یک کهکشان و دارودسته‌اش!

این تصویر در اندازه‌ی بسیار بزرگ‌تر (۶ مگابایت)

در مرکز یک خوشه‌ی کهکشانی پرجمعیت در راستای صورت فلکی گیسو، کهکشانی جای دارد که با انبوهی از خوشه‌های ستاره‌ای کروی در بر گرفته شده.

ان‌جی‌سی ۴۸۷۴ یک کهکشان بیضیگون غول‌پیکر، حدود ۱۰ برابر بزرگ‌تر از راه شیری، در مرکز خوشه‌ی کهکشانی گیسو است که توانسته با کشش گرانشی نیرومند خود بیش از ۳۰ هزار خوشه‌ی کروی را در کنار خود نگهدارد، بیشتر از هر کهکشانی که تاکنون شناخته‌ایم. این کهکشان همچنین چند کهکشان کوتوله را نیز در چنگ گرانش خود دارد.

ان‌جی‌سی ۴۸۷۴ درخشان‌ترین جرم در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل ناسا/اِسا است که سمت راست چارچوب دیده می‌شود و نمایی مانند ستاره‌ای دارد که با هاله‌ای مه‌آلود در بر گرفته شده. چند کهکشان دیگرِ خوشه هم در این چشم‌انداز به چشم می‌خورد که مانند بشقاب پرنده‌هایی پیرامون ان‌جی‌سی ۴۸۷۴ دیده می‌شوند.

ولی یکی از ویژگی‌های چشمگیر این عکس، وجود اجرامی نقطه‌مانند گرداگرد ان‌جی‌سی ۴۸۷۴ است که اگر دقیق‌تر نگاه کنید متوجهشان خواهید شد- تقریبا همه‌ی آنها خوشه‌های ستاره‌ای هستند که از آنِ خود این کهکشانند. هر یک از این خوشه‌های کروی صدهاهزار ستاره را در خود جای داده‌اند.

به تازگی دانشمندان پی برده‌اند که شماری از این اجرامِ نقطه‌مانند خوشه‌ی کروی نیستند بلکه کهکشان‌هایی فرا-فشرده هستند که آنها هم گرفتار گرانش ان‌جی‌سی ۴۸۷۴ شده‌اند. این کهکشان‌ها که پهنایی تنها حدود ۲۰۰ سال نوری دارند و به طور عمده از ستارگان پیر تشکیل شده‌اند، نمایی مانند خوشه‌های کروی، ولی درخشان‌تر و بزرگ‌تر دارند. گمان می‌رود آنها هسته‌های کهکشان‌های بیضیگون کوچکی باشند که در پی برهم‌کنش‌های خشن با دیگر کهکشان‌های خوشه، گاز و ستارگان پیرامونشان را از دست داده‌اند.

این تصویر هابل چندین کهکشان دورتر را هم نشان می‌دهد که از آنِ خوشه‌ی گیسو نیستند، و مانند لکه‌هایی بر پس‌زمینه‌ی تاریک چشم‌انداز دیده می‌شوند. فاصله‌ی کهکشان‌های خوشه‌ی گیسو از زمین حدود ۳۵۰ میلیون سال نوریست ولی این کهکشان‌ها بسیار دورترند و نورشان از صدها میلیون تا میلیاردها سال نوری دورتر به چشم ما می‌رسد.

این تصویر از پیوند داده‌های نوری و داده‌های فروسرخ-نزدیکی درست شده که با کانال میدان گسترده‌ی دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی هابل گرد آوری شده بودند. پهنای این میدان دید ۳.۳ دقیقه‌ی قوس است.

--------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه‌نامه:

cluster of galaxies - constellation of Coma Berenices - galaxy - NGC 4874 - elliptical galaxy - Milky Way - Coma Galaxy Cluster - globular cluster - star - dwarf galaxy - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - halo - infrared - Wide Field Channel - Advanced Camera for Surveys - arcminute

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان