سنگ‌های تراش خورده در سیاره سرخ

این تصویر در اندازه‌ی بسیار بزرگ‌تر(۴.۹ مگابایت)- اندازه‌های دیگر را در این پیوند ببینید

در این تصویر سطحی شیاردار با تپه‌های کشیده در گوداله‌های مدوزا (Medusae Fossae) روی سیاره‌ی بهرام (مریخ) را می‌بینیم که در اثر فرسایش بادی یک سنگ ریزدانه توسط باد پدید آمده.

این ساختارها که به نام "کَلوت" (yardang) شناخته میشوند، همتراز با جهت غالب باد هستند. جهت این باد هم می‌بایست مدت‌های درازی بدون تغییر مانده بوده که توانسته این ساختارهای بزرگ-مقیاس را تراشیده و سنگِ روبازی که اکنون می‌بینیم را به وجود آورد. کلوت‌ها نه تنها شدت و جهت بادهای تاریخی را نشان می‌دهند، بلکه چیزی از خود سنگ میزبان را نیز آشکار می‌کنند. با دقت در این عکس، نبودِ تخته‌سنگ‌ها یا خرده سنگ‌ها، به ویژه در راستای شیب صخره‌ها و جرزهای کلوت به چشمان می‌آید.

این نبودِ خرده سنگ‌ و همچنین اندازه‌ی کلوت‌ها به ما می‌گویند که سنگ میزبان تنها از به هم چسبیدن سستِ ریگِ بسیار ریزدانه (گرانول) و شکل دادن ته‌نشست‌هایی به ضخامت ده‌ها متر یا بیشتر تشکیل شده. چنین ته‌نشست‌هایی می‌توانسته از انباشت‌ گسترده‌ی خاکستر آتشفشانی، غبار جوی، یا توده‌های ماسه‌‎ی نرمی که باد آورده بوده به جا مانده باشند. پس از مدتی، این ته‌نشست‌ها به هم چسبیده و یکپارچه شدند و این نقش‌برجسته‌های چشمگیر و صخره‌های نمایان را ساختند.

این عکس در روز ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۲۵ به وقت محلی بهرام و به کمک دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای فضاپیمای مدارگرد شناسایی بهرام ناسا (هایرایز، HiRISE) گرفته شده.

--------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:

http://telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

Medusae Fossae - Mars - erosion - fine-grained - yardang - High Resolution Imaging Science Experiment - HiRISE - NASA - Mars Reconnaissance Orbiter - cliff - buttress - granule - deposit - volcanic ash - relief

منبع: NASA

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان