دو کهکشان متفاوت در طیف پرتو X

بخش مهمی از روند بررسی اجرام کیهانی، شناخت و زدودن امواج پس‌زمینه است. تصویری که اینجا می‌بینید برای نشان دادن توانایی ابزارهای نرم‌افزاری در بررسی عکس‌های ماهواره‌ی اروپایی XMM-نیوتن از اجرام بزرگی مانند کهکشان‌ها، خوشه‌های کهکشانی، و پَسمان‌های ابرنواختر درست شده.

این ابزار سیگنال‌های پس‌زمینه را شناسایی کرده و از تصویر می‌زداید (کاری که برای اجرام بزرگ و افشانی مانند اجرام این تصویر بسیار سخت است) تا عکس‌هایی ویراسته و بی‌نقص از آنها پدید آورد. این ابزار همچنین عکس‌هایی که XMM-نیوتن با سه دوربین پرتو X در دستگاه EPIC خود از یک جرم گرفته را با هم ادغام کرده و هموار و ساده می‌کند و نیز به دانشمندان امکان می‌دهد که چهل تکه‌ای از چندین تصویر درست کنند.

کهکشان مارپیچی و زیبای ام ۸۱ در کنار کهکشان
کوتوله‌ی هولمبرگ ۹. تصویر بزرگ‌تر را در این
پست ببینید: * کهکشان باشکوه ام۸۱ و حلقه آرپ

شاید چندان به نظر نیاید، ولی جرم ستاره-مانند سمت راست نوریست که از کهکشان مارپیچی ام۸۱ دریافت شده؛ ستاره‌ی سمت چپ هم در حقیقت مربوط به کهکشان کوتوله‌ی "هولمبرگ ۹" است.

با بررسی عکس‌هایی مانند این، به همراه عکس‌های تکمیلی که در طول موج‌های دیگر گرفته شده، دانشمندان می‌توانند نگاهی به ساختار یک جرم و گونه‌گونی‌های طیفی درون چشم‌انداز بیاندازند. ساختار الگوهای درخشان دربردارنده‌ی اطلاعاتی درباره‌ی سرچشمه‌ی تابش‌هاست، از جمله این که آیا تابش‌ها از "هاله‌ی" پیرامون کهکشان می‌آیند یا محدود به قرص و بازوهای آنند.

برای نمونه، تصویری که اینجاست نشان می‌دهد که یک چشمه‌ی درخشان در مرکز ام۸۱ وجود دارد که مربوط به هسته‌ی فعال آنست. همچنین با دور شدن از چشمه‌ی اصلی، درخشش کاهش می‌یابد و هاله‌ی گسترده‌ای با روشنی کمتر گرداگرد آن پدید می‌آورد. کهکشان‌هلی دیگر ممکن است بازوهای مارپیچی درخشان‌تری داشته باشند.

در کهکشان کوتوله هم یک چشمه‌ی پرتو X آشکار دیده می‌شود.

تیغه‌های شعاعی که از این دو چشمه‌ی نور بیرون زده از خود این اجرام نیستند بلکه مربوط به ساختار دوربینند و هنگامی پدید می‌آیند که چشمه‌ی نور بسیار درخشانی در میدان دید باشد. گاهی همین‌ها هم می‌توانند بر زیبایی چشم‌انداز بیافزایند.

-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:

https://telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

software - ESA - XMM-Newton - clusters of galaxies - supernova remnant - X-ray - European Photon Imaging Camera - star - spiral galaxy - M81 - Holmberg IX - dwarf galaxy - wavelength - spectral - halo - disc - arm - active core - spiral arm - artefact

منبع: esa

خلاصه برگردان: یک ستاره در هفت آسمان