ستاره‌ای که با مرگ همدمش آواره شد

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

ستاره‌ی گریزانِ "زتا مارافسای" (ستاره‌ی زتا از صورت فلکی مارافسای یا حوا) همچون یک کشتی که به سختی دریای کیهانی را در می نوردد، یک موج کمانی میان‌ستاره‌ای پدید آورده که در این تصویر خیره کننده‌ی فروسرخ دیده می‌شود.

نما در رنگ‌های نمایشی است و در آن، ستاره‌ی آبی‌فام زتا مارافسای که تقریبا ۲۰ بار پرجرم‌تر از خورشید ماست، نزدیک میانه‌ی تصویر دیده می‌شود و دارد با سرعت ۲۴ کیلومتر در "ثانیه" به سمت چپ تصویر پیش می‌رود.

بادهای ستاره‌ای نیرومندی که پیش رویَش از آن می‌وَزند، باعث فشرده و گرم شدن ماده‌ی غباری میان‌ستاره‌ای شده و یک جبهه‌ی شوک کمانی (bow shock) در جلویش پدید آورده‌اند. پیرامون آنها هم ابرهایی از موادِ به نسبت آرام و ناآشفته جای دارد.

ولی دلیل حرکت این ستاره چیست؟

ستاره‌ی زتا مارافسای احتمالا زمانی عضوی از یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی با همدمی سنگین‌تر از خود بوده. ستاره‌ی همدم به خاطر همین جرم بیشترش، عمری کوتاه‌تر داشته و سرانجام زندگی‌اش با یک ابرنواختر از گونه‌ی II (رُمبش هسته‌ای) به پایان رسیده بوده. با انفجار فاجعه‌بار ستاره‌ی همدم، ستاره‌ی زتا مارافسای نیز به بیرون از سامانه پرتاب شد.

این ستاره که در حدود ۴۶۰ سال نوری از ما فاصله دارد، ۶۵ هزار بار درخشان‌تر از خورشید است و اگر پیرامونش را گرد و غبار تیره و کدر فرا نگرفته بود، می‌توانست یکی از تابناک‌ترین ستارگان آسمان باشد.

گستردگی این تصویر در حدود ۱.۵ درجه است که در فاصله‌ی برآورد شده‌ی زتا مارافسای، ۱۲ سال نوری را می‌پوشاند.

--------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

Zeta Oph - Runaway Star - Zeta Ophiuchi - interstellar - bow wave - bow shock - infrared portrait - false-color - Sun - shock front - binary star system - companion star - supernova

منبع: apod.nasa.gov

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان