ابری به پهنای ۱۰ برابر کهکشان راه شیری

در این تصویر ابری غول‌پیکر از گاز و غبار را پیرامون یک اختروش دوردست به نام SDSS J102009.99+104002.7 را می‌بینیم. این تصویر به کمک کاوشگر طیف‌سنجی چند-یگانی (میوز، MUSE) گرفته شده که روی تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی، VLT) در رصدخانه‌ی پارانال اِسو نصب شده است.

اختروش‌ها هسته‌های فعال کهکشان‌ها (AGN ) هستند که با ورود پیوسته‌ی مواد به درون ابرسیاهچاله‌ی مرکزشان، فعال مانده‌اند. سرخگرایی (انتقال به سرخ) این اختروش و ابر پیرامونش بیش از ۳ است، بدین ترتیب ما آنها را در زمانی که تنها ۲ میلیارد سال از مهبانگ می‌گذشته می‌بینیم.

اخترشناسان این ابر گازی (سحابی) که اختروش را در میان گرفته را به عنوان یک "سحابی لیمن-آلفای غول‌آسا" (ایلن، ELAN) می‌شناسند. این گونه سحابی‌ها ساختارهای گازی غول‌پیکری هستند که در آغاز کیهان پدید آمدنده‌اند، و می‌توانند به اخترشناسان در یافتن پاسخ این پرسش که تکانه‌ی زاویه‌ای در کیهان چگونه پدید آمد کمک کنند؛ تکانه‌ی زاویه‌ای چیزیست که دلیل چرخش دیده شده‌ی کهکشان‌های کم‌سن‌تر را توضیح می‌دهد.

اکنون به لطف دستگاه انقلابی میوز، مشاهده‌ی این سحابی‌های غول‌پیکر کمیاب با دقتی بیش از همیشه امکان‌پذیر شده.

ایلن درون این تصویر پهنایی حدود یک میلیون سال نوری دارد. توانمندی تصویربرداری طیفی دستگاه میوز به اخترشناسان اجازه داده تا برای نخستین بار، نشانه‌ای از حرکت‌های فرو پیچه‌ای (چرخش مارپیچ رو به درون) را در این سحابی ببینند.

این اختروش در صورت فلکی شیر یافته شده است.

--------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه نامه:

quasar - SDSS J102009.99+104002.7 - Multi Unit Spectroscopic Explorer - MUSE - ESO - Very Large Telescope - VLT - Paranal Observatory - galax - supermassive black hole - redshift - Big Bang - nebula - Enormous Lyman-Alpha Nebula - ELAN - angular momentum - spectral - inspiraling

منبع: eso

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان