کهکشانی با گذشته انفجاری

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

بیش از ۷۵ میلیون سال نوری دورتر از زمین، در صورت فلکی دوشیزه، کهکشانی به نام ان‌جی‌سی ۴۹۸۱ جای دارد- یک کهکشان مارپیچی با گذشته‌ای به نسبت انفجاری.

ان‌جی‌سی ۴۹۸۱ در ۱۷ آوریل ۱۷۸۴ توسط ویلیام هرشل یافته، و پس از چندی نامش وارد کاتالوگ عمومی نوین جان درایر شد. بیش از یک سده بعد، در ۲۳ آوریل ۱۹۶۸ یک بار دیگر نام این کهکشان بر سر زبان‌ها افتاد، زمانی که یک ابرنواختر گونه‌ی la (انفجار ستاره‌ای در یک سامانه‌ی دوتایی) در آن رخ داد: ابرنواختر اس‌ان ۱۹۶۸آی (SN 1968I). 

ولی اس‌ان ۱۹۶۸آی تنها ابرنواختر این کهکشان نبود. چند دهه بعد رُمبش یک ستاره‌ی بزرگ به ابرنواختر دیگری به نام اس‌ان ۲۰۰۷سی (SN 2007c) در این کهکشان انجامید. البته این تصویر زیبا هیچ ابرنواختری را نشان نمی‌دهد؛ تک‌ستاره‌ی درخشانی که در تصویر دیده می‌شود هم یکی از ستارگان کهکشان خودمان است.

این عکس به کمک داده های نور دیدنی و فرابنفش-نزدیکِ دستگاه FORS (طیف‌نگار کاهنده‌ی کانون با پراکنش کم) بر روی تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی، VLT) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا درست شده است. دستگاه فورس آچار فرانسه‌ی ابزارهای اِسو است زیرا می‌تواند اجرام گوناگون کیهانی را در طول موج‌های گوناگون بررسی کند. همچنین برخی از نمادین‌ترین عکس‌هایی که تاکنون وی‌ال‌تی گرفته نیز به کمک آن بوده است.

داده‌هایی که در ساخت این تصویر به کار رفته توسط کاربر جاش برینگتون از بایگانی اسو برگزیده شده و وارد رقابت‌های پردازش تصویر گنج‌های پنهان شده است.

-------------------------------------------------

تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

https://telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

constellation of Virgo - The Virgin - NGC 4981 - spiral galaxy - William Herschel - John Dreyer - New General Catalogue - galaxy - Type la supernova - inary star system - SN 1968I - supernova - star - SN 2007c - FORS - UV - FOcal Reducer and low dispersion Spectrograph - ESO - Very Large Telescope - VLT - Swiss Army knife - Josh Barrington - Hidden Treasures

منبع: رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (ESO)

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان