نخستین مهمان میان‌ستاره‌ای ما به احتمال بسیار دو مادر داشته!
* شاید نخستین مهمان میان‌ستاره‌ایِ شناخته شده‌ی خانواده‌ی خورشید از آنچه گمان می‌رفت هم بیگانه‌تر و شگفت‌انگیزتر باشد.
بر پایه‌ی پژوهشی تازه، احتمال می‌رود "اومواموا"، جرم سوزن‌مانند اسرارآمیزی که ماه اکتبر گذشته، هنگامی که داشت از درون سامانه‌ی خورشیدی می‌گذشت یافته شد، از یک سامانه‌ی دوستاره‌ای آمده بوده.
 |
| این تصویر در اندازه‌های بزرگ‌تر: ۲.۳ مگ- ۷.۷ مگ |
"اومواموا" در زبان بومیان هاوایی به معنای "پیام‌آور" یا "|پیشاهنگ" است. عنوان علمی این جرمِ ۴۰۰ متری A/2017 U1 (ای/۲۰۱۷ یو۱) است و به کمک تلسکوپ پان-استارز۱ در هاوایی دیده و شناسایی شد.
مدار هذلولی اومواموا نشان می‌داد که این جرم در قید گرانش خورشید نبوده و بنابراین از درون سامانه‌ی خودمان نیامده بوده. در آغاز آن را یک دنباله‌دار دانستند، ولی از آنجایی که حتی پس از گذشتن از فاصله‌ی به نسبت کمی از خورشید، هیچ فعالیت دنباله‌دارگونه‌ای (دم بلند و گیسوی گستردی به گرد هسته) پیدا نکرد، به نام یک سیارک رده‌بندی شد.
نویسنده‌ی اصلی پژوهش، آلن جکسون از مرکز علوم سیاره‌ای دانشگاه تورنتو می‌گوید: «این عجیب است که نخستین جرمی که از بیرون سامانه‌ی خورشیدی می‌بینیم یک سیارک است، زیرا دیدن یک دنباله‌دار بسیار آسان‌تر است، و سامانه‌ی خورشیدی خودمان هم دنباله‌دارها را بسیار بیشتر از سیارک‌ها به بیرون پرتاب می‌کند.»
ولی بر پایه‌ی این پژوهش، اومواموا احتمالا از سامانه‌ای مانند خودمان نیامده. مدل‌های رایانه‌ای جکسون و همکارانش نشان می‌دهند که سامانه‌هایی با دو ستاره‌ی همدم نزدیک، سیارک‌ها را بسیار بیشتر از سامانه‌های تک‌ستاره‌ای به بیرون پرتاب می‌کنند.
و تا دلتان بخواهد هم سامانه‌ی دوتایی داریم؛ پژوهش گذشته نشان داده بود که بیش از نیمی از ستارگان کهکشان راه شیری دارای همدم ستاره‌ایِ نزدیک هستند.
هیچ کس با اطمینان نمی‌داند که اومواموا از کجا آمده یا چه مدتی را در ژرفای فضا گذرانده بوده. ولی بر پایه‌ی پژوهش تازه، احتمال بسیار می‌رود که زادگاهش یک سامانه‌ی دوتایی بوده که دستکم یکی از ستارگانش یک ستاره‌ی بزرگ و داغ بوده. دلیل این گمانه‌زنی اینست که چنین سامانه‌هایی در منطقه‌ی نزدیک به ستارگانشان (منطقه‌ی اصلی پرتاب) بیشتر دربردارنده‌ی اجرام سنگی هستند تا یخی.
و به گفته‌ی جکسون و همکارانش، اومواموا به احتمال بسیار در دوره‌ی سیاره‌زایی سامانه‌اش به بیرون پرتاب شده بوده، که می‌توانسته مدت‌ها پیش بوده باشد.
اومواموا در روز ۱۴ اکتبر از نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین (۲۴ میلیون کیلومتری) گذشت. به گفته‌ی ناسا، این جرم اکنون دارد از سامانه‌ی خورشیدی بیرون می‌رود و به اندازه‌ای دور شده که حتی تلسکوپ‌های بزرگ هم از نیمه‌های دسامبر تاکنون دیگر نتوانسته‌اند آن را ببینند. ولی اخترشناسان در زمانی که می‌توانستند آن را بررسی کنند داده‌های بسیاری درباره‌اش گرد آوردند که بی‌شک آگاهی‌های بسیاری درباره‌ی آینده‌ی این جرم از آنها به دست خواهد آمد.
جکسون می گوید: «شاید به همان شیوه‌ای که از دنباله‌دارها برای شناخت فرآیند سیاره‌زایی در سامانه‌ی خورشیدی بهره می‌جوییم، این جرم رازگونه هم بتواند آگاهی‌هایی درباره‌ی سیاره‌زایی در سامانه‌های دیگر به ما بدهد.»
پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در شماره‌ی ۱۹ مارس ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
در همین زمینه: * اومواموا سرخ‌رنگ است و روکشی از مواد آلی دارد
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
solar system - Oumuamua - Earth - Hawaiian - Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System - Pan-STARRS - Haleakala Observatory - Maui - hyperbolic - sun - cometary activity - tail - coma - asteroid - Alan Jackson - Centre for Planetary Sciences - University of Toronto Scarborough - binary system - planet formation - Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
منبع: Space.com
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر