زادگاه سیارههایی پنهان
![]() |
اگر تصویر را اینجا ندیدید میتوانید بر روی خود آن بکلیکید |
در این عکس که با بهره از آرایهی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) گرفته شده "امدبلیوسی ۷۵۸" را میبینیم، یک ستارهی جوان که دارد به بزرگسالی نزدیک میشود [ستارهی پیشا-رشتهی اصلی] و با حلقههایی پیچیده و نامنظم از غبار کیهانی، که سه تا از آنها اینجا دیده میشود در بر گرفته شده. این حلقهها برخلاف معمول، دایرهی کامل نبوده و بیشتر پیکرهای بیضی دارند- و بنابراین آنها نخستین نمونهی یافته شده از یک قرص پیشسیارهای ذاتا بیضوی به کمک آلما است.
حلقههای بیرونی و درونی هر کدام یک تودهی روشن دارند که مانند کمانهایی زردفام دیده میشود. همچنین بازوهایی مارپیچی در دل غبارها، و نیز یک حفرهی درونی تهی و بدون غبار که اندکی برونمرکز است هم در آن به چشم میخورد. همهی اینها ویژگیهایی هستند که خبر از سیارههایی نادیده میدهند. سیارهها در فرآیند پیدایش خود با قرص غبار پیرامون ستاره برهمکنش گرانشی انجام داده و ساختارهایی ویژه و گویا در آن پدید میآورند. بنابراین اخترشناسان با دیدن سامانهای مانند امدبلیوسی ۷۵۸ نه تنها میتوانند به وجود احتمالیِ سیارههایی پنهان پی ببرند، بلکه جرم آنها، جایگاهشان، و مدارشان را نیز برآورد کنند.
این یک نمونهی شگفتانگیز از توانایی آلما در یافتن فراسیارههاست. بهره گرفتن از این رصدخانه برای پژوهش چنین قرصهای غباری به دانشمندان امکان میدهد تا نخستین گامهای ساخته شدن سیارهها را به هدف شناخت چگونگی پیدایش و دگرگونی این سامانههای جوان بررسی کنند. آگاهی بیشتر دربارهی سامانههای سیارهای در کیهان میتواند به ما در شناخت چگونگی پیدایش سامانهی خورشیدی، و روندی که در درازنای چند میلیارد سال پیموده تا خانهی کیهانی امروز ما شود یاری رساند.
سامانهی امدبلیوسی ۷۵۸ با فاصلهی ۵۰۰ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی گاو دیده میشود.
سامانهی امدبلیوسی ۷۵۸ با فاصلهی ۵۰۰ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی گاو دیده میشود.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژهنامه:
Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - MWC 758 - cosmic dust - protoplanetary disc - plane - planetary system - Solar System
منبع: eso
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر