خوشه کهکشانی چاقالو!
در سال ۲۰۱۴ که اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل این خوشهی کهکشانی غولپیکر را یافتند، پی بردند که جرمی باورنکردنی به اندازهی سه میلیون میلیارد برابر خورشید را در خود جای داده- بنابراین چندان جای شگفتی نیست که نام "ال گوردو" ("چاقالو" در زبان اسپانیایی) را رویش گذاشتند!
خوشهی چاقالو که به نام رسمی "ایسیتی-سیالجی۰۱۰۲-۴۹۱۵" نیز شناخته میشود، بزرگترین، داغ ترین، و در طیف پرتو X درخشانترین خوشهی کهکشانی است که تاکنون در دوردستهای کیهان یافته شده. گفتنیست فاصلهی آن از زمین به ۷ میلیارد سال نوری می رسد.
خوشههای کهکشانی بزرگترین اجرامی در کیهانند که با نیروی گرانش یکپارچه نگه داشته شدهاند. آنها در درازنای میلیاردها سال ساخته میشوند- گروههای کهکشانی کوچک به آهستگی گرد هم میآیند و چنین خوشههایی را پدید میآورند. در سال ۲۰۱۲، بررسیهای انجام شده با تلسکوپ بسیار بزرگ (ویالتی) در رصدخانهی جنوبی اروپا، رصدخانهی پرتو X چاندرای ناسا، و تلسکوپ کیهانشناسی آتاکاما نشان دادند که ال گوردو در واقع از دو خوشهی کهکشانی تشکیل شده که دارند با سرعت میلیونها کیلومتر بر ساعت در قلب هم فرو میروند.
پیدایش خوشههای کهکشانی بستگی بسیار زیادی به مادهی تاریک و انرژی تاریک دارد؛ بنابراین بررسی چنین خوشههایی میتواند به ما در شناخت این پدیدههای کمآشنا کمک کند. در سال ۲۰۱۴ تلسکوپ هابل نشان داد که بیشتر جرم ال گوردو از گونهی مادهی تاریک است. شواهد نشان میدهد که جرم "معمولی" ال گوردو (که به طور عمده از گازهای داغی تشکیل شده که به شدت در طیف پرتو ایکس میدرخشند)، در هنگامهی برخورد دو خوشه از مادهی تاریک جدا شده است. گازهای داغ از سرعتشان کاسته شده ولی مادهی تاریک نه.
![]() |
تصویر خوشهی چاقالو در یک همگذاری از عکسهای تلسکوپهای هابل و چاندرا. رنگ آبی نشانگر مادهی تاریک است و رنگ سرخ نشانگر گازهای داغ پرتو ایکس. این تصویر در اندازهی بزرگتر (۵.۸ مگ) |
تلسکوپ فضایی هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته و دوربین میدانگستردهی شماره ۳ی خود و به عنوان بخشی از یک برنامهی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشهی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشانهای درخشان دوردست تصویربرداری میشود تا در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی شوند.
یک ستاره در هفت آسمان: * خط عمودی آبیرنگی که در مرکز چارچوب دیده میشود تصویر کهکشانی در آن سوی خوشه است که گرانش سهمگین خوشه با رفتار یک عدسی گرانشی، آن را به شکلی دیدنی دستخوش اعوجاج کرده.
در همین زمینه: * خوشه کهکشانی "چاقالو" بسیار بزرگتر از آنست که گمان میرفت
-------------------------------------------
کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژهنامه:
NASA - ESA - Hubble Space Telescope - galaxy cluste - Sun - El Gordo - Fat One - Spanish - ACT-CLJ0102-4915 - X-ray - ESO - Very Large Telescope - Chandra X-ray Observatory - Atacama Cosmology Telescope - dark matter - dark energy - wavelength - Advanced Camera for Surveys - Wide-Field Camera 3 - RELICS - Reionization Lensing Cluster Survey - ESA - CSA - James Webb Space Telescope - JWST
منبع: spacetelescope
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
پست کردن نظر