تصویر تازه و شگفت‌انگیز یک ابرغول
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
گوی پرتقالی رنگی که در این عکسِ آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) می‌بینید ستاره‌ی نزدیکمان، شبان‌شانه (ابط‌الجوزا) است، ستاره‌ی آلفای صورت فلکی شکارچی. این نخستین بار بود که آلما سطح یک ستاره را رصد می‌کرد و دستاورد همین بار نخست، پُروضوح‌ترین تصویریست که تاکنون از ابط‌الجوزا دیده‌ایم.
ابط‌الجوزا با شعاع حدود ۱۴۰۰ برابر خورشید در پیوستار میلیمتری، یکی از بزرگ‌ترین ستارگانیست که تا این زمان شناخته شده. این ابرغول سرخ که ۶۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، به اندازه‌ای سریع می‌سوزد که امید به زندگی اندک و کوتاهی برایش مانده. این ستاره تنها حدود ۸ میلیون سال از عمرش می‌گذرد ولی در آستانه‌ی انفجار و تبدیل شدن به یک ابرنواختر است. اگر منفجر شود، نورش حتی در روشنایی روز نیز دیده خواهد شد.
این ستاره تاکنون در چندین طول موج دیگر هم رصد شده، به ویژه نور دیدنی (مریی)، فروسرخ، و فرابنفش. اخترشناسان با بهره از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه‌ی جنوبی اروپا توده‌ی گسترده‌ای از گاز، تقریبا به گستردگی سامانه‌ی خورشیدی را یافته‌اند. همچنین، اخترشناسان یک حباب غول‌پیکر را یافته‌اند که از سطح ابط‌الجوزا بیرون زده. این ساختارها به دانشمندان در شناخت چگونگی پس زدن گاز و غبار که با نرخی سرسام‌آور در این ستاره دیده می‌شود کمک کند.
در این تصویر، آلما گازهای داغِ پایین فام‌سپهر (کروموسفر) را در طول موج‌های زیرمیلیمتری به تصویر کشیده- طول موجی که در آن، افزایش‌های دمای منطقه‌ای دلیل نامتقارن بودن ستاره را توجیه می‌کند. علمی بخواهیم بگوییم، آلما می‌تواند در بررسی جو گسترده‌ی این ستاره‌ی داغ و سوزان به دانشمندان و اخترشناسان کمک کند.
-------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
star - Betelgeuse - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - Sun - constellation of Orion - The Hunter - red supergiant - supernova - Earth - wavelength - visible - infrared - ultraviolet - ESO - Very Large Telescope - Solar System - chromosphere of
منبع: ESO
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر