حلقه نور به پهنای ۳۰۰ کیلومتر در آسمان
روز ۱۶ اوت، در بلندای آسمان بر فراز یک جبهه هوای توفانی در مرکز روسیه چنبره‌ی غول‌آسایی از نور نزدیک جایی از آسمان که به عنوان "لبه‌ی فضا" شناخته می‌شود پدید آمد. اخترشناس آماتور، ایلیا ژانکوفسکی در شهر ایربیت به کمک یک دوربین فیلمبرداری ویژه‌ی نور کم این چنبره را که قطرش به ۳۰۰ کیلومتر می‌رسید به تصویر کشید.
 |
| چنبره‌ی غول‌آسای ELVES به قطر ۳۰۰ کیلومتر |
وی می‌گوید: «برای تنها کسری از ثانیه به گرد شاخ‌های صورت فلکی گاو پدیدار شد.»
این نمونه‌ای از یک ELVE بود (اِلویز، گسیلش‌های نور و آشفتگی بسیار کم-بسامد در اثر چشمه‌های تپ الکترومغناطیسی). الویزها که نخستین بار در دهه‌ی ۱۹۹۰ توسط دوربین‌های شاتل فضایی ثبت شدند، زمانی پدید می‌آیند که یک تپ (پالس) نیرومندِ پرتوهای الکترومغناطیسی (EMP، بمب الکترومغناطیسی) از یک آذرخشِ ابر به زمین، رو به بالا و به سوی فضا منتشر و پخش شود و به پایه‌ی یون‌سپهر که لایه‌ای از جو زمین است برخورد کند. "نقطه‌ی" گسترده‌ی برخوردِ بمب الکترومغناطیسی به شکل یک حلقه‌ی کم‌سوی نورِ سرخ پررنگ پدیدار می‌شود.
اسکار ون در ولد، عضو گروه پژوهش آذرخش در دانشگاه پلی‌تکنیک کاتالونیا می‌گوید: «برای این که چنین چیزی رخ دهد، آذرخش می‌بایست بسیار نیرومند باشد- چیزی به اندازه‌ی ۱۵۰ تا ۳۵۰ کیلوآمپر. برای مقایسه باید گفت نیروی آذرخش‌های معمولیِ ابر به زمین تنها ۱۰ تا ۳۰ کیلوآمپر است.»
پدیده‌های الویز اغلب همراه با پدیده‌های شبح سرخ، که آنها هم دستاورد آذرخش‌های نیرومند هستند رخ می‌دهند. در واقع دوربین خود ژانکوفسکی هم دستکم دو خوشه از این شبح‌ها را نزدیک الویز ثبت کرده.
پدیده‌های الویز اغلب همراه با پدیده‌های شبح سرخ، که آنها هم دستاورد آذرخش‌های نیرومند هستند رخ می‌دهند. در واقع دوربین خود ژانکوفسکی هم دستکم دو خوشه از این شبح‌ها را نزدیک الویز ثبت کرده.
پدیده‌های الویز گریزان و زودگذر هستند و از همین رو نادیده گرفته شده‌اند. آنها تنها در مدت ۱/۱۰۰۰ ثانیه (یک میلی ثانیه) می‌آیند و می‌روند و از همین رو به طور کامل برای چشم نامسلح انسان نادیدنی‌اند. برای مقایسه، شبح‌های سرخ چند صدم ثانیه و آذرخش‌های معمولی هم یک ثانیه یا بیشتر می‌پایند. دلیل این که الویزها دیرتر از دیگر پدیده‌های آذرخشی شناسایی شده‌اند همین گریزپایی آنها بوده.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
thunderstorm - Russia - Irbit - Ilya Jankowsky - edge of space - Taurus - ELVE - Emissions of Light and Very Low Frequency Perturbations due to Electromagnetic Pulse Sources - space shuttle - Earth - ionosphere - EMP - Oscar van der Velde - Lightning Research Group - Universitat Politècnica de Catalunya - red sprite - lightning
منبع: spaceweather
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر