت سر آن ها پدید آمده بسیار بزرگ تر از ساختارهای هم ارز آن هاست که روی زمین دیده شده.
پرون می گوید: «این یک برداشت چالش برانگیز است، زیرا هیچ کس نمی داند خط های ساحلی یک اقیانوس که میلیاردها سال است خشک و برهوت شده باید چه شکلی باشند. اکنون نوبت بقیه ی پژوهندگان بهرام است که این را بررسی کرده و بیازمایند.»
Tsunami - Indian Ocean - Mars - asteroid - shoreline - Alberto Fairén - Centre for Astrobiology - thermal imaging - NASA - Mars Odyssey - Chryse Planitia - Arabia Terra - backchannel - deposit - Sumatra - earthquake - Taylor Perron - Massachusetts Institute of Technology - Earth - Scientific Reports
پشته ی گسیلشی (نشری) و نورافشانی که در این چشم انداز واضح و رنگین کیهانی می بینید به نام IC ۵۰۶۷ شناخته می شود. این پشته که خود بخشی از یک سحابی گسیلشی بزرگ تر، با پیکره ای آشنا به نام سحابی پلیکان است، حدود ۱۰ سال نوری گستردگی داشته و در خمیدگی سر و گردن پلیکان جای دارد.
در این نمای رنگ زیف (رنگ کاذب) برای نشان دادن تابش فراگیر خطوط گسیلشی باریک اتم های سحابی از همان رنگ هایی بهره گرفته شده که تلسکوپ فضایی هابل ناسا برای مناطق ستاره زایی به کار می برد.
پیکره های تیره و شگفت انگیزی که در این میدان دیدِ ۰.۵ درجه ای دیده می شود ابرهایی از گاز و غبار سرد هستند که در اثر برخورد بادها و پرتوهای ستارگان داغ و بزرگ پس زده و "تراشیده" شده اند. نمای نزدیک از برخی از این ابرهای تراش حورده، نشانه هایی آشکار از ستارگان نوزاد را در آن ها نشان می دهد.
خود سحابی پلیکان به نام IC ۵۰۷۰ نیز شناخته می شود و حدود ۲۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. برای یافتن آن، شمال باختری ستاره ی درخشان دنب در صورت فلکی بلندپرواز ماکیان را جستجو کنید.
IC 5067 - emission nebula - Pelican Nebula - emission line - atom - Hubble Space Telescope - star forming region - star - IC 5070 - Deneb - constellation Cygnus
* اخترفیزیکدانان یک گام بزرگ در شناخت چگونگی پیدایش ابرسیاهچاله ها به جلو برداشته اند.
* پژوهشگران ایتالیایی با بهره از داده های چند رصدخانه ی بزرگ ناسا، بهترین سرنخ هایی که تاکنون از چگونگی شکل گیری دانه های (بذرهای) ابرسیاهچاله ها در آغاز کیهان به دست آمده را یافته اند.
برداشت هنری از شیوه ی شکل گیری دانه ی (بذر) یک ابرسیاچاله با رمبش یک ابر گازی. دانشمندان ایتالیایی به کمک تلسکوپ های هابل، چاندرا و اسپیتزر ناسا دو عدد از این اجرام را یافته اند. تصویر بزرگ تر
فابیو پاکوچی از "اسکولا نورماله سوپریوره" (SNS) در پیزای ایتالیا که رهبر این پژوهش بود می گوید: «یافته ی ما -اگر تایید شود- چگونگی تولد این سیاهچاله های هیولا را توضیح می دهد. ما شواهدی یافته ایم که نشان می دهند دانه های سیاهچاله های ابرپرجرم می توانند با پرش از هر گونه گام میانی، به طور مستقیم از رُمبش ابرهای گازی غول پیکر پدید آیند.»
به باور دانشمندان، در مرکز تقریبا همه ی کهکشان های بزرگ، از جمله راه شیری یک سیاهچاله ی ابرپرجرم (ابرسیاهچاله) پنهان شده. تاکنون شماری از این ابرسیاهچاله ها با جرم هایی هم ارز میلیون ها یا حتی میلیاردها خورشید یافته شده که در زمانی کمتر از یک میلیارد سال پس از مهبانگ پدید آمده اند.
تاکنون دو نظریه برای پیدایش دانه های ابرسیاهچاله ها ارایه شده بوده: از ادغام سیاهچاله های کوچک تر، فرآیندی که بسیار زمانبَرتر از آنست که برای سیاهچاله های آغازین، که به این سرعت پس از مهبانگ پدید آمدند در نظر گرفته شود؛ و از راه فروکشیدن گاز از محیط..
این یافته های تازه پشتیبان نظریه ی دوم هستند و نشان می دهند که برخی از سیاهچاله های آغازین به طور مستقیم از رمبش ابرهای گازی و بدون گذر از هر گونه گام میانی پدید آمدند، مانند پیدایش یک ستاره ی بزرگ و نابودیش پس از آن.
یکی از نویسندگان پژوهش به نام آندریا فررا، او هم از SNS، می گوید: «جنجال بسیاری بر سر مسیری که این سیاهچاله ها پیموده اند وجود دارد. پژوهش ما نشان می دهد داریم به پاسخی می رسیم که می گوید سیاهچاله ها از همان آغاز بزرگند و به طور معمولی رشد می کنند، نه این که از اندازه ی کوچک آغاز کرده و با نرخی بسیار سریع بزرگ شوند.»
این پژوهشگران برای پژوهش خود دو روش را به هم پیوند دادند: مدل های رایانه ای از دانه های سیاهچاله ها، و یک روش نوین در گزینش نامزدها برای این اجرام در عکس های نوردهی-بلندِ تلسکوپ های چاندرا، هابل، و اسپیتزر.
سمت راست: یکی از دو دانه ی ابرسیاهچاله با نام OBJ29323 از چشم تلسکوپ هابل. سمت چپ: همین جرم از چشم تلسکوپ چاندرا. ویژگی های پرتو ایکس در تثویر سمت چپ بسیار با مدل های دانشمندان ایتالیایی همخوانی دارد. تصویر بزرگ تر سمت راست. تصویر بزرگ تر سمت چپ
این گروه دو نامزد نیرومند برای دانه های سیاهچاله ای در میان داده ها یافتند. هر دوی آن ها با ویژگی های نظری در داده های فروسرخ همخوانی داشتند، از جمله این که بسیار سرخ بودند، و همچنین پرتوهای X می گسیلیدند که چاندرا آن ها را دریافت کرد. برآورد فاصله ی آن ها نشان می داد که احتمالا زمانی پدید آمده اند که سن جهان هستی کمتر از یک میلیارد سال بود.
آندریا گراتزیان، یک نویسنده ی دیگر این پژوهش از بنیاد ملی اخترفیزیک در ایتالیا می گوید: «یافتن دانه های سیاهچاله ها بی‌اندازه دشوار و تایید شناسایی آن ها بسیار سخت است. با این وجود، ما فکر می کنیم که در بررسی خود دو تا از بهترین نامزدهایی که تا امروز یافته شده را آشکار کرده ایم.»
این دانشمندان بر آنند تا با گرفتن عکس های بیشتری در طیف پرتوهای X و فروسرخ، بفهمند که آیا این اجرام ویژگی های چشمداشتی دیگری از دانه های سیاهچاله ای را دارند یا نه. رصدخانه های آینده، از جمله تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا و تلسکوپ بی‌اندازه بزرگ اروپایی با دیدن نور سیاهچاله های کوچک تر و دورتر، به پژوهش های آینده کمک خواهند کرد. دانشمندان اکنون در حال ساخت چارچوب نظری موردنیاز برای تفسیر داده های آینده هستند که از راه شناسایی نخستین سیاهچاله های کیهان به دست خواهد آمد.
پاکوچی می گوید: «ما به عنوان دانشمند نمی توانیم در این لحظه بگوییم که مدلمان "تنها مدل" است. چیزی که به راستی باور داریم اینست که مدل ما می تواند بدون نیاز به پنداشت های غیرمنطقی، چیزهایی که دیده شده را بازتولید کند.»
supermassive black hole - NASA - Chandra X-ray Observatory - Hubble Space Telescope - Spitzer Space Telescope - black hole - Monthly Notices of the Royal Astronomical Society - Fabio Pacucci - Scuola Normale Superiore - SNS - galaxy - Milky Way - sun - Big Bang - star - Andrea Ferrara - infrared - X-rays - Andrea Grazian - National Institute for Astrophysics - James Webb Space Telescope - European Extremely Large Telescope
این ابر زیبا با چشم نامسلح به شکل لکه ی کرکی کوچکی در صورت فلکی شکارچی دیده می شود. ولی عکس هایی مانند این عکس که با نوردهی بلند و در چند طول موج گرفته می شوند، سحابی شکارچی را مانند محله ای شلوغ پر از ستارگان جوان، گازهای داغ، و غبار تیره نشان می دهند.
The Great Nebula in Orion - constellation of Orion - wavelength - Orion Nebula - star - visible light - infrared - NASA - Spitzer Space Telescope - M42 - Trapezium - shock wave - spiral arm - Galaxy - Sun
اخترشناسان به کمک ۳۹ آنتن از ۶۶ آنتن آرایه ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما، ALMA) که در بلندای ۵۰۰۰ متری فلات چاخناتور در کوه های آندشیلی برپا شده توانسته اند مونوکسید کربن (CO) را در قرصی از پسماندها پیرامون یک ستاره ی رده ی F شناسایی کنند.
اگرچه مونوکسید کربن پس از مولکول هیدروژن، فراوان ترین مولکول در محیط میان‌ستاره‌ایست، ولی این نخستین بارست که CO پیرامون یک ستاره از این رده دیده می شود. این ستاره با نام HD 181327 یکی از اعضای گروه رَوَنده ی بتا سه پایه، در فاصله ی نزدیک به ۱۷۰ سال نوری زمین است.
تاکنون CO تنها پیرامون چند ستاره ی رده ی A شناسایی شده، ستارگانی به مراتب سنگین تر و درخشان تر از HD 181327. اخترشناسان با بهره از وضوح فضایی و حس‌مندی بسیار خوب رصدخانه ی آلما اکنون توانسته اند این حلقه های خیره کننده ی دود را به تصویر کشیده و از چگالی CO درون قرص نقشه بردارند.
بررسی قرص های پسماند (آواری) یک روش برای منش‌نمایی سامانه های سیاره ای و دستاوردهای سیاره‌زایی است. گاز CO در این حلقه به همراه ذره های غبار دیده شده و به تازگی هم تولید شده است. برخوردهای ویرانگر خرده‌سیاره های یخی در این قرص می تواند سرچشمه ای احتمالی برای باز پُر کردن پیوسته ی گاز CO باشد.
به طور معمول، برخوردهای درون قرص های آواری نیاز به این دارد که اجرامی یخی در اثر نیروی گرانشِ اجرامی بزرگ تر، به سرعت های برخوردی کافی برسند. افزون بر آن، همنهش CO موجود در خرده‌سیاره های درون این قرص با دنباله دارهای درون سامانه ی خورشیدی همخوانی دارد. این هم می تواند دومین سرچشمه ی احتمالی گاز CO باشد که نشان می دهد دنباله دارهای یخی می توانند پیرامون ستارگانی مانند خورشید فراوان باشند و این چیزیست که پیامدهای مهمی برای زیست‌پذیری فراسیاره های سنگی پیرامون این ستارگان خواهد داشت.
antenna - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - Chajnantor plateau - Andes - carbon monoxide - CO - F-type - star - molecule - interstellar medium - hydrogen - HD 181327 - Beta Pictoris - moving group - Earth - A-type - spatial resolution - planetary system - planetesimal - comet - Solar System - terrestrial exoplanet - Monthly Notices - Royal Astronomical Society
در این تصویر، هیچ آذرخشی به میان این دو کوه برخورد نکرده. نوار روشن کجی که در آسمان می بینید در واقع نوار مرکزی کهکشان راه شیری است، و این دو کوه هم در حقیقت به نام ستیغ های اسپانیایی (Spanish Peaks) شناخته می شوند، هرچند که نه در اسپانیا، بلکه در کلرادوی آمریکا جای دارند. اگرچه هر یک این دو کوه از سنگ هایی با گونه های کمی متفاوت درست شده اند، ولی پیشینه ی هر دو به حدود ۲۵ میلیون سال می رسد.
این تصویر آرام و معنوی از پیوند دقیقِ یک رشته عکس درست شده که همگی از یک جا و در یک شب از اوایل ماه گذشته گرفته شدند.
در نخستین رشته از نماها، آسمان پس زمینه به تصویر کشیده شد تا جزییات بسیار خوبی از رگه های غبار کهکشان و همچنین منطقه ی گسترده و رنگارنگ پیرامون ستاره ی رو-ماراَفسای، درست سمت راست مرکز پدیدار شود. ولی از این میان، یکی از نماهای آسمان به کمک فیلتر مه‌پاش (fogging filter) گرفته شده تا چهره ای پخش و افشان به ستارگان روشن داده و در نتیجه آن ها را پرنورتر و نمایان تر نشان دهد.
افزون بر این ها، سیاره های بهرام (مریخ) و کیوان (زحل) هم درست بالای ستیغ کوه ها دیده می شوند که با ستاره ی پرنور کژدم‌دل (قلب عقرب) یک سه گوشه ی نارنجی ساخته اند.
پس از گرفته شدن این نماها در همان شب، ماه هم از افق خاوری بالا آمد و با پرتویش این ستیغ های پوشیده از برف را روشن کرد.
تتیس به قطر ۱۰۶۲ کیلومتر در بالای حلقه های کیوان دیده می شود و انسلادوس ۵۰۴ کیلومتری درست زیر مرکز حلقه ها. میماس ۳۹۶ کیلومتری هم زیر و سمت چپ انسلادوس خودنمایی می کند.
دیدگاه این تصویر رو به سمت آفتاب گرفته ی حلقه ها و حدود ۰.۴ درجه بالای صفحه ی آن هاست. عکس در نور دیدنی (مریی) و با دوربین زاویه-باریک کاسینی (NAC) در روز ۳ دسامبر ۲۰۱۵ گرفته شده
در زمان گرفته شدن این عکس، فاصله ی تقریبی فضاپیمای کاسینی از انسلادوس، تتیس، و میماس به ترتیب ۱.۳۵، ۱.۹، و ۱.۷میلیون کیلومتر بود. هر پیکسل تصویر روی این ماه ها هم به ترتیب هم ارز ۸، ۱۱، و ۱۰ کیلومتر است.
هشت آشکارساز خلیج دایا که زیر لایه ای کلفت از سنگ، در حدود ۵۰ کیلومتری شمال خاور هنگ کنگچین ساخته شده اند، پادنوترینوهایی که از شش رآکتور هسته ای نزدیکشان گسیل می شوند را دریافت می کنند.
در اینجا عکسی را می بینیم که از درون یکی از آشکارسازهای خلیج دایا گرفته شده. حسگرهای فوتون این آشکارساز که در تصویر نشان داده شده، نور کم‌سویی که از برهمکنش پادنوترینوها با مایعات درون آشکارساز پدید می آید را دریافت می کند.
دستاوردهای آغازین به طور نامنتظره ای نشانگر نرخ بالای تبدیل یک گونه پادنوترینو به دیگری است، نرخی که -اگر تایید شود- می تواند به وجود یک گونه ی تاکنون ناشناخته از نوترینو اشاره کند و همچنین بر شناخت بشر از واکنش های ذرات بنیادین که در نخستین ثانیه های پس از مهبانگرخ دادند تاثیر بگذارد.
[نوترینوها می توانند "نوسان" کرده و با تبدیل شدن به یک مزه یا گونه ی دیگر، به اصطلاح تغییر مزه بدهند. تاکنون سه مزه ی نوترینو شناخته شده بود ولی اکنون بر پایه ی دستاورد این آزمایشگاه، گویا مزه ی چهارمی هم وجود دارد- م]
از دیدگاه ما روی زمین، خورشید مانند یک گوی آرام و درخشان دیده می شود ولی در واقعیت سرشار از فعالیت است. فوران هایی که به نام شراره های خورشیدی و فوران های تاجی شناخته می شوند در جو داغ خورشید -تاج آن- رخ می دهند و نور و ذرات پرانرژی به فضا می گسیلند. تاج خورشید نیز به گونه ای پیوسته جریانی از ذرات باردار آزاد می کند که باد خورشیدی نام گرفته.
ولی این از آن گونه بادهایی نیست که بتوانید در آن بادبادک به پرواز در آورید.
این تصویر در ۱۵ ژوئن ۱۹۹۹ توسط رصدخانه ی خورشیدی و هورسپهری ناسا/اِسا
(سوهو) گرفته شده و رگه هایی از پرتوی درخشان را نشان می دهد که نمایانگر
مواد جریان یافته از خورشید به درون فضا هستند. خود خورشید زیر قرص سرخ رنگ
مرکزی پنهان شده تا نور خیره کننده اش مانع دیدن مواد کم‌نورترِ پیرامونش
نشود. دو فضاپیمای دیگر ناسا این مواد را در جاهایی نزدیک تر به زمین بررسی
کردند تا چیزی که باعث این برون‌ریزی منظم -با نام باد خورشیدی- از خورشید
به فضا می شود را بشناسند. تصویر بزرگ تر
حتی کُندترین باد خورشیدی هم می تواند سرعتی بیش از یک میلیون کیلومتر بر ساعت داشته باشد. و با آن که دانشمندان به چیزهای بسیاری درباره ی باد خورشیدی پی برده اند، هنوز سرچشمه ی آن برایشان یک راز مانده. اکنون گروهی از دانشمندان در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرین بلت مریلند با بهره از مشاهدات نوپرداخته‌ی نزدیک زمین، بررسی پرجزییاتی درباره ی بادهای کم سرعت خورشیدی انجام داده اند تا به سرچشمه ی آن ها در ۱۴۹میلیون کیلومتر دورتر، روی خورشید پی ببرند. این دانشمندان نشانه های گویایی در بادی که زمین را پشت سر گذاشت دیدند که جهت‌گیری آن نشان می داد از یک پدیده ی مغناطیسی به نام "بازپیوند مغناطیسی" سرچشمه گرفته بود. پژوهشنامه ای درباره ی این یافته ها در شماره ی ۲۲ آوریل نشریه ی جئوفیزیکال ریسرچ لترز منتشر شده.
دانستن سرچشمه ی باد خورشیدی کم‌سرعت (کُندباد) برای شناخت محیط فضای پیرامون زمین مهم است زیرا فضای نزدیک زمین بیشتر زمانش غرق در این باد است. درست همان گونه که شناخت سرچشمه ی جبهه های سرد و گرم هوا برای پیش بینی آب و هوای زمین اهمیت دارد، شناخت سرچشمه ی باد خورشید هم می تواند به آشنایی با هواشناسی فضای پیرامون زمین کمک کند؛ هوایی که گاهی می تواند ارتباطات رادیویی و جی‌پی‌اس را به هم بریزد و به آشفتگی در ترافیک هوایی و ناوبری دریایی بیانجامد.
بادهای خورشیدی کُند و تند
باد خورشیدی پرسرعت (تندباد) -چنان چه از نامش پیداست- می تواند سریع تر از باد کم‌سرعت و با سرعتی تا ۲.۷ میلیون کیلومتر بر ساعت بوَزَد، ولی قطعی ترین تفاوت میان این دو گونه باد همنهش (ترکیب) آن ها است. باد کم‌سرعت (کندباد) از چیزی که به نام پلاسما می شناسیم تشکیل شده، گاز گرماگرفته ای که به ذرات باردار تبدیل شده - بیش از همه پروتون ها و الکترون ها، با اندکی از عنصرهای سنگین تر مانند هلیوم و اکسیژن. چیزی که مایه ی تفاوت دو گونه باد است، مقدار عنصرهای سنگین و یون های آن ها، یا شمار الکترون ها در آنهاست.
نیکولین ویال که یک دانشمند خورشیدی در مرکز گودارد ناسا است می گوید: «همنهش و حالت بار کندبادهای خورشیدی بسیار با همنهش و حالت بار تندبادها تفاوت دارد. این تفاوت نشان می دهد که هر یک از آن ها از جاهای متفاوتی روی خورشید سرچشمه می گیرند.»
دانشمندان با بررسی همنهش تندباد خورشیدی دریافته اند که این باد از درون حفره های تاجی آغاز می شود -مناطقی از جَو یا همان تاج خورشید که در آن ها تاج تیره تر و خنک تر است. ولی کندباد خورشیدی مربوط به مناطق داغ تر نزدیک به استوای خورشید است، هر چند این که کندباد چگونه آزاد می شود هنوز روشن نیست.
ولی دستاوردهای این پژوهش تازه شاید بتواند پاسخی به ما بدهد.
چگونگی رخ دادن بازپیوند مغناطیسی که در اثر برخورد دو خط میدان مغناطیسی که جهت مخالف هم دارند.
در جستجوی سرچشمه: بازپیوند مغناطیسی
بازپیوند مغناطیسی (magnetic reconnection) می تواند در هر جایی که میدان های مغناطیسی نیرومند دارد رخ بدهد، از جمله در محیط مغناطیسی خورشید. تصور کنید یکی از خطوط میدان مغناطیسی رو به یک جهت است و یکی دیگر که نزدیک به آنست جهتی مخالف دارد. این دو با رسیدن به هم، یکدیگر را قطع کرده و آرایشی دوباره پیدا می کنند به گونه ای که هر کدام با یک حرکت U-شکل و در جهتی عمودی از دیگری جدا می شود [تصویر gif بالارا ببینید]. این خطوط در این فرآیند به گونه ای انفجاری انرژی زیادی آزاد می کنند -مانند نوار کشی سفتی که کشیده و رها می شود- و باعث پرتاب شدن توده ای از پلاسما به بیرون می گردند. این توده ی پلاسما همان کندباد خورشیدی است.
این دانشمندان با بررسی ساختارهای دوره ای ۹۰ دقیقه ای در کندباد، ساختارهای مغناطیسی‌ای را شناسایی کردند که نشانه های گویای بازپیوند مغناطیسی هستند. آن ها همچنین پی بردند که هر بسته ی ۹۰ دقیقه ای از کندباد خورشیدی دارای تغییرپذیری تکرارشونده ی فریبنده‌ایست که تنها می تواند پسماندهای بازپیوند مغناطیسی روی خود خورشید باشد.
ویال می گوید: «ما دریافتیم که چگالی و حالت بار همنهش کندباد خورشیدی هر ۹۰ دقیقه یکبار کاهش و افزایش پیدا می کند، و از چیزی که به طور معمول کندباد شناخته شده به چیزی که به عنوان تندباد شناخته شده تغییر می کند. ولی این تنها می تواند توسط بازپیوند مغناطیسی پدید بیاید که در مناطق سرچشمه ی هر دو گونه باد رخ می دهد.»
پژوهشگران نخستین بار ساختارهای دارای چگالی دوره ای را حدود ۱۵ سال پیش، با بهره از فضاپیمای Wind کشف کردند؛ این ماهواره در سال ۱۹۹۴ برای رصد محیط فضای پیرامون زمین به فضا پرتاب شده بود. دانشمندان در آن زمان، نوسان هایی را در میدان های مغناطیسی نزدیک زمین که به نام مغناطکره شناخته می شود مشاهده کرده بودند.
لری کپکو، یک دانشمند مغناطکره مرکز گودارد ناسا می گوید: «گمان بر این بوده که با برخورد باد خورشیدی به مغناطکره زمین، این سپر مغناطیسی در اثر افزایش ناگهانی فشار مانند ناقوسی زنگ می زند.»«ما با بررسی نزدیک تری که انجام دادیم به وجود این تناوب ها در باد خورشیدی پی بردیم. رفتار مغناطکره بیش از یک ناقوس، مانند یک طبل بود.»
ولی فضاپیمای Wind تنها چگالی و سرعت کندباد خورشیدی را به دانشمندان داد، و نتوانست سرچشمه ی آن را پیدا کند. دانشمندان برای یافتن سرچشمه نیازمند داده های همنشتی (ترکیبی) بودند.
افزون بر این، برای حل این مساله باید دانشمندان از رشته های گوناگون با یکدیگر همکاری می کردند تا به توضیحی برای کل این سامانه برسند. کپکو مغناطکره را بررسی می کند و ویال هم خورشید را. این گروه با مشاهده ی چیزی که کنار زمین رخ می دهد و چیزی که در خورشید روی می دهد، توانستند سرچشمه ی کندباد خورشیدی را بیابند.
دانشمندان به سراغ کاوشگر همنهشی پیشرفته ی ناسا (ACE) رفتند. ACE در سال ۱۹۹۷ برای بررسی همنهش چندین گونه ماده ی فضایی از جمله باد خورشیدی و پرتوهای کیهانی راهی فضا شده بود. این کاوشگر می تواند ذرات خورشیدی را ببیند و به دانشمندان در تعیین همنهش عنصری و سرعت های باد خورشیدی کمک کند.
کپکو می گوید: «ما بدون داده های ACE نمی توانستیم این پژوهش را انجام دهیم. هیچ دستگاه دیگری نیست که این اطلاعات را با توان تفکیک زمانیِ (وضوح زمانیِ) مورد نیاز به ما بدهد.»
در این پویانمایی GIF،یک برون‌ریزی پیوسته از مواد خورشیدی که از آن به
درون فضا جریان دارد نشان داده شده. این باد خورشیدی همیشه از روی زمین می
گذرد. تصویر gif بزرگتر- تصویر ثابت
این دانشمندان به بررسی داده های همنهشتی ادامه می دهند تا برای پی بردن به این که آیا سرچشمه ی همه ی کندبادهای خورشیدی بازپیوند مغناطیسی است یا نه، نمونه های دیگری از ساختارهایی با چگالی دوره ای را هم بیابند. نمونه‌پژوهی آن ها به روشنی نشان می دهد که این رویدادِ ویژه دستاورد بازپیوند مغناطیسی بوده، ولی می خواهند نمونه های دیگری را هم پیدا کنند تا نشان دهند که [بازپیوند مغناطیسی] رایج ترین سازوکار برای فراهم آوردن انرژی کندباد خورشیدی است.
از آنجایی که رویدادهای بازپیوند مغناطیسی در همه جای کیهان رخ می دهند، بنابراین با گردآوری داده های بیشتر درباره ی بازپیوند مغناطیسی و اثرهای آن در نزدیکی خورشید، بدنه ی دانش درباره ی این رویداد به طور کلی افزایش خواهد یافت.
ویال می گوید: «اگر ما بتوانیم این پدیده را همین جا بشناسیم، جایی که در عمل می توانیم میدان مغناطیسی را بسنجیم، بهتر می توانیم به چگونگی رخ دادن این فرآیندهای بنیادین فیزیکی در دیگر جاهای کیهان هم پی ببریم.»
sun - solar flare - coronal mass ejection - corona - charged particle - solar wind - NASA - Goddard Space Flight Center - Earth - magnetic reconnection - Geophysical Research Letters - GPS - proton - electron - element - helium - oxygen - Nicholeen Viall - coronal hole - equator - magnetic field - magnetic field line - plasma - slow solar wind - Wind spacecraft - oscillation - magnetosphere - Larry Kepko - drum - bell - density - Advanced Composition Explorer - ACE - cosmic ray - case study - time resolution - Solar and Heliospheric Observatory - outflow -
در این تصویر تلسکوپ فضایی اِسا/ناسای هابلخوشه های ستاره ای را می بینیم که یک کهکشان را در میان گرفته اند، مانند ازدحام زنبورها به گردِ یک کندو. در اینجا نقش کندو را یک کهکشان لبه‌نما به نام NGC ۵۳۰۸ بازی می کند که با فاصله ی ۱۰۰ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی خرس بزرگ جای دارد.
NGC ۵۳۰۸ یک کهکشان عدسی است، رده ای میان کهکشان های بیضیگون و کهکشان های مارپیچی. این اجرام کهکشان هایی قرص‌دار هستند که بیشتر گاز و غبار خود را مصرف کرده یا ازدست داده اند. در نتیجه ستاره زایی های بسیار کمی در آن ها رخ می دهد و به طور عمده از ستارگان باستانی و پیر تشکیل شده اند. در روز ۹ اکتبر ۱۹۹۶، یکی از ستارگان پیر کهکشان NGC ۵۳۰۸ دستخوش یک انفجار ابرنواختری از گونه ی la شد و زندگیش با مرگی تماشایی به پایان رسید.
کهکشان های عدسی اغلب مجموعه هایی از صدها هزار ستاره ی پیرتر را در قید گرانش خود دارند که به گرد آن می چرخند. این مجموعه ها که به نام خوشه های کروی شناخته می شوند و هر یک از آن ها توده ای فشرده از انبوه ستارگانست، با گردش پیرامون پیکره ی اصلی NGC ۵۳۰۸ یک هاله ی ظریف گرداگرد آن پدید آورده اند که مانند نقطه هایی روشن در آسمان تاریک به نظر می رسند
کهکشان نامنظم و کم نوری که سمت راست NGC ۵۳۰۸ دیده می شود با نام به نسبت جوان‌پسندِ SDSS J134646.18+605911.9 شناخته شده است.
NASA - ESA - Hubble Space Telescope - star cluster - galaxy - bee - hive - edge-on - lenticular galaxy - NGC 5308 - constellation of Ursa Major - The Great Bear - elliptical - spiral galaxy - star formation - star - Type la - supernova - globular cluster - irregular galaxy - SDSS J134646.18+605911.9
Posts
