نبرد آتشین دو خدای کهکشانی در روزگار آغازین کیهان

* ستون‌های آفرینش در سحابی عقاب را که می‌شناسید؟ اگر نیرویی سهمگین باعث می‌شد نرخ ستاره‌زایی در این سحابی هزار برابر امروز شود، آن را چگونه می‌دیدیم؟

برداشت هنری از دو کهکشان ستاره‌فشان که تازه نبردشان را آغاز کرده‌اند. تصویر بزرگ‌تر

مشاهدات تازه نشان می‌دهند نقطه‌ی روشنی که در صورت فلکی زرین‌ماهی یافته شده در حقیقت یک منطقه‌ی ستاره‌زایی آتشین با درخششی باورنکردنی است. این ستاره‌فشانی دستاورد نبرد و رویارویی‌های پی در پی دو کهکشان مارپیچی بسیار دوردست است.

سرخگرایی این دو ۶ است و نورشان در محدوده‌ی طول موج‌های میلیمتری و زیرمیلیمتری به چشم ما می‌رسد. از همین رو  دومینیک ریکرز، اخترشناس دانشگاه کرنل در ایتاکای نیویرک، و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش تازه، به همراه گروهش این دو کهکشان برخوردی ستاره‌فشان را به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) در شمال شیلی رصد کردند. هر دوی این کهکشان‌ها از نظر ساختار همسان با کهکشان خودمانند که سحابی ستاره‌زای عقاب را هم در بر دارد.

یافته‌ها نشان می‌دهند که درخشش این دو کهکشان ستاره‌فشان تنها دستاورد برخورد آنها نیست. این دو ساختار مارپیچی که حدود ۱۲.۷ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارند و با هم به نام ADFS-27 شناخته شده‌اند، مواد ستاره‌سازشان هم بیشتر از کهکشان راه شیری است. در واقع به نوشته‌ی این پژوهشگران، گازهای ستاره‌ساز این سامانه ۵۰ برابر کهکشان راه شیری است.

کهکشان‌های ستاره‌فشان به نسبت کمیابند، و این گروه پژوهشی می‌گویند از یافتن این دو کهکشان بزرگ [ستاره‌فشان] نزدیک هم شگفت‌زده شده‌اند. رصد این دو همچنین نگاهی دیدنی به گذشته است: از آنجایی که این دو بسیار از ما دورند، ما در حقیقت داریم آنها را در زمانی می‌بینیم که تنها ۱ میلیارد سال از عمر کیهان می‌گذشته. در آن روزگار، دیگر فرآیند باز-یونش به پایان رسیده و کیهان شفاف و برای نور، گذرا شده بوده.

تصویر پس‌زمینه را تلسکوپ فضایی هرشل گرفته و سپس تلسکوپ اپکس (APEX) رصدخانه‌ی جنوبی اروپا این جرم را در آن شناسایی کرد (تصویر میانه‌ی چارچوب). و در پایان هم آلما توانست دو کهکشان جداگانه را در آن شناسایی کند که سمت راست نشان داده شده: کهکشان‌های ADFS-27N (شمالی) و ADFS-27S (جنوبی)

ریکرز می‌گوید: «با توجه به فاصله‌ی بسیارِ آنها از زمین و فعالیت ستاره‌زایی آتشین هر دو، شاید بتوانیم بگوییم چیزی که داریم می‌بینیم خشن‌ترین ادغام کهکشانی است که تاکنون شناخته شده.» پیش‌بینی می‌شود این دو سرانجام به هم پیوسته و یک کهکشان بیضیگون بزرگ را بسازند. و از آنجایی که نور زمان می‌برد تا به چشم ما برسد، فاصله‌ی مکانی هم‌ارز فاصله‌ی زمانی می‌شود، و بنابراین ما داریم رویارویی این دو کهکشان را در وضعیتی که میلیاردها سال پیش داشته‌اند می‌بینیم، پس شاید تاکنون این نبرد کیهانی به پایان رسیده و دو کهکشان با هم یکی شده باشند.

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی آستروفیزیکال جونال منتشر شده.

------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه‌نامه:

Eagle Nebula - constellation Dorado - star - spiral galaxy - Dominik Riechers - Cornell University - Ithaca - New York - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - Chile - Earth - Milky Way galaxy - starburst galaxy - ADFS-27 - reionization - galaxy merge - elliptical galaxy - European Space Agency - Herschel Space Observatory - European Space Observatory - Atacama Pathfinder Experiment - APEX - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - ADFS-27N - ADFS-27S

منبع: Space.com

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان