"سوفیا" اکسیژن اتمی را در هوای بهرام ردیابی کرد

هواپیمای ۷۴۷-اس پیِ رصدخانه ی پوش‌سپهری اخترشناسی فروسرخ ناسا (سوفیا، SOFIA)- تصویر بزرگ تر و کامل تر

رصدخانه ی پوش‌سپهری اخترشناسی فروسرخ ناسا (سوفیا، SOFIA) که بزرگ ترین رصدخانه ی هوابرد جهان است، به کمک یکی از ابزارهایش اکسیژن اتمی را در هوای سیاره ی بهرام شناسایی کرد. این اتم ها که ۴۰ سال پیش برای نخستین و آخرین بار شناسایی شده بودند در یکی از لایه های بالایی جو بهرام که میان‌سپهر (مزوسفر) نام دارد یافته شدند.

اکسیژن اتمی بر چگونگی گریز گازهای دیگر از بهرام (مریخ) تاثیر می گذارد و از همین رو اثر چشمگیری بر هوای این سیاره دارد. دانشمندان تنها حدود یک دوم اکسیژن چشمداشتی را شناسایی کردند که شاید به دلیل دگرگونی های هوای بهرام باشد. آن ها برای بررسی این دگرگونی ها جهت شناخت بهتر هوای سیاره ی سرخ به بهره گیری از سوفیا ادامه می دهند.

پاملا مارکم، دانشمند پروژه ی سوفیا می گوید: «اندازه گیری اکسیژن اتمی در هوای بهرام بسیار دشوار است. برای دیدن طول موج های فروسرخ-دوری که برای شناسایی اکسیژن اتمی نیاز است، پژوهشگران باید از بیشتر بخش های جو زمین بالاتر باشند و دستگاه هایی بی‌اندازه دقیق -در این مورد یک طیف سنج- را به کار ببرند. سوفیا هر دوی این امکان ها را فراهم می کرد.»

تا پیش از این، آخرین اندازه گیری های اکسیژن اتمی در هوای بهرام توسط فضاپیماهای وایکینگ و مارینر در دهه ی ۱۹۷۰ انجام شده بود. این مشاهدات تازه به لطف جایگاه هوابرد سوفیا امکان پذیر شدند. هواپیمای این رصدخانه میان ۳۷۰۰۰ و ۴۵۰۰۰ پا بالا می رود، بالاتر از بیشتر نم و رطوبت هوای زمین که جلوی نور فروسرخ را می گیرد. آشکارسازهای پیشرفته ی یکی از ابزارهای این رصدخانه -گیرنده ی آلمانی برای اخترشناسی در بسامدهای تراهرتز (GREAT)- به اخترشناسان امکان داد تا اکسیژن هوای بهرام را از اکسیژن هوای جو زمین بازشناسند. این پژوهشگران یافته های خود را در نشریه ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر کرده اند.

طیف اکسیژن [O I] که بر روی تصویر فضاپیمای MAVEN از بهرام انداخته شده. مقدار اکسیژن اتمی که در این داده های سوفیا اندازه گرفته شده حدود نصف مقداریست که انتظار می رفت.

سوفیا یک هواپیمای بویینگ ۷۴۷-اس پی است که برای بردن یک تلسکوپ ۱۰۰ اینچی به آسمان تغییر کاربری داده شده. این رصدخانه دستاورد همکاری ناسا و مرکز هوافضای آلمان است.

------------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

http://telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy - SOFIA - atomic oxygen - Mars - atom - mesosphere - planet - oxygen - Red Planet - Pamela Marcum - far-infrared - wavelength - Earth - spectrometer - Viking - Mariner - airborne - German Receiver for Astronomy at Terahertz Frequencies - GREAT - Astronomy and Astrophysics - Boeing 747SP - jetliner - NASA - German Aerospace Center - [O I] - MAVEN

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان