هیولای پنهان

در این تصویر بخش مرکزی یک کهکشان به نام ان‌جی‌سی ۵۶۴۳ را می‌بینیم. این کهکشان با فاصله‌ی ۵۵ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی گرگ دیده می‌شود و به عنوان یک کهکشان از گونه‌ی سیفرت شناخته شده. کهکشان‌های سیفرت مرکزهایی بی‌اندازه درخشان دارند. باور بر اینست که این پرتوها از قرص برافزایشی یک ابرسیاهچاله‌ی فعال در دل آنها سرچشمه می‌گیرد، ولی چنین مرکز فعالی می‌تواند پشت ابرهای غبار و مواد میان‌کهکشانی هم پنهان شده باشد.

دیدن مرکز فعال کهکشان‌های سیفرت به دلیل همین انبوه گازها دشوار است. ولی دیدن ان‌جی‌سی ۵۶۴۳ یک دشواری دیگر هم دارد. این کهکشان بسیار کج دیده می‌شود و از همین رو دیدن کارکرد درونی‌اش سخت‌تر از دیگرانست. اینجا دانشمندان با پیوند داده‌هایی ویژه، توانسته‌اند این تصویر را از ان‌جی‌سی ۵۶۴۳ به دست آورند- پیکره‌ی کامل آن با گازهای پرانرژی یونیده‌ای که از مرکزش به فضا افشانده می‌شود. آنها برای این کار، داده‌های آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) و داده‌های بایگانی دستگاه کاوشگر طیف‌سنجی چند-یگانی (میوز، MUSE) در تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) رصدخانه‌ی جنوبی اروپا را به هم افزودند.

این برون‌ریزی‌های سهمگین که از هر دو سوی کهکشان بیرون زده‌اند، موادی هستند که دارند از قرص برافزایشی ابرسیاهچاله‌ی درون هسته‌ی کهکشان بیرون می‌زنند. پیوند داده‌های آلما و وی ال‌تی نشان می‌دهد که منطقه‌ی مرکزی این کهکشان از دو بخش جداگانه درست شده: قرصی با چرخش مارپیچ رو به درون که از گازهای مولکولی سرد تشکیل شده و اینجا رد مونوکسید کربن آن نشان داده شده (رنگ سرخ)، و گازهای برون‌ریزنده‌ای که اینجا رد اکسیژن و هیدروژن یونیده‌ی آنها را می‌بینیم (به فام آبی-نارنجی) و عمود بر آن قرص چرخان مرکزی است.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

ESO - galaxy - NGC 5643 - Earth - constellation of Lupus - The Wolf - Seyfert - supermassive black hole - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - Multi Unit Spectroscopic Explorer - MUSE - Very Large Telescope - ionise - core - molecular gas - carbon monoxide - oxygen - hydrogen

منبع: eso

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان