طلوع نماد وحشت

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
در این تصویر که از پیوند نماهای پی در پی تلسکوپ فضایی هابل درست شده، یک ماه کوچک با نام هراس‌انگیز "فوبوس" را می‌بینیم که دارد از پشت سیاره‌ی سرخ پدیدار می‌شود. [فوبوس نماد ترس و وحشت در اسطوره‌های یونان باستان بود-م]
این عکس از همگذاری ۱۳ نمای جداگانه‌ی پی در پی در مدت ۲۲ دقیقه درست شده که در سال ۲۰۱۶، در زمانی نزدیک به زمان رسیدن سیاره‌ی بهرام به نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به سیاره‌ی زمین گرفته شده بودند.
ولی از روی سطح بهرام، فوبوس از سمت یاختر (غرب) طلوع می‌کند. این ماه کوچک از همه‌ی ماه‌های (قمرهای) سامانه‌ی خورشیدی به سیاره‌ی میزبانش نزدیک‌تر است و تنها حدود ۶۰۰۰ کیلومتر از سطح بهرام فاصله دارد. فوبوس هر دور مدارش به گرد بهرام را نیز تنها حدود ۷ ساعت و ۳۹ دقیقه به پایان می‌برد، یعنی سریع‌تر از دوره‌ی چرخش خود بهرام که حدود ۲۴ ساعت و ۴۰ دقیقه است. بنابراین فوبوس در هر شبانه‌روز بهرام، سه بار از افق باختری سر می‌زند.
گفتنی است که فوبوس یک ماه محکوم به مرگ است و سرانجام روزی در اثر نیروهای کشندی که از سوی بهرام بر آن وارد می‌شود خرد شده و از هم فرو خواهد پاشید.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
Phobos - Moon - Mars - Red Planet - Earth - Hubble Space Telescope - planet - Solar System

منبع: apod.nasa.gov

مولکول‌های تیتان، ماه سیاره کیوان می‌توانند غشای سلولی بسازند

* شرایط تیتان، ماه سیاره‌ی کیوان (زحل) روز به روز برای زندگی نویدبخش‌تر می‌شود چرا که برای نخستین بار، بلوک‌های سازنده‌ی غشاهای سلولی در جو این ماه یافته شده.

در زمین، هر یاخته (سلول) توده‌ای عمدتا آب است که با پوسته‌ی نازکی ساخته شده از لیپیدها در بر گرفته شده. هیچ یک از این دو بخش نمی‌توانند به خوبی در بزرگ‌ترین ماه کیوان وجود داشته باشند. تیتان با میانگین دمای سطحی ۱۴۹- درجه‌ی سانتیگراد، سردتر از آنست که آب مایع داشته باشد. در دریاهای آن که از متان مایع است هم غشاهای لیپیدی که مورد نیاز زندگی زمینی هستند نمی‌توانند پدید بیایند.
عکسی که کاسینی با بهره از فیلتر طیفی از تیتان گرفته و دریاهای آن را هم از پشت لایه‌ی چگال جوَش آشکار کرده.
ولی شاید زندگی تیتانی از چیز دیگری ساخته شده باشد. مورین پالمر از مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرین بلت مریلند به همراه همکارانش نشانه‌های وینیل سیانید را در جَو نیتروژنی این ماه یافته‌اند. بر پایه‌ی پژوهشی در سال ۲۰۱۵، وینیل سیانید نقشی ویژه در شکل‌گیری ساختارهای پایدار و انعطاف‌پذیری که برای ساخت یک غشای سلولی نیاز است بازی می‌کند.

پالمر می‌گوید در تیتان به اندازه‌ی کافی وینیل سیانید هست که بتواند تا ۳۰ میلیون غشای سلولی در هر سانتیمتر مکعب از مایع درون یکی از بزرگ‌ترین دریاهای آن بسازد. این میزان ماده‌ی غشایی به معنای احتمال بیشتر برای اینست که غشاها بتوانند به اندازه‌ی کافی بزرگ بشوند که پشتیبان ساختارهای پیچیده‌تری مانند محتویات سلول باشند.

بلوک ساختمانی
پائولته کلنسی از دانشگاه کرنل نیویورک، و نویسنده‌ی پژوهشنامه‌ی سال ۲۰۱۵ که وینیل سیانید را به عنوان مواد سلولی احتمالی شناسایی کرده بود می‌گوید: «این مانند اندرزیست که به به افراد سرگردان در بیابان داده می‌شود: پیش از هر چیز باید به دنبال یک سرپناه باشید. این به گونه‌ای مانند کاریست که سلول‌ها باید انجام دهند- باید پیش از آغاز کارهایشان، راهی برای حفاظت از خود در برابر تاخت و تاز دنیای بیرون پیدا کنند.»

ولی غشاها به تنهایی کافی نیستند. پالمر می‌گوید: «به نظر ما غشاها برای زندگی ضروری‌اند، ولی به گونه‌ای ماده‌ی ژنتیکی و گونه‌ای سوخت و ساز (متابولیسم) هم نیازست.»

شواهد شیمیایی که به این فرآیندها کمک می‌کند از فضاپیمای کاسینی به دست می‌آید که در گام پایانی ماموریتش برای کاوش کیوان و ماه‌هایش به سر می‌برد. کاسینی در بلندای جو تیتان مولکولی به نام زنجیره‌ی آنیون کربن یافته که می‌تواند زندگی به همراه داشته باشد. راوی دسای از کالج دانشگاهی لندن و همکارانش بر این گمانند که این آنیون‌ها می‌توانند دانه‌های مولکول‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر را در جاهایی نزدیک‌تر به سطح تیتان بسازند.

کلنسی می‌گوید: «اگر آنها بتوانند به اندازه‌ی کافی دوام بیاورند که به سطح برسند، شاید بتوانند در برخی واکنش‌های شیمیایی که آنجا رخ می‌دهد نقشی بازی کنند، شاید حتی چه بسا در واکنش‌های درون پناهگاه پوسته‌ی وینیل سیانید که می‌تواند به یک فرآیند متابولیک بیانجامد.»

جو ضخیم نیتروژنی تیتان و دریاهای متانی آن بهترین آزمایشگاه در سامانه‌ی خورشیدی را برای آزمودن فرگشت احتمالی گونه‌های زیستی که کاملا متفاوت با هر آنچه در زمین می‌بینیم هستند فراهم کرده. پالمر می‌گوید: «تیتان به طور قطع یک هدف وسوسه‌انگیز برای جستجوی این زیست‌شیمی بسیار بیگانه، و دیدن مرزهای زیست‌شیمی است.»

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان ۲۸ ژوییه، در نگارش یرخط نشریه‌ی ساینس ادونسز منتشر شده است.

-------------------------------------------
در همین زمینه: * شیمی روی تیتان می‌تواند زمینه‌ساز پیدایش زندگی باشد

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه‌نامه:
Saturn - Titan - cell - membrane - moon - Earth - lipid - methane - Maureen Palmer - NASA - Goddard Space Flight Center - Maryland - vinyl cyanide - nitrogen - Paulette Clancy - Cornell University - New York - genetic - metabolism - Cassini spacecraft - molecule - carbon chain anion - Ravi Desai - University College London - anion - solar system - biochemistry

منبع: newscientist

لکه بزرگ مشتری با رنگ طبیعی

این تصویر در دو اندازه‌ی بزرگ و بزرگ‌تر
"لکه‌ی سرخ بزرگ"، ویژگی نمادین سیاره‌ی مشتری، در این عکس که به دست شهروند-دانشمند، بیورن یانسن و با بهره از داده‌های دوربین جونوکم فضاپیمای جونوی ناسا پدید آمده خودنمایی می‌کند.

این تصویر که به رنگ واقعی است، لکه‌ی سرخ بزرگ و پیرامونش را به رنگی طبیعی، به گونه‌ای که اگر خودمان در جایگاه فضاپیمای جونو بودیم می‌دیدیم نشان می‌دهد. منطقه‌های پرآشوب جو سیاره درون و پیرامون لکه‌ی سرخ بزرگ به خوبی دیده می‌شوند.

داده‌های این عکس در ساعت ۱۰:۱۰ شامگاه روز ۱۰ ژوییه‌ی ۲۰۱۷ به وقت خاور آمریکا، در زمان هفتمین گذر جونو از کنار مشتری گردآوری شده. در آن زمان، فاصله‌ی جونو از قله‌ی ابرهای مشتری در عرض ۳۲.۶- درجه، حدود ۱۳۹۱۷ کیلومتر بود.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه‌نامه:
Jupiter - Great Red Spot - Björn Jónsson - JunoCam - NASA - Juno - planet

منبع: nasa

خورشید سیاه در ته دنیا

حاضرید برای تماشای یک خورشیدگرفتگی کلی حتی به "ته دنیا" هم بروید؟
اگر پاسختان آری است، آیا شگفت‌زده می شوید اگر ببینید شخص دیگری هم پیش از شما آنجاست؟
این عکس در سال ۲۰۰۳ و در زمانی گرفته شده که خورشید، ماه، یخ‌های قطب جنوب، و دو عکاس، همگی در زمان یک خورشیدگرفتگی کامل و نامعمول در جنوبگان در یک ردیف جای گرفته بودند.
در آن سال یک گروه از شکارچیان خورشیدگرفتگی دست به ماجراجویی خطرناکی زده و به نزدیکی‌های "ته دنیا" رفتند تا در آن سرزمین خشن بیننده‌ی لحظه‌های رویاییِ ناپدید شدن خورشید پشت ماه باشند. تصویر بالا بخشی از گنجینه‌ی ره‌آوردِ این سفر بود: یک همگذاری از چهار نمای جداگانه که به شیوه‌ی دیجیتالی به هم پیوسته‌اند تا آنچه چشم سازگارشونده‌ی انسان از خورشیدگرفتگی می بیند را به گونه‌ای واقعی شبیه‌سازی کنند.
در زمانی که تصویر گرفته می‌شد، ماه و خورشید با هم در قطب جنوب به اوج رسیدند. با تاریکی ناگهانی خورشید، تاج پرشکوهش به گرد ماه پدیدار شد.
به گونه‌ی کاملا شانسی، یک عکاس دیگر نیز که سرگرم بررسی دوربین فیلمبرداریش بود هم در عکس افتاد. در سمت چپ وی یک کیف تجهیزات و یک صندلی تاشو دیده می‌شود.
تا حدود سه هفته‌ی دیگر، یک خورشیدگرفتگی دیگر که برای تماشا بسیار در دسترس‌تر خواهد بود نیز در کشور آمریکا رخ خواهد داد.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه‌نامه:
Total Eclipse - End of the World - Sun - Moon - Antarctica - corona - USA

منبع: apod.nasa.gov

تپه دورنگ روی سطح مریخ

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
این تپه‌ی شگفت‌انگیز چگونه در سیاره‌ی بهرام پدید آمده؟
تاریخ و چگونگی پیدایش آن به گفتگوهای بسیاری دامن زده، ولی پیکره و ساختار دورنگش آن را یکی از نامعمول‌ترین تپه‌هایی ساخته که خودروی کنجکاوی ناسا تاکنون در مسیرش در سیاره‌ی بهرام دیده است.
این بلندی که به نام تپه‌ی آیرسن نامیده شده، با حدود ۵ متر بلندی و ۱۵ متر پهنا، در میدان تلماسه‌ای بگنولد، در دامنه‌ی کوه شارپ، درون دهانه‌ی گیل بهرام جای دارد.
این تصویر گسترده از پیوند ۴۱ نما درست شده که در روز دوم فوریه گرفته شده بوده ولی به تازگی منتشر شده‌اند. از آنجایی که بهرام اکنون از دیدگاه زمین دارد از پشت خورشید می‌گذرد، ناسا فرستادن پیام و دستور به کاوشگرهایش در مدار و روی سطح بهرام را از ۲۲ ژوییه متوقف کرده و در ۱ اوت آن را از سر خواهد گرفت.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه‌نامه:
Ireson Hill - Mars - Curiosity rover - Bagnold Dune field - Mount Sharp - Gale Crater - Sun - Earth - NASA - Martian orbiter

منبع: apod.nasa.gov
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

"موسیقی" الکترون‌ها پیرامون زمین

اِن تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
فضا نه تهی است و نه خاموش؛ اگرچه از دید فنی خلا است، ولی دارای ذرات باردار پرانرژی است که با میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی خود بر آن فرمان می‌رانند و رفتاری متفاوت با هر آنچه روی زمین می‌بینیم به آن می‌دهند. در مناطقی که خودشان دارای میدان‌های مغناطیسی هستند، مانند فضای پیرامون سیاره‌ی ما، ذرات به طور پیوسته در اثر حرکت امواج گوناگون الکترومغناطیسی که به نام امواج پلاسما شناخته می‌شوند، به پس و پیش می‌روند. این امواج پلاسما مانند امواج اقیانوس، همهمه‌ای آهنگین پدید می‌آورند که با دستگاه‌های مناسب می‌توانیم آن را بشنویم.

درست همان گونه که موج‌ها درون اقیانوس یا جبهه‌های توفانی درون جو به پیش می‌روند، آشفتگی‌های درون فضا هم می‌توانند موج پدید بیاورند. این موج‌ها به شکل میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی نوسان‌کننده پدیدار می‌شوند که در توده‌های یون و الکترونِ سازنده‌ی پلاسما به پیش می‌روند و برخی از آنها را شتاب می دهند. این برهم‌کنش، تعادلِ ذرات بسیار پرانرژیِِ وارد شده و از دست رفته‌ی محیط نزدیک زمین را مهار می‌کند.

یک گونه موج پلاسما که نقش بنیادین در شکل‌دهی به محیط نزدیک زمین دارد "موج سوت‌زن" یا موج سوتی (whistler-mode wave) است. این گونه امواج، بسته به پلاسمایی که درونش به پیش می‌روند صداهایی ویژه و متمایز تولید می‌کنند. برای نمونه، یکی از مناطق مغناطکره‌ی زمین به نام پلاسماسپهر، ناحیه‌ای به نسبت کم‌چگال از پلاسمای سرد است. امواجی که درون این ناحیه به پیش می‌روند صدایی بسیار متفاوت با ناحیه‌ی بیرون آن پدید می آورند. با آن که امواج سوت‌زن صداهای گوناگونی دارند، همگی به یک شیوه و با ویژگی‌های الکترومغناطیسی یکسانی حرکت می‌کنند.
دریافت چهار گونه‌ی متفاوت از این صداها:
۸۴۴ کیلوبایت- ۱۹۰ کیلوبایت- ۳۷۸ کیلوبایت- ۷۰۵ کیلوبایت
تخلیه‌ی الکتریکی در اثر برخورد آذرخش به زمین هم می‌تواند امواج پلاسمای سوت‌زن به راه بیاندازد. برخی از امواج از جو زمین بیرون رفته و مانند خودروهای سپردارِ شهر بازی، روی خطوط میدان مغناطیسی میان قطب‌های شمال و جنوب بالا و پایین می‌جهند. از آنجایی که آذرخش‌ها بسامدهای گوناگونی را تولید می‌کنند، و از آنجایی که بسامدهای بالاتر سریع‌تر حرکت می‌کنند، با گذشت زمان، نواک (ارتفاع) این موج افت می‌کند و گام آن مانند یک سوت می‌شود.

بیرون از پلاسماسپهر، جایی که پلاسما تنُک (رقیق) است و دمای بیشتری دارد، نواک امواج سوت‌زن به طور عمده فزاینده می‌شود، مانند دسته‌ای از پرندگان پرسروصدا. این گونه موج به نام همسرایی (کُر) شناخته شده و زمانی پدید می‌آید که الکترون‌ها به سمت شب سیاره‌ی زمین رانده می‌شوند- چیزی که در برخی موارد، می‌تواند در اثر بازپیوند مغناطیسی، انفجار دینامیکی خطوط در هم‌تنیده‌ی میدان مغناطیسی در سمت شب زمین رخ بدهد. هنگامی که این الکترون‌های کم‌انرژی به پلاسما برخورد می‌کنند، با ذرات پلاسما برهم‌کنش و داد و ستد انرژی انجام داده و یک آهنگ فزاینده‌ی ویژه پدید می‌آورند. [درین باره این را هم بخوانید: * «آهنگ زمین» را بشنوید]

امواج سوت‌زن که درون پلاسماسپهر حرکت می‌کنند به نام صفیر پلاسماسپهری (plasmaspheric hiss) شناخته شده و صدایی بسیار مانند صدای یک ایستگاه رادیویی راکد دارند. برخی از دانشمندان فکر می‌کنند صفیر یا نویز سفید در اثر آذرخش هم پدید می‌آید، ولی به نظر برخی دیگر، آنها توسط امواج هم‌سرایی (کُری) پدید می آیند که به درون پلاسماسپهر تراوش کرده‌اند.

هم امواج کر و هم امواج صفیر (نویز سفید) تغییردهندگان کلیدی محیط پیرامون زمین، از جمله کمربندهای تابشی وان آلن هستند؛ این کمربندها حلقه‌هایی چنبره‌مانند از ذرات پرانرژی هستند که سیاره‌مان را در بر گرفته‌اند.

امواج پلاسمای گوناگونی که در اثر سازوگارهای متفاوت پدید آمده‌اند و مناطق گوناگونی از فضای پیرامون زمین را اشغال کرده‌اند. اندازه‌ی بزرگ‌تر
دانشمندان ناسا، به کمک فضاپیماهای کاوشگر وان آلن (یا وان آلن پروبز) سرگرم بررسی دینامیک امواج پلاسما برای بهبود بخشیدن به پیش‌بینی‌های شرایط هوایی فضا که می‌تواند اثرهای زیانباری روی ماهواره‌ها و سیگنال‌های مخابراتی داشته باشد هستند. دانشمندان در بخشی از پژوهش خود این صداهای شگفت‌آور که توسط امواج گوناگون پلاسما در سمفونی ذرات پیرامون زمین تولید شده را ثبت می‌کنند.

دو کاوشگر وان آلن ناسا دستگاهی به نام "امفیسیس" (EMFISIS) دارند که به هنگام گردش آنها به گرد زمین، امواج الکتریکی و مغناطیسی را می‌سنجد. با برخورد یک موج به فضاپیما، حسگر امفیسیس تغییرات بسامد میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی را ثبت می‌کند. سپس دانشمندان این بسامدها را جابجا کرده و وارد دامنه‌ی شنوایی انسان می‌کنند تا بتوانیم صدای فضا را بشنویم.

دانشمندان با شناخت چگونگی برهم‌کنش ذرات و امواج می‌توانند این را بررسی کنند که الکترون‌ها چگونه از کمربندهای تابشی شتاب گرفته و می‌گریزند، و از یافته‌هایشان برای محافظت از ماهواره‌ها و ارتباطات مخابراتی در فضا کمک بگیرند.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه: 
vacuum - charged particle - magnetic field - electric field - Earth - planet - electromagnetic wave - plasma wave - cacophony - ion - electron - whistle - plasmasphere - lighting - electrical discharge - bumper car - pole - frequency - pitch - chorus - magnetic reconnection - magnetic field line - tone - hiss - radio station static - Van Allen - radiation belt - NASA - Van Allen Probes - space weather - telecommunications signal - symphony - EMFISIS - Electric and Magnetic Field Instrument Suite and Integrated Science - electric magnetic wave - sensor -

منبع: nasa

مانند خانه خودمان

این تصویر در دو اندازه‌ی بسیار بزرگ‌تر: ۵ مگابایت و ۶ مگابایت
ان‌جی‌سی ۲۵۰۰ که بیش از ۲۰۰ سال پیش توسط ستاره‌شناس بریتانیایی، ویلیام هرشل یافته شد، کهکشانی در فاصله‌ی حدود ۳۰ میلیون سال نوری زمین است و در صورت فلکی شمالی سیاه‌گوش دیده می‌شود. چنان چه در این تصویر تازه‌ی تلسکوپ فضایی هابل می‌بینیم، ان‌جی‌سی ۲۵۰۰ یک گونه‌ی ویژه از کهکشان‌های مارپیچی به نام مارپیچی میله‌ای است؛ بازوهای گشاده و کم‌پشت آن از دو سر یک هسته‌ی کشیده و درخشان بیرون زده‌اند.

کهکشان‌های مارپیچی میله‌ای در واقع پرشمارتر از آن هستند که تاکنون می‌پنداشتیم. حدود دو سوم همه‌ی کهکشان‌های مارپیچی (از جمله راه شیری خودمان) دارای چنین میله‌های درخشانی در مرکزشان هستند. این اجرام کیهانی مانند پرورشگاه‌هایی پرفروغ برای ستارگان تازه رفتار می‌کنند و مواد را به سوی هسته‌شان فرومی‌کشند. ان‌جی‌سی ۲۵۰۰ هنوز فعالانه ستارگانی تازه می‌سازد، گرچه به نظر می‌رسد این فعالیت به گونه‌ای نابرابر و نایکدست است. نیمه‌ی بالایی کهکشان -که ساختار بازوهای کهکشان در آنجا نمایان‌تر است- شمار بیشتری از مناطق ستاره‌زایی نسبت به نیمه‌ی پایینی دارد. این مناطق را به شکل لکه‌هایی درخشان می‌توانیم ببینیم.

ان‌جی‌سی ۲۵۰۰ از یک نظر دیگر نیز مانند کهکشان ماست. راه شیری به همراه کهکشان‌های زن در زنجیر (آندرومدا)، سه سو (مثلث، ام۳۳) و چند ماهواره‌ی کوچکش، عضو یک گروه به نام گروه محلی با بیش از ۵۰ کهکشان است که نیروی گرانش آنها را آزادانه در کنار هم نگه داشته است. ان‌جی‌سی ۲۵۰۰ هم با همسایگان خود، از جمله ان‌جی‌سی ۲۵۴۱، ان‌جی‌سی ۲۵۵۲، ان‌جی‌سی ۲۵۳۷، و کهکشان درخشان ان‌جی‌سی ۲۴۸۱ که نمایی مانند کهکشان زن در زنجیر دارد، گروهی همسان با گروه ما را ساخته‌اند که به نام گروه ان‌جی‌سی ۲۸۴۱ شناخته می‌شود.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
British - William Herschel - NGC 2500 - constellation of Lynx - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - spiral galaxy - barred spiral - core - Milky Way - bar - star - core - spiral arm -Andromeda - Triangulum - Local Group - NGC 2541 - NGC 2552 - NGC 2537 - NGC 2481 - NGC 2841 group

منبع: spacetelescope

قرص ماه بر فراز برج کج پیزا

اِن تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
آیا این تصویر ایرادی دارد؟
نه! ناهماهنگی‌ای که آن دیده می‌شود جای شگفتی ندارد، یکی از ساختمان‌ها واقعا کج است: برج کج پیزا که از اندکی پس از آغاز ساختش در سال ۱۱۷۳ میلادی کج شد و به نمادی افسانه‌ای تبدیل گشت.
برج پیزا یکی از میراث‌های جهانی یونسکو است و درباره‌اش گفته شده که گالیله با بهره از آن، این اصل گرانش را به نمایش گذاشت که همه‌ی اجسام با جرم‌های گوناگون، به یک گونه و با شتابی یکسان بر زمین می‌افتند [اصل هم‌ارزی].
در این تصویر که هفته‌ی پیش گرفته شده، میان برج کج پیزا در سمت راست و کلیسای جامع پیزا و تعمیدگاه پیزا در سمت چپ، قرص کامل ماه ژوییه را می‌بینیم که در برخی باورهای باخترزمین به نام "ماه تندر" شناخته می‌شود.
به کمک بررسی‌های پیشرفته، برج پیزا اکنون به خوبی پایدار شده و اگر رویداد نامنتظره‌ای رخ ندهد، شیب خود را تا ۲۰۰ سال دیگر در همین اندازه نگه خواهد داشت.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
Thunder Moon - Leaning Tower of Pisa - UNESCO - World Heritage Site - folklore - Galileo - gravitational principle - Pisa Cathedral - Pisa Baptistery

منبع: apod.nasa.gov

شاید سیارک‌ها در آغاز گلوله‌هایی از گل و لای بوده‌اند

* بر پایه‌ی پژوهشی تازه، گویا پیش از سیارک‌ها، این گلوله‌های گِلی بودند که در سامانه‌ی خورشیدی جولان می‌دادند.

رایج‌ترین گونه‌ی سیارک‌ها، به نام سیارک‌های کربنی (سیارک‌های گونه‌ی سی) احتمالا آب و مولکول‌های آلی را به زمین آوردند و حتی می‌توانسته‌اند پیش‌سازهای سیاره‌های سنگی نیز باشند. باور بر اینست که این اجرام از یخ، غبار و دانه‌های کانی به نام کاندرول (مغاک سنگ کیهانیِ) موجود در قرصی چگال از گاز و غبار که سامانه‌ی خورشیدی ما را ساخت تشکیل شده‌اند.
شاید برخی از سیارک‌ها در آغاز توده‌های غول‌پیکرگل و لای بوده‌اند. بزرگ‌ترین اجرام کمربند سیارک‌ها مانند سرس که در این عکس می‌بینید، شاید هنوز هم دلشان گِلی باشد.
ولی چیز چندانی درباره‌ی تاریخ آنها نمی‌دانیم و هنوز برای برخی از ویژگی‌های آنها توضیحی نیافته‌ایم. چندین مدل در این زمینه پیشنهاد شده. یک مدل می‌گوید درون سیارک‌ها جریان‌های آب در گردش بوده، بنابراین آنها می‌توانسته‌اند گرما از دست بدهند- این توضیح می‌دهد که چرا به نظر می‌رسد دگرگونی سیارک‌ها در دماهای به نسبت پایین و یکنواخت رخ داده بوده. ولی اگر فرض کنیم آب بسیاری درونشان بوده، می‌توانسته دمایشان را به آرامی پایین آورد ولی همچنین می‌توانسته عنصرهای حل‌شدنی (انحلال‌پذیر) را هم از سنگ‌ها جدا کند و بنابراین می‌بایست همنهش شیمیایی شهاب‌سنگ‌هایی که از آنها جدا شده و دیده‌ایم بسیار متفاوت با آنچه هست باشد [که مشاهدات خلاف این را نشان می‌دهند].

به گفته‌ی فیلیپ بلند، دانشمند سیاره‌ای در دانشگاه صنعتی کرتین، پرت استرالیا و همکارش برایان ترویس در بنیاد دانش سیاره‌ای توسان آریزونا، پنداشتن این که سیارک‌ها در آغاز توده‌های گل و لای بوده‌اند منطقی‌تر می‌نماید.

مخلوط گلی
بلند می‌گوید هنگامی که یخ، غبار و کاندرول‌ها به هم پیوستند، فشار در همان آغاز آنها را سنگ نکرد، بلکه یخ درونشان در اثر واپاشی اتم‌های پرتوزا (رادیواکتیو) گرم و آب شد و آمیزه‌ی آنها را تبدیل به توده‌ای گل و لای کرد.

این مدل می‌گوید که این سیارک‌های گِلی به احتمال بسیار از مواد غباری که از پیدایش خورشید به جا ماند درست شده بودند، و همرفت اجازه داد تا درونشان به آسانی گرما از دست بدهد. عنصرهای حل‌شدنی و و حل‌ناشدنی با هم آمیختند و همنهش شیمیایی آغازین سیارک را حفظ کردند. بلند می‌گوید: «به نظر می‌رسد این مدل پرسش‌های بیشتری را پاسخ می‌دهد تا مدل سنگی.»

این توده‌ی گلی بعدها تبدیل به سنگ شد، شاید به کمک فشار گرانشی هنگامی که به اندازه‌ی کافی بزرگ‌تر شده بود، و شاید هم در اثر برخورد با اجرام دیگر.

تام دیویسون از کالج سلطنتی لندن می‌گوید: «من فکر می‌کنم این مدلی بسیار هیجان‌انگیز است. بر پایه‌ی آن، رخ دادن چنین چیزی برای دستکم برخی از اجرام تقریبا اجتناب‌ناپذیر است.»
برداشت هنری از فضاپیمای هایابوسا ۲ که از یک سیارک نمونه خواهد برداشت-اندازه‌ی بزرگ‌تر
همخوانی با شهاب‌سنگ‌ها
سارا راسل از موزه‌ی تاریخ طبیعی لندن می‌گوید مدل گلوله‌ی گلی به خوبی با آنچه در شهاب‌سنگ‌ها دیده‌ایم همخوانی دارد: «مجموعه شهاب‌سنگ‌های ما نشان می‌دهند که کاندرول‌های درون یک نمونه‌ی ساده با یکدیگر هم‌اندازه‌اند.» توجیه چنین چیزی بدون این مدل دشوار است.

اکنون دو فضاپیما در راه رسیدن به سیارک‌هایی هستند که در آغاز تاریخ سامانه‌ی خورشیدی پدید آمده بوده و می‌توانند گلوله گلی‌های گذشته باشند: فضاپیمای اوسیریس-رکس ناسا و فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲. هر دوی این کاوشگرها به دقت از این سیارک‌ها نقشه برداشته و نمونه‌ای از خاک آنها را به زمین بر خواهند گرداند، که می‌تواند آزمودن این نظریه را برای ما امکان‌پذیر کند.

به گفته‌ی بلند، شناخت فرآیند پیدایش سیارک‌ها به ما در توضیح دگرگونی‌های شیمی آلی در سامانه‌ی خورشیدی، وحتی چه بسا جستجوی زندگی فرازمینی کمک خواهد کرد. وی می‌گوید: «این به ما کمک خواهد کرد تا مدل‌های پیچیده‌تری را برای جاهایی که می‌توانیم در آنها سیاره‌های زیست‌پذیر فرازمینی بیابیم پدید آوریم.»


-------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
mudball - solar system - carbonaceous - asteroid - water - organic molecule - Earth - rocky planet - mineral - chondrule - soluble - element - Philip Bland - Curtin University - Perth - Australia - Bryan Travis - Planetary Science Institute - Tucson - Arizona - radioactive - atom - sun - insoluble - Tom Davison - Imperial College London - Sara Russell - Natural History Museum - London - meteorite - NASA - Osiris-Rex - Japan - Hayabusa 2 - Earth - Science Advances

منبع: newscientist

لکه‌های تاریک و روشنی که از روی سیاره زمین می‌گذرند

اگر ویدیو اینجا اجرا نشد می توانید آن را در فیسبوک و یا در کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان ببینید
این نورها و سایه‌ها که از روی قرص زمین می‌گذرند چه هستند؟
این فیلم رمان‌گریزِ ۵ ثانیه‌ای، یک روز کامل سیاره‌ی زمین را از چشم ماهواره‌ی ژاپنی هیماواری-۸ نشان می‌دهد؛ این ماهواره در یک مدار زمین‌ایستا یا زمین‌ثابت (geostationary) بر فراز اقیانوس آرام جای دارد.
خورشید که از سمت راست طلوع، و در سمت چپ غروب می‌کند، نیمی از زمین را که تقریبا یکراست زیر پای ماهواره است را می‌پیماید و بازتاب تصویرش مانند لکه‌ای درخشان که از راست به چپ می‌رود دیده می‌شود.
ولی یک پدیده‌ی شگفت‌انگیزتر و نامعمول‌تر، لکه‌ی تیره‌ایست که از بالا سمت چپ به پایین سمت راست جابجا می‌شود. این سایه‌ی ماه است و تنها زمانی پدیدار می‌شود که ماه درست از میان زمین و خورشید بگذرد. پارسال، در همان روزی که این فیلم گرفته شد، مناطقی که در بخش مرکزی این لکه‌ی تیره بودند بیننده‌ی یک خورشیدگرفتگی کامل بودند.
ماه آینده هم یک چنین سایه‌ی تاریکی درست از روی خاک کشور آمریکا خواهد گذشت.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
time-lapse - planet - Earth - Japan - Himawari-8 - geostationary orbit - Pacific Ocean - Sun - Moon - total eclipse - USA

منبع: apod.nasa.gov

بازی نورها و سایه‌ها در "سیاره بزها"

توفان‌های تندری نزدیک بود نمایش زیبای ماه‌گرفتگی کلی ۱۵ ژوئن ۲۰۱۱ را خراب کنند ولی در زمان کامل شدن گرفتگی، ابرها به مدت ۱۰ دقیقه کنار رفتند و برق‌های آذرخش‌‌ نیز به چشم‌انداز تماشایی آسمان افزوده شدند.
این تصویر با نوردهی ۳۰ ثانیه‌ای گرفته شده و منظره‌ای که ثبت شد، الهام‌بخش عنوانی گشت که از نظر سردبیر بخش تصویر نجومی روز ناسا (apod)، شاید به یادماندنی‌ترین عنوان برگزیده‌ی یک تصویر در تاریخ ۲۲ ساله‌ی این بخش باشد (با سپاس از عکاس تصویر، کریس کی.).
واژه‌ی "آذرخش" در عنوان که خوب، جای گفتگویی ندارد و بازی سایه‌های این ماه‌گرفتگی تاریک هم در بخش گسترده‌ای از سیاره‌ی زمین از جمله اروپا، آفریقا، آسیا، و استرالیا دیده می‌شد.
ولی خود تصویر ازجزیره‌ی یونانی ایکاریا در پزی یونان گرفته شده؛ منطقه‌ای که به دلیل زمین سنگلاخ و ناهموار و صخره‌های شگفت‌انگیزش به نام "سیاره‌ی بزها" خوانده می‌شود.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
total lunar eclipse - lightning bolt - astrophotographer - APOD - planet - Earth - Europe, Africa - Asia - Australia - Greek - Ikaria - Pezi - the planet of the goats

منبع: apod.nasa.gov

کشف یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌هایی که تاکنون یافته شده

بر پایه‌ی نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین، هنگامی که پرتوی نور از نزدیک یک جسم بسیار پرجرم می‌گذرد، نیروی گرانش مسیر فوتون‌های آن جسم تغییر داده و به سوی خود می‌کشد. این پدیده به نام همگرایی گرانشی شناخته می‌شود و آن را می‌توان با اثری که یک عدسی روی پرتوهای نور می‌گذارد مقایسه کرد که مانند یک بزرگ‌نما رفتار کرده و اندازه و شدت تصویر ظاهری جسم آغازین را تغییر می‌دهد.
تصاویر این کهکشان با پیکان سفید نشان داده شده‌اند. پایین، سمت راست هم مقیاس تصویر به ثانیه‌ی قوس است.
اکنون با بهره از همین پدیده، یک گروه از دانشمندان در بنیاد اخترفیزیک جزایر قناری (IAC) به رهبری آناستازیو دیاز-سانچز از دانشگاه پلی تکنیک کارتاخنا (UPT) یک کهکشان بسیار دوردست، با فاصله‌ی ۱۰ هزار میلیون سال نوری یافته‌اند که یک هزار برابر درخشان‌تر از کهکشان راه شیری است. این درخشان‌ترین "کهکشان زیرمیلیمتری" است که تاکنون یافته شده؛ نام این اجرام به دلیل گسیلش بسیار نیرومند پرتوهای فروسرخ-دور از آنهاست. دانشمندان برای این اندازه‌گیری از تلسکوپ بزرگ جزایر قناری (GTC) در رصدخانه‌ی صخره‌ی بچه‌ها در گارافیا، لاپالمای جزایر قناری بهره جستند.

آناستازیو دیاز سانچز، پژوهشگر UPCT و نویسنده‌ی نخست این پژوهش می‌گوید: «به لطف همگرایی گرانشی که توسط یک خوشه‌ی کهکشانی میان ما و این جرم پدید آمده و مانند یک تلسکوپ رفتار می‌کند، ما این کهکشان را ۱۱ برابر بزرگ‌تر و درخشان‌تر از چیزی که بدون این عدسی گرانشی دیده می‌شود می‌بینیم. از آن چندین تصویر پدید آمده که کمانی به مرکزیت پرجرم‌ترین بخش خوشه را ساخته؛ چنین کمانی به نام حلقه‌ی اینشتین شناخته می‌شود. خوبی این عدسی‌های کیهانی اینست که ویژگی‌های طیفی نور کهکشان را تغییر نمی‌دهد، به گونه‌ای که می‌توانیم آنها را مانند اجرامی که در فاصله‌ای بسیار نزدیک‌تر جای دارند بررسی کنیم.»

برای یافتن این کهکشان، که گزارش کشفش به تازگی در پژوهشنامه‌ای در آستروفیزیکال جورنال لترز منتشر شده، جستجویی در سرتاسر آسمان انجام شد و پایگاه داده‌های ماهواره‌های وایز (ناسا) و پلانک (سازمان فضایی اروپا) برای شناسایی درخشان‌ترین کهکشان‌های زیرمیلیمتری با هم ترکیب شدند. نور این کهکشان توسط یک خوشه‌ی کهکشانیِ بسیار نزدیک‌تر که رفتاری مانند یک عدسی همگرا دارد بزرگنمایی شده و تصویری از آن ساخته که بسیار بزرگ‌تر از آنچه واقعا هست به نظر می‌آید، و به لطف این پدیده، دانشمندان توانستند سرشت و ویژگی‌های آن را از راه طیف‌سنجی و با بهره از GTC بررسی کرده و بشناسند.

ستاره‌زایی با سرعت بالا
نرخ ستاره‌زایی این کهکشان بسیار بالاست، و در هر سال ۱۰۰۰ ستاره‌ی هم‌جرم خورشید در آن ساخته می شود، بسیار بیش از کهکشان راه شیری که می‌شود گفت، سالانه تنها ۲ ستاره‌ی هم‌جرم خورشید می‌سازد. سوزانا ایگلسیاس-گروت، اخترفیزیکدان IAC و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «اجرامی مانند این کهکشان دارای نیرومندترین مناطق ستاره‌زایی شناخته شده در کیهانند. گام بعدی، بررسی محتوای مولکولی آنها خواهد بود.»

این حقیقت که این کهکشان بسیار درخشان است، نورش به طور گرانشی تقویت شده، و چندین تصویر از آن پدید آمده به ما اجازه می‌دهد تا نگاهی به ویژگی‌ها و ساختارهای درونیش بیندازیم- کاری که بدون کمک عدسی گرانشی برای چنین کهکشان دوردستی امکان نداشت.

پژوهشگر IAC، هلموت دنربائر که در این پژوهش همکاری داشت در پایان می‌گوید: «در آینده خواهیم توانست با تداخل‌سنج‌هایی مانند آرایه‌ی میلیمتری گسترده‌ی شمالی (NOEMA/IRAM) در فرانسه، و آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) در شیلی، بررسی‌های دقیق‌تری روی ستاره‌زایی در این کهکشان انجام دهیم.»

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
Einstein - General Relativity -gravity - photon - gravitational lensing - lens - Instituto de Astrofisica de Canarias - IAC - Anastasio Díaz-Sánches - Polytechnic University of Cartagena - UPT - galaxy - Milky Way - submillimetre galaxy - infrared - Gran Telescopio Canarias - GTC - Roque de los Muchachos Observatory - Garafía - La Palma - UPCT - Einstein Ring - spectral - Astrophysical Journal Letters - WISE - NASA - Planck - ESA - galaxy cluster - spectroscopically - star formation - solar mass - Susana Iglesias-Groth - molecular - interferometer - Northern Extended Millimeter Array - NOEMA/IRAM - France - Atacama Large Millimeter Array - ALMA - Chile - Helmut Dannerbauer

منبع: sciencedaily

ماه دورنگ

یاپتوس، ماه سیاره‌ی کیوان با مناطقی تیره و روشن که مانند تکه‌های یک جورچین کیهانی در کنار هم جای گرفته‌اند، دنیای تضادهاست.

"ناحیه‌ی کاسینی" با پهنای ۱۴۷۱ کیلومتر روی یاپتوس، با لایه‌ای از مواد خاکی تیره‌رنگ پوشیده شده که پادسانی (تضاد) تندی با منطقه‌ی بسیار روشن‌تر پیرامونش پدید آورده و نمایی متمایز و دورنگی به این ماه داده است.

دیدگاه این تصویر رو به نیمکره‌ی رو به کیوانِ یاپتوس است. شمال بالاست و ۲۰ درجه به سمت راست چرخیده. عکس در نور دیدنی (مریی) و با دوربین زاویه-بسته‌ی فضاپیمای کاسینی، در روز ۱۱ مارس ۲۰۱۷ گرفته شده.

در زمان گرفتن عکس فاصله‌ی کاسینی از یاپتوس حدود ۲.۶ میلیون کیلومتر بود. هر پیکسل تصویر در اندازه‌ی اصلی هم‌ارز ۱۵ کیلومتر است.

درباره‌ی یاپتوس بیشتر بخوانید: * نماد فلسفه چینی روی یکی از ماه‌های کیوان

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
Iapetus - Cassini Regio - Saturn - Cassini spacecraft - narrow-angle camera

منبع: nasa

ویدیوهای تازه از پرواز بر فراز کوه‌ها و دشت‌های پلوتو و شارون

 اگر ویدیو اینجا اجرا نشد، می‌توانید آن را در فیسبوک و یا در کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان ببینید
دو سال پیش، در ژوییه‌ی ۲۰۱۵، فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا نخستین عکس‌های نمای نزدیک پلوتو و ماه‌هایش را به زمین فرستاد- عکس‌هایی شگفت‌انگیز که بسیاری را برانگیخت تا حسی که پرواز بر فراز سطح یخ‌زده‌ی این دنیای دوردست به انسان می‌دهد را تجربه کنند.

اکنون دانشمندان ماموریت نیوهورایزنز با به کار بردن داده‌های واقعی نیوهورایزنز و مدل‌های دیجیتالی فرازا (ارتفاع) از پلوتو و بزرگ‌ترین ماهش، شارون، فیلم‌هایی از پرواز بر فراز آنها ساخته‌اند که چشم‌اندازهای نویی از بسیاری از ساختارهای شگفت‌انگیزِی که یافته شده و بینش‌های ما درباره‌ی سامانه‌ی پلوتو را دگرگون کرده‌اند برایمان فراهم می‌کند- آن هم از دیدگاهی نزدیک‌تر از حتی خود نیوهورایزنز.

پرواز بر فراز پلوتو از بلندی‌های جنوب باختر دشت گسترده‌ و پوشیده از یخ نیتروژن "اسپوتنیک" آغاز می‌شود. نخست از روی کناره‌های باختری اسپوتنیک می‌گذریم، جایی که هم‌مرز با سطح تیره و پردهانه‌ی "لکه‌تاریک کاتولو" است، با رشته کوه‌هایی که بر روی سطح دشت ها در سمت راست دیده می‌شوند. از سمت شمال از روی بلندی‌های "سرزمین وویجر" رد می‌شویم و سپس رو به جنوب، سرزمین پایونیر -با گودال‌های ژرف و گسترده‌اش- را پشت سر می‌گذاریم. سرانجام پروازمان را با گذشتن از فراز سطح تیغه‌ای "پشته‌های شکنجی تارتاروس" در انتهای خاوری نیمکره‌ای که رو به نیوهورایزنز بود به پایان می‌بریم.
 اگر ویدیو اینجا اجرا نشد، می‌توانید آن را در فیسبوک و یا در کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان ببینید
پروازی به همین اندازه هیجان‌انگیز هم از روی شارون انجام می‌دهیم. این پرواز با نیمکره‌ای که نیوهورایزنز در زمان نزدیک‌ترین گذر دیده بود آغاز می‌شود، سپس پایین‌تر می‌رویم و از روی دره‌ی ژرف و پهناور "سرنیتی" (Serenity) می‌گذریم. با رفتن به سوی شمال، دهانه‌ی دوروتی گیل و کلاهک قطبی تیره‌‌رنگ "لکه‌تاریک موردور" از زیر پایمان می‌گذرند. سپس مسیرمان رو به جنوب می‌شود و به زمینه‌ی شمالی "سرزمین آز" می‌رسیم و پس از آن، پروازمان را با گذشتن از روی دشتِ استواییِ به نسبت هموارِ "فلاته‌ی وولکان" و کوهستان شیاری کلارک به پایان می‌بریم.

در این دو ویدیو، برای نمایان‌تر کردن مکان‌نگاری (توپوگرافی) سطح پلوتو و شارون، پستی و بلندی‌ها دو تا سه برابر بیشتر نشان داده شده‌اند؛ رنگ‌های سطح پلوتو و شارون هم برای آشکارتر کردن جزییات، سیرتر شده‌اند.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
NASA - New Horizons - Pluto - moon - terrain - Charon - nitrogen - Sputnik Planitia - Cthulhu Macula - plain - Voyager Terra - Pioneer Terra - pit - bladed - Tartarus Dors - Serenity Chasma - Dorothy Gale - crater - polar hood - Mordor Macula - Oz Terra - equator - Vulcan Planum - moated mountain - Clarke Montes - topography

منبع: nasa

نمای نزدیک از یک جزیره کوچک کیهانی

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
کهکشان‌های مارپیچی اغلب با شکوه و جلال تمام دیده می‌شوند. خوشه‌های ستارگان جوان و آبی‌فام و مناطق صورتی‌رنگ ستاره‌زاییِ آنها در بازوهای گسترده‌ی مارپیچی‌شان چشم‌ها را خیره می‌کند.
ولی کهکشان‌های نامنظم و کوچک مانند ان‌جی‌سی ۴۴۴۹ در فاصله‌ی ۱۲ میلیون سال نوری زمین هم به سهم خود ستاره می‌سازند. این کهکشان با پهنای کمتر از ۲۰ هزار سال نوری، یک جزیره‌ی کوچک کیهانی تقریبا هم‌اندازه‌ی کهکشان ماهواره‌ای راه شیری خودمان، ابر ماژلانی بزرگ (ال‌ام‌سی) است و اغلب نیز با آن مقایسه می‌شود.
این تصویر چشمگیر توسط تلسکوپ فضایی هابل از این کهکشانِ به خوبی بررسی شده گرفته شده و با پردازش آن، تابش سرخ‌فامی که نماینده‌ی گاز هیدروژن است در آن پدیدار شود. این تابش سرخ‌فام، مناطق گسترده‌ی ستاره‌زایی در ان‌جی‌سی ۴۴۴۹ را نشان می‌دهد که برخی از آنها حتی از مناطق ستاره‌زایی در ابر ماژلانی بزرگ هم گسترده‌ترند، با کمان‌های بزرگ میان‌ستاره‌ای و حباب‌هایی که توسط ستارگان بزرگ و کوتاه‌عمر به فضا دمیده‌اند.
ان‌جی‌سی ۴۴۴۹ عضو یک گروه کهکشانی در صورت فلکی تازی‌ها است. هنچنین این کهکشان نخستین کهکشان کوتوله‌ی شناخته شده‌ایست که یک جریان کشندی از ستارگان دارد.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
NGC 4449 - spiral galaxy - star cluster - spiral arm - irregular galaxy- island universe - Milky Way - satellite galaxy - Large Magellanic Cloud - LMC - Hubble Space Telescope - hydrogen - group of galaxies - constellation Canes Venatici - tidal star stream

منبع: apod.nasa.gov

عکس‌های فضاپیمای جونو از لکه‌ سرخ بزرگ مشتری

عکس‌هایی که فضاپیمای جونوی ناسا از لکه‌ی سرخ بزرگ مشتری گرفته نوارهای پر پیچ و تابی از ابرهای تیره‌رنگ را نشان می‌دهد که با حرکت در یک بیضی سرخ‌رنگ، آن را رگه رگه کرده‌اند. دوربین جونوکم این عکس‌ها را روز ۱۰ ژوییه، به هنگام هفتمین گذر خود از کنار بزرگ‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی از برجسته‌ترین و آشکارترین ویژگی این سیاره گرفت. عکس‌ها در روز سه شنبه از حافظه‌ی فضاپیما دریافت شدند و بامداد چهارشنبه روی تارنمای فضاپیمای جونو انتشار یافتند.
دانشمند-شهروند، جیسون میجر با بهره از داده‌‌های جونوکم و پردازش و بهبود رنگ آنها، این تصویر از لکه‌ی سرخ بزرگ مشتری را پدید آورد. این عکس در ساعت ۰۷:۱۰ روز ۱۰ ژوییه‌ی ۲۰۱۷ به وقت اقیانوس آرام گرفته شده. در آن هنگام، فاصله‌ی فضاپیما از قله‌ی ابرهای مشتری حدود۱۳۹۱۷ کیلومتر بود.
 دانشمند-شهروند، کوین گیل با بهره از داده‌های جونوکم و پردازش و بهبود رنگ آنها، این تصویر از لکه‌ی سرخ بزرگ مشتری را پدید آورد. این عکس در ساعت ۰۷:۰۷ روز ۱۰ ژوییه‌ی ۲۰۱۷ به وقت اقیانوس آرام گرفته شده. در آن هنگام، فاصله‌ی فضاپیما از قله‌ی ابرهای مشتری ۹۸۶۶ کیلومتر بود.
دانشمند-شهروند، یرالد آیشتت با بهره از داده‌های جونوکم و پردازش و بهبود رنگ آنها، این تصویر از لکه‌ی سرخ بزرگ مشتری را پدید آورد. روشنایی تصویر به شدت افزایش یافته تا چشم بیننده را متوجه این توفان پرآوازه و محیط آشفته‌ی پیرامونش کند. این عکس در ساعت ۰۷:۰۷ روز ۱۰ ژوییه‌ی ۲۰۱۷ به وقت اقیانوس آرام گرفته شده. در آن هنگام، فاصله‌ی فضاپیما از قله‌ی ابرهای مشتری ۹۸۶۶ کیلومتر بود.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
NASA - Juno Spacecraft - Jupiter - Great Red Spot - JunoCam - solar system - flyby - Kevin Gill - Gerald Eichstädt

منبع: nasa

تبدیل یک قطره روغن رسانا به یک "سیاره کیوان مینیاتوری"

* دانشمندان با الکتریکی کردن قطره‌های شاره توانسته‌اند نمونه‌ی مینیاتوری سیاره‌ی کیوان (زحل) را پدید آورند.

این "سیاره"ی مینیاتوری اگرچه باشکوه است، ولی ارزشش بیش از آنست که تنها از دید زیبایی‌شناسی به آن نگاه کنیم: این دستاورد می‌تواند به پدید آوردن روش‌های تازه‌ای برای تولید ذرات میکروسکوپی و یکنواخت و پوشش‌هایی که اغلب برای محصولاتی مانند دارو، جوهر، مواد آرایشی، رنگ، و و سرامیک به کار می‌رود بیانجامد.
پس از به کار بردن یک تپ الکتریکی، حلقه‌هایی از ریزقطره‌ها در راستای استوای قطره پدید آمد.
هنگامی که یک قطره‌ی رسانای الکتریکی در یک میدان الکتریکی قرار می‌گیرد، در واکنش با آن، دو قطب بار الکتریکی پدید می‌آورد. پژوهش گذشته نشان داده که این قطب‌ها می‌توانند به سوی چشمه‌های میدان الکتریکی کشیده شده و شکلی مخروطی به دست آورند. اگر کشش به اندازه‌ی کافی نیرومند باشد، نوک این مخروط‌ها می‌تواند فواره‌هایی از قطره‌های ریز به بیرون بیافشاند.

هنگامی که یک میدان الکتریکی بر یک قطره‌ی
روغن سیلیکون در روغن کرچک اعمال شود،
قطره می‌تواند تخت شده (مانند دانه‌ی اسمارتیز)
و حلقه‌هایی از ریزقطره‌ از استوای
خود بیرون بزند.
در اغلب آزمایش‌های مربوط به این پدیده که به نام الکتروافشانی (electrospraying) شناخته می‌شوند، قطره‌هایی از مایع با شاره‌هایی که رسانایی الکتریکی کمتری دارند در بر گرفته می‌شوند. در این پژوهش تازه، پتیا ولاوفسکا، مهندس دانشگاه نورث‌وسترن در اوانستون ایلینوی و همکارانش به بررسی این پرداختند که اگر مایع در شاره‌ای با رسانایی کمتر غوطه‌ور شود چه رخ می‌دهند- در اینجا، قطره‌های روغن سیلیکون در روغن کرچک.


در پژوهش‌های گذشته دریافته بودیم که اگر یک قطره‌ی رسانا که درون شاره‌ای با رسانایی کمتر است، در میان دو صفحه‌ی الکتریکی (دو الکترود) قرار گیرد، قطب‌هایش بار الکتریکی مخالف بار الکتریکی صفحه‌ها می‌گیرند. در الکتریسیته، قطب‌های مخالف یکدیگر را جذب می‌کنند در نتیجه قطب‌های قطره‌ به بیرون (به سوی صفحه‌ها) کشیده شده و دو مخطروط‌ می‌سازند که نمایی مانند توپ فوتبال آمریکایی به قطره می‌دهد.

این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که اگر رسانایی یک قطره کمتر از پیرامونش باشد، قطب‌هایش همنام الکترودها می‌شود. از آنجایی که دو قطب همنام یکدیگر را دفع می‌کنند، به گفته‌ی ولاوفسکا، "این پس‌زَنی میان الکترودها و قطره باعث می‌شود قطره شکلی مانند اسمارتیز پیدا کند."

ولاوفسکا می‌گوید آنها دریافته‌اند که اگر میدان الکتریکی به اندازه‌ی کافی نیرومند باشد. استواهای این قطره‌های "لهیده" حلقه‌هایی هم‌مرکز از ریزقطره‌ها پدید آورده و ساختاری مانند پیکره‌ی سیاره‌ی کیوان به قطره می‌دهند. در آزمایش‌ها، قطره‌های روغن سیلیکون که حدود ۱ میلیمتر پهنا داشتند، ریزقطره‌هایی پدید آوردند که حدود ۱۰۰ برابر کوچک‌تر بود.

ولاوفسکا می‌گوید: «من از این واقعیت که حلقه‌ها از قطره جدا شدند شگفت‌زده شدم- به هیچ وجه انتظار چنین چیزی را نداشتم.»

به گفته ی ولاوفسکا، آنها توانستند حلقه‌هایی را به شیوه‌ای بسیار مهارپذیر (قابل کنترل) پدید بیاورند: «می‌توانید هر زمان که خواستید جریان را خواموش و روشن کنید.»

در پژوهش‌ آینده موادی که برای پدید آوردن این "حلقه‌ی ذرات" می‌توانند به کار گرفته شوند بررسی خواهد شد. ولاوفسکا می‌گوید: «هر چه گوناگونی این مواد گسترده‌تر باشد، دامنه‌ی کاربردها بزرگ‌تر خواهد بود.»
هنگامی که یک میدان الکتریکی بر یک قطره‌ی روغن سیلیکون در روغن کرچک اعمال شود، قطره می‌تواند تخت شده (مانند اسنارتیز) و حلقه‌هایی از ریزقطره‌ از استوای خود بیرون بزند.
گزارش یافته‌های ولاوفسکا و همکارش، کوئنتین (کونتا) بروسو از دانشگاه نیویورک، روز ۲۰ ژوییه در نگارشِ برخطِ نشریه‌ی فیزیکال ریویو لترز منتشر خواهد شد.

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
electrify - fluid - ringed planet - Saturn - aesthetic - microscopic - drug - ink - cosmetic - paint - ceramic - conductive - electric field - pole - electrospraying - Petia Vlahovska - Northwestern University - Evanston - Illinois - liquid - silicone oil - castor oil - electric charge - cone - football - electrode - M&M - Live Science - equator - concentric ring - Quentin Brosseau - New York University - Physical Review Letters

منبع: Space.com

طلوع ماه سرخ در بندر بوستون

این عکس زیبای زمان‌گریز که به کمک عدسی تله‌فوتو، و با چارچوب‌بندی خوب گرفته شده، پیوندی از سه تصویر پشت سر هم است و طلوع ماه کامل را از افق سیاره‌ی زمین، بندر بوستون، ماساچوست نشان می‌دهد. در پیش‌زمینه هم فانوس دریایی تاریخی این بندر که "نور بوستون" نام دارد را می‌بینیم.
ماه کاملِ ماه ژوییه در برخی باورها به نام "ماه تندر" شناخته می‌شود، گویا به دلیل سر و صداهای معمول در هوای توفانی ماه‌های تابستان نیمکره‌ی شمالی.
ولی چنانچه در ویدیوی مربوط به این عکس هم می‌بینیم، آسمان خاوری صاف و بی‌ابر بود. نزدیک افق، بلندی خط دید تا افق باعث شده نور ماه از درون لایه‌های بیشتری از هوا بگذرد و به همین دلیل نور آن نه تنها فیلتر، بلکه شکسته شده که این هم به نوبه‌ی خود باعث شده ماه هنگام طلوع، به رنگ سرخ و با لبه‌های ناصاف و پیکره‌ی لهیده دیده شود.
اگر ویدیو اجرا نشد، می توان آن را در کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان ببینید.
عکس از: بابک تفرشی

--------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

واژه نامه:
Babak Tafreshi - telephoto - timelapse - Full Moon - Boston Harbor - Massachusetts - planet - Earth - beacon - Boston Light - Thunder Moon

منبع: apod.nasa.gov

Blogger template 'Browniac' by Ourblogtemplates.com 2008

بالای صفحه