چرا دریای مازندران جزر و مد ندارد؟

دریای مازندران یا دریای کاسپی از چشم ماهواره‌ی Terraی ناسا- تصویر بزرگ‌تر (۳ مگابایت)

* هیچ حرکت کِشَندی (جزر و مدی) چشمگیری در دریای مازندران دیده نمی‌شود، و بنابراین هیچ پیش‌بینی‌ای هم برای زمان کشندها در آن نمی‌توان انجام داد. ولی چرا؟ 

همه‌ی کشندهایی که روی زمین می‌بینیم در اقیانوس‌ها رخ می‌دهند و نتیجه‌ی واکنش این پهنه‌های آبی به نیروهای کشندی‌ای هستند که در اثر کشش گرانشی میان زمین، ماه، و خورشید پدید می آیند.

اگر دوره‌ی بازآوایی طبیعی (تشدید یا رزونانس طبیعی) یک پهنه‌ی آبی با بسامد نیروهای کشندی سازگار باشد، پهنه‌ی آبی به این نیروها واکنش نشان داده و یک کشند در آن پدید می‌آید.

برای نمونه،‌ دوره‌ی بازآوایی طبیعی اقیانوس اطلس از مرتبه‌ی ۱۲.۵ ساعت است و بنابراین به نیروهای کشندی‌ای که دوره‌ی نیمه-روزانه (روزی دو بار) دارند واکنشی شدید نشان می‌دهد. ولی اقیانوس آرام، دوره‌ی بازآوایی طبیعی‌اش به ۲۵ ساعت نزدیک است و بنابراین آن هم به نیروهای کشندی واکنش شدید نشان می‌دهد ولی به نیروهایی که دوره‌ی روزانه (روزی یک بار) دارند.

البته در جاهای ویژه‌ای از هر دو اقیانوس استثناهایی وجود دارد که برای شناختشان نیاز به آگاهی از جزییات نظریه‌ی کشند است.

پهنه‌های آبی بزرگ دیگری مانند دریای بالتیک، دریای سیاه، دریای مازندران و البته دریای مدیترانه دوره‌های بازآوایی طبیعی که سازگاری نزدیکی با نیروهای کشندی، چه روزانه و چه نیمه‌روزانه داشته باشد ندارند. از همین رو واکنش شدیدی به این نیروها نشان نمی‌دهند و در نتیجه، کشند چندانی هم رویشان رخ نمی‌دهد.

واکنش آنها به این نیروها محدود و در اندازه‌ی سانتی‌متری است، بنابراین می‌توانیم آنها را بدون کشند چندانی در نظر بگیریم که با بیشینه‌ی کشند ۰.۳ متر، (۱ فوت)، جاهایی امن برای کشتیرانی‌اند.

--------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

Caspian Sea - tide - United Kingdom Hydrographic Office - Earth - gravitational attraction - Moon - Sun - resonance - frequency - Atlantic - Pacific - Baltic - Black Sea - Caspian Sea - Mediterranean - Terra

منبع: دفتر آب‌نگاری بریتانیا (UKHO)

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان