کهکشانی پر از شمع‌های استاندارد

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۴.۶۵ مگ)

این کهکشان مارپیچی دلربا و فریبنده که در صورت فلکی خرس بزرگ دیده می‌شود ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ نام دارد و فاصله‌اش از زمین حدود ۶۵ میلیون سال نوریست، یعنی نوری که از آن می‌بینیم ۶۵ میلیون سال پیش از آن جدا شده بوده، درست در زمان انقراض دایناسورها.

کهکشان پرستاره‌ی ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ به سهم خود میزبان پدیده‌ها و رویدادهای چشمگیری بوده. در سال ۲۰۱۱ اخترشناسان بیننده‌ی انفجار ابرنواختری از گونه‌ی "یکم‌ای" (Type Ia) بودند که البته در این تصویر دیده نمی‌شود. همه‌ی این اجرام درخشان اوج درخشش یکسانی دارند و به اندازه‌ی کافی پرنور هستند که از فاصله‌های بسیار دور هم دیده شوند.

ان‌جی‌سی ۳۹۷۲ چندین ستاره‌ی تپنده از گونه‌ی متغیرهای قیفاووسی نیز دارد. روشنایی این ستارگان با نرخی تغییر می‌کند که تقریبا همخوان با درخشندگی ذاتی‌شان است، و همین آنها را به فانوس‌هایی آرمانی (شمع‌های استاندارد) برای اندازه‌گیری دقیق فاصله‌ی کهکشان‌های به نسبت نزدیک تبدیل کرده است.

اخترشناسان به جستجوی متغیرهای قیفاووسی در کهکشان‌های نزدیکی که ابرنواختر یکم‌ای هم دارند می‌پردازند تا بتوانند درخشش واقعی هر دو گونه ستاره را با هم بسنجند (مقایسه کنند). اطلاعات درباره‌ی درخشش آنها برای واسنجی (کالیبریزاسیون) تابندگی ابرنواخترهای یکم‌ای در کهکشان‌های دوردست به کار می‌رود و از این راه اخترشناسان می‌توانند فاصله‌ی آن کهکشان‌ها تا زمین را اندازه بگیرند، و با دانستن فاصله‌ی درست کهکشان‌های دور و نزدیک هم می‌توانند نرخ گسترش کیهان را تعیین و پالایش کنند.

این عکس در سال ۲۰۱۵ به کمک دوربین میدان گسترده‌ی شماره ۳ی تلسکوپ فضایی هابل، و در برنامه‌ای برای بهبود دقت ثابت هابل (عددی که نرخ گسترش کیهان را نشان می‌دهد) گرفته شد.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

spiral galaxy - constellation of Ursa Major - Great Bear - NGC 3972 - Earth - dinosaur - Type Ia - supernova - Cepheid variable - star - luminosity - expansion rate - Hubble - Wide Field Camera 3 - Hubble constant

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان