جرمی که به مدت چهار سده در نور خیره‌کننده یک ستاره پنهان شده بود
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۱.۷۷ مگ) و بسیار بزرگ‌تر (۹ مگ) |
اگر در چند هفته‌ی گذشته آسمان شب را نگاه کرده باشید، احتمالا چشمتان به ستاره‌ای پرنور نزدیک صورت فلکی شکارچی افتاده است. این شباهنگ است، درخشان‌ترین ستاره‌ی آسمان سیاره‌ی زمین که تقریبا در همه جا، به جز مناطق شمالگان دیده می‌شود. این ستاره در حقیقت یک سامانه‌ی دوتایی، و با فاصله‌ی تنها ۸ سال نوری، یکی از نزدیک‌ترین ستارگان به زمینست.
شباهنگ از دیرباز برای مصریان باستان شناخته شده و نقش مهمی در زمان‌سنجی و کشاورزی برایشان داشته- بازگشت آن به آسمان نشانه‌ی طغیان سالانه‌ی رود نیل بوده. در اسطوره‌های یونان باستان هم شباهنگ نشانگر چشم سگ بزرگ آسمان [صورت فلکی سگ بزرگ] که پا به پای شکارچی آسمان [صورت فلکی شکارچی] پیش می‌رفته بوده.
ستارگان پرنوری مانند شباهنگ برای اخترشناسان هم موهبتند و هم دردسر. آنها از سویی به اندازه‌ی کافی روشن دیده می‌شوند که اخترشناسان بتوانند ویژگی‌هایشان را بررسی‌کنند، و از سوی دیگر با نور خیره‌کننده‌ی خود جلوی دیده شدن اجرام دیگری که از بخت بدشان در آسمان با آنها همسایه شده‌اند را می‌گیرند.
به همین دلیل است که اخترشناس آماتور، هرالد کایزر از کارلسروهه در جنوب باختر آلمان، به هنگام گرفتن این عکس در روز ۱۰ ژانویه، چهره‌ی شباهنگ را پوشانده است.
با پوشاندن شباهنگ و حذف پرتوی مزاحمش، چیزی جالب در سمت چپ آن پدیدار شد: خوشه‌ی ستاره‌ای "گایا ۱"، که نخستین بار همین پارسال با بهره از داده‌های ماهواره‌ی اروپایی گایا (Gaia) شناسایی شده بود [تصویر دوم را ببینید].
 |
| خوشه‌ی ستاره‌ای گایا ۱ در سمت چپ ستاره‌ی شباهنگ. این تصویر در اندازه‌ی بسیار بزرگ‌تر (۹.۴ مگ) |
گایا ۱ یک خوشه‌ی باز است- خانواده‌ای از ستارگان که همگی همزمان [و از یک ابر ستاره‌زا] به دنیا آمده‌اند و با نیروی گرانشی اندکی کنار هم مانده‌اند. فاصله‌ی این خوشه از ما ۱۵۰۰۰ سال نوریست و همسایگی شانسی آن با ستاره‌ی درخشان و نزدیک (شباهنگ) باعث شده بود از چشم نسل‌های پیشین اخترشناسانی که در همه‌ی چهار سده‌ی گذشته آسمان را با تلسکوپ‌هایشان می‌کاویدند پنهان بماند. ولی نتوانست خود را از چشم جستجوگر گایا، که تاکنون از بیش از ۱ میلیارد ستاره از ستارگان کهکشان راه شیری نقشه برداشته پنهان بماند.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
star - Orion constellation - Sirius - Earth - binary stellar system - Sun - Ancient Egypt - Nile - Ancient Greek - mythology - Canis Major constellation - Great Dog - Hunter - Harald Kaiser - Karlsruhe - Germany - stellar cluster - Gaia 1 - ESA - Gaia - open cluster - Milky Way galaxy -
منبع: esa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر