ماری که آبستن ستاره است!

در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل ناسا "مار کیهانی" را می‌بینیم، یک کهکشان دوردست انباشته از مناطق پرانرژی ستاره‌زایی که پیکره‌اش در اثر پدیده‌ی همگرایی گرانشی، از چشم ما به پیچ و تاب افتاده. این کهکشان غول‌پیکرِ کمان-مانند در حقیقت پشت یک خوشه‌ی کهکشانی غول‌آسا به نام MACSJ1206.2-0847 جای دارد ولی به لطف گرانش نیرومند خوشه می‌توانیم آن را از زمین ببینیم. فاصله‌ی این خوشه که میان ما و کهکشان مار کیهانیست ۴ میلیارد سال نوری است و در صورت فلکی دوشیزه جای دارد.

طول موج نور این کهکشان دوردست در اثر پدیده‌ی سرخگرایی (انتقال به سرخ) بسیار بلندتر شده و به سرخی گراییده و با گذر از درون خوشه‌ی سر راهش، در اثر گرانش آن خم شده. جالب این که این گونه همگرایی‌های نیرومند به جای آن که دیدن و شناختن اجرام کیهانی را دشوارتر کنند، واگشود (وضوح) آنها را بهتر کرده و با بزرگنمایی اجرام پس‌زمینه، ژرفای میدان تصویرشان را بالا می‌برد. همگرایی گرانشی گاهی حتی می‌تواند با خم کردن نور یک جرم از جهت‌های گوناگون، چندین تصویر از یک جرم پدید بیاورد.

اخترشناسان به تازگی به کمک هابل چندین نمونه از تصاویری که از این مار کیهانی پدید آمده بود و بزرگنمایی هر یک با دیگری تفاوت داشت را رصد کردند. در این شیوه، کهکشان و ساختارهایش را می‌توان با مقیاس‌های گوناگون بررسی کرد. پُروضوح‌ترین تصاویر نشان می‌دادند که توده‌های غول‌پیکرِ درون کهکشان‌های بسیار دوردست از زیرساختار پیچیده‌ای از توده‌های کوچک‌تر تشکیل شده، و این چیزیست که می‌تواند به ما در شناخت فرآیند ستاره‌زایی در کهکشان‌های دوردست کمک کند. 

نمای گسترده از خوشه‌ی MACSJ1206.2-0847- تصاویر بزرگ‌تر: ۳.۸ مگ و ۱۰.۳ مگ

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده.

--------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

NASA - ESA - Hubble Space Telescope - Cosmic Snake - gravitational lensing - galaxy cluster - MACSJ1206.2-0847 - Earth - redshift - galaxy

منبع: spacetelescope

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان