دنباله‌داری با دم و گیسوی آشفته

دنباله‌دار آبی‌فام پان‌استارز (سی/۲۰۱۶ آر۲) که اکنون در آن سوی مدار بهرامست، دارد رفتاری شگفت‌انگیز از خود نشان می‌دهد. فواره‌هایی از مواد گازی که از هسته‌ی این دنباله‌دار بیرون زده‌اند، دُمی آشفته با پیچ و تاب‌های خشن و ناهنجار و یک "زانوی" راست‌گوشه‌ی شگفت‌آور برای آن ساخته‌اند.

میشاییل یاگر از سنت اسوالد اتریش این عکس را در ۶ ژانویه از آن گرفت. وی همچنین از پیوند ۳۰ عکس که در مدت ۹۰ دقیقه‌ گرفته شده بودند، یک پویانمایی خوب نیز از آن پدید آورد که در ادامه می‌بینید.

این تصویر در اندازه‌ی کمی بزرگ‌تر

خوب جریان چیست؟

سرنخ در رنگ آبی است. این رنگِ مونوکسید کربن یونیده (CO+) است که در فضای تقریبا خلا میان‌سیاره‌ای برافروخته شده و به تابش در آمده.

دنباله‌دار پان‌استارز اندوخته‌ی فراوانی از مونوکسید کربن (CO) دارد. در ماه گذشته، دو دانشمند از دانشگاه جنوب فلوریدا به کمک تلسکوپ ۱۰ متری زیرمیلیمتری رصدخانه‌ی رادیویی آریزونا در کوه گراهام این دنباله‌دار را بررسی کرده و برآورد کردند که در هر ثانیه، تا ۴.۷ در ۱۰ به توان ۲۸ مولکول CO از هسته‌ی این دنباله‌دار پس زده می‌شود. به نوشته‌ی این دانشمندان، این دنباله‌دار بسیار غنی از CO است.

مونوکسید کربن می‌تواند رفتار یک دنباله‌دار را شگفت‌انگیز کند زیرا بی‌اندازه گریزا (فرّار) است. این ماده می‌تواند در دماهایی به پایینیِ ۲۴۸- سلسیوس یا ۲۵ کلوین فرازیده (تصعید) شود، یعنی یکباره از حالت جامد به گاز در آید. از همین رو تنها اندکی آفتاب کافیست تا انبوهی از مونوکسید کربن یخ‌زده را به فواره‌هایی توفانی و ابرهایی موج‌دار تبدیل کند.

پویانمایی از پیوند ۳۰ عکس که در مدت ۹۰ دقیقه‌ گرفته شده بودند

رصدگر دنباله‌دارها، مایکل ماتیازو از استرالیا می‌نویسد: «آخرین دنباله‌داری که با حجم چشمگیر CO دیده شد دنباله‌دار هیومسن (Humason) در سال ۱۹۶۲ بود، پس این چشم‌اندازی بسیار کمیاب است. رصد دنباله‌دار پان استارز در ماه می ۲۰۱۸ که به نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به خورشید می‌رسد (۲.۶ یکای نجومی) بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود.»

پیش از این هم مطلب دیگری درباره‌ی این دنباله‌دار داشتیم: * چه بر سر این دنباله‌دار آمده؟ 

-------------------------------------------

کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

واژه‌نامه:

Mars - Comet PanSTARRS - C/2016 R2 - jets - comet - core - tail - Michael Jäger - St. Oswald - Austria - ionized - carbon monoxide - CO - K. Wierzchos - M. Womack - University of South Florida - Arizona Radio Observatory - Submillimeter Telescope - Mount Graham - molecule - International Astronomical Union - CBET 4464 - volatile - sublimate - Comet Humason - Michael Mattiazzo - Australia - sun - AU

منبع: spaceweather

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان