برای بررسی وجود زندگی در اروپا نیازی به نشستن روی آن نداریم
* شاید یک فضاپیما با گذشتن از کنار اروپا (ماه سیاره‌ی مشتری) بتواند حتی چند هفته پس از فروکش کردن فوران‌های غول‌آسای بخار آب آن هم از آنها نمونه بردارد.
بر پایه‌ی یک بررسی تازه، فواره‌هایی که از اروپا، ماه یخ‌زده‌ی مشتری بیرون می‌زنند می‌توانند الگوهای شیمیایی پیچیده و پیوسته متغیری در جو آن پدید آورند که با بهره از آنها بشود به چیزی که رو و حتی زیر سطح آنست پی برد.
 |
| داده‌های طیفی هابل به روشنی توده‌های آب را در جایگاه ساعت ۷ این ماه نشان می‌دهند. تصویر بزرگ‌تر |
گمان بر اینست که اروپا اقیانوسی ژرف از آب مایع شور زیر پوسته‌ی یخی‌اش دارد که می‌تواند یکی از بهترین جاها برای جستجوی زندگی در سامانه‌ی خورشیدی -بیرون از زمین- باشد. در سال ۲۰۱۲، تلسکوپ فضایی هابل شواهدی از وجود فواره‌های بخار آب در اروپا یافت که از این اقیانوس زیرسطحی بیرون می‌زدند.
این خبر خوبی برای ماموریت‌های پیشنهادی بود که قرار است راهی این ماه شده و اقیانوسش را در جستجوی زندگی بکاوند. هم ناسا و هم سازمان فضایی اروپا (اِسا) برنامه‌ی ماموریت‌هایی برای اوایل دهه‌ی ۲۰۲۰ دارند که در آنها، فضاپیماهایی از کنار اروپا خواهد گذشت.
سینتیا فیلیپس از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنای کالیفرنیا می‌گوید: «نمونه‌گیری می‌تواند آزاد و بی‌دردسر باشد: تنها با پرواز از فراز سطح اروپا می‌شود مواد را گردآوری کرد. این بهترین راه ما برای شناخت شرایط زیر و روی اروپا از درون مدار است. نمونه‌برداری از فواره‌ها برای شناخت زیر سطح هم کارآیی هم کارایی دارد.»
یکی از مشکلات احتمالی این نقشه، گذرا (موقتی) بودن فواره‌هاست: هابل تا سال ۲۰۱۶ نتوانست آنها را دوباره ببیند [در این مدت از فوران بازایستاده بودند]. ولی اکنون بن تئولیس و همکارانش در بنیاد پژوهش جنوب باختر در سن آنتونیوی تگزاس راهی برای نمونه‌برداری از فواره‌ها، حتی اگر در زمان گذر فضاپیما فعال نباشند پیشنهاد داده.
نیازی به شانس نیست
تئولیس می‌گوید: «نیازی نیست درست در همان جای فواره‌ها و در همان زمان فعالیت آنها از کنار اروپا بگذریم. برای این کار به شانس نیازی نداریم.»
گرانش اروپا می‌تواند مواد فواره‌ها را به روی سطح بکشاند و لایه‌ای از ذرات یخ روی آن پدید بیاورد. سپس بخشی از این ذرات یا از راه تبخیر [در واقع تصعید] و یا در اثر برخورد ذرات باردارِ مغناطکره‌ی مشتری می‌توانند از سطح جدا شده و بالا بروند، بسیار همانند آبی که با انداختن سنگ در یک آبگیر به بالا می‌پاشد.»
این ذرات جو اروپا را تغذیه می‌کنند، و می‌توانند سرنخ‌هایی درباره‌ی همنهش (ترکیب) سطح و خود فواره‌ها به ما بدهند- حتی اگر فواره‌ها از پیش متوقف شده باشند. به گفته‌ی تئولیس، ما می‌توانیم یک جدول زمانی برای روزها یا حتی هفته‌هایی در گذشته که فعالیت فواره‌ها انجام می‌شده درست کنیم. با برآورد جاهایی که این ذرات از آن آمده‌اند، می‌توانیم نفشه‌ای از ویژگی‌های تازه روی سطح اروپا تهیه کنیم.
تئولیس می‌افزاید: «دیدن پراکندگی فضایی مولکول‌ها و دگرگونی جو در گذر زمان بسیار فریبنده است. دستیابی به این هدف یک عنصر کلیدی در شناخت همنهش اقیانوس زیرسطحی اروپا، و توان زیست‌پذیری آنست.»
فیلیپس می‌گوید: «ویژگی‌های تعییرپذیر بسیاری در اندازه‌های گوناگون هست که ما احتمالا هنوز هیچ گونه شناختی از آنها نداریم، بنابراین من فکر می‌کنم کار سختی پیش رویمان است.»
ولی اگر پژوهشگران بتوانند بر این مشکلات چیره شوند، اروپا شانس بی‌همتایی برای ماموریی خواهد بود که در آن، یک فضاپیما می‌تواند بدون نشستن بر سطح و تنها با پرواز بر فراز آن به آگاهی‌های بسیاری درباره‌ی سطح و درون آن دست بیابد.
این پژوهشنامه در نشریه‌ی ایکاروس منتشر شده.
-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
واژه نامه:
Europa - Jupiter - moon - solar system - Hubble Space Telescope - water - NASA - European Space Agency - Cynthia Phillip - Jet Propulsion Laboratory - California - plume - Hubble - Ben Teolis - Southwest Research Institute - San Antonio - Texas - frost - charged particle - magnetosphere - molecules - element - Icarus
منبع: sciencedaily
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
پست کردن نظر