شفق‌های بیگانه اورانوس

از زمانی که فضاپیمای وویجر ۲ در دهه‌ی ۱۹۸۰ عکس‌هایی دیدنی از سیاره‌ها را به زمین فرستاد، سیاره‌دوستان مشتاق دیدن شفق‌های فرازمینی شده‌اند. شفق‌ها در اثر جریان‌هایی از ذرات باردار، مانند الکترون‌ها پدید می‌آیند که از سرچشمه‌های گوناگونی از جمله باد خورشیدی، یونکره‌ی سیاره‌ای، و ماه‌های آتشفشانی می‌آیند. این ذرات در میدان‌های مغناطیسی نیرومند به دام افتاده و به سوی جو بالایی سیاره کشیده می‌شوند؛ سپس در آنجا با ذرات گاز درون جو، مانند اکسیژن و نیتروژن برهم‌کنش انجام داده و نورافشانی‌هایی زیبا و دیدنی پا می‌کنند.

شفق‌های مشتری و کیوان (زحل) به خوبی شناخته شده و بررسی شده‌اند، ولی آگاهی چندانی از شفق‌های غول‌ یخی اورانوس نداریم. در سال ۲۰۱۱، تلسکوپ فضایی هابل ناسا نخستین تلسکوپ نزدیک زمین بود که شفق‌های اروانوس را به تصویر کشید. در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ نیز اخترشناسان با بهره از توانمندی‌های فرابنفش طیف‌نگار تصویربردار تلسکوپ فضایی (STIS) روی تلسکوپ هابل، نگاه دوباره‌ای به این شفق‌ها انداختند.

آنها امواج شوک میان‌سیاره‌ای ناشی از دو توده‌ی باد خورشیدی را ردیابی کردند که از خورشید به سوی اورانوس می‌رفت؛ سپس با بهره از هابل اثر این ضربه‌ها بر شفق‌های اورانوس را آشکار کردند- و شدیدترین شفقی که تاکنون روی این سیاره دیده شده پیش چشمشان نمودار شد. دانشمندان با رصد این شفق‌ها در گذر زمان، به نخستین شواهد سرراستی دست یافتند که نشان می‌داد این مناطق بسیار درخشان به همراه سیاره در چرخشند. آنها همچنین دوباره قطب‌های مغناطیسی اورانوس که مدت‌ها بود گم شده بود را کشف کردند. این قطب‌ها اندکی پس از یافته شدنشان توسط وویجر ۲ در سال ۱۹۸۶، به دلیل کم‌دقتی سنجش‌ها و همچنین سطح یکدست و بدون ویژگی سیاره گم شده بودند.

این عکس از پیوند تصویر وویجر ۲ و دو تصویر متفاوت هابل که یکی حلقه‌ی سیاره را نشان می‌دهد و دیگری شفق‌های آن را درست شده.

--------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

Voyager 2 - planet - aurora - electron - solar wind - ionosphere - moon - volcanism - magnetic field - oxygen - nitrogen - Jupiter - Saturn - giant ice - Uranus - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - Earth - ultraviolet - Space Telescope Imaging Spectrograph - STIS - interplanetary shock - Sun - magnetic pole - ring

منبع: spacetelescope

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان