یک ستاره در هفت آسمان: یک شباهت دیگر میان زمین و تیتان: توفان شن

تیتان، بزرگ‌ترین ماه سیاره‌ی کیوان، از جهاتی بسیار، به گونه‌ی شگفت‌آوری همانند زمین ماست. دریاچه دارد، دریا و دریاکنار دارد، جَوی چگال دارد، بر آن باران می‌بارد، و فصل‌هایش هم تغییر می‌کنند. در روز ۲۴ سپتامبر، گزارشی از پژوهشگران در نشریه‌ی نیچر جئوساینس منتشر شد که یک همانندی دیگر نیز به این فهرست افزود: توفان غبار.

این گروه پژوهشگران به رهبری سباستین رودریگز، اخترشناس دانشگاه دیدرو پاریس، این توفان را در عکس‌های فروسرخی که فضاپیمای کاسینی ناسا حدود ۱۰ سال پیش گرفته بود شناسایی کردند. این غبارها در نگاه نخست مانند ابر دیده می‌شدند، ولی بررسی‌های دقیق‌تر سرشت آنها را آشکار کرد. رودریگز می‌گوید: «این شن و غباری بود که از میدان‌های بزرگ تلماسه‌ای در استوای تیتان برخاسته بود.»

شن‌های تیتان چیزهای عجیب و بیگانه‌ای هستند. پژوهشگران بر این باورند که این شن‌ها از ماسه‌ی ریزدانه، مانند چیزی که روی زمین می‌بینیم درست نشده‌اند، بلکه مواد آلی هستند و زمانی پدید آمده‌اند که مولکول‌های آلی در جوِ پر از متانِ این ماه به اندازه‌ی کافی رشد کردند که توانستند بر سطح فرود بیایند. بادهای تند این دانه‌های آلی را بلند می‌کنند و آن‌ها وارد ابرهای دور استوا می‌کنند.

[اینجا را بخوانید: * الکتریسیته ساکن بر شن‌های تیتان فرمان می‌راند]

عکس‌هایی که فضاپیمای کاسینی در ۹ دیدارش با تیتان در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ گرفته. در این عکسها سه نمونه از این توده‌ها که پدیدار شده و سپس ناپدید شدند به عنوان توده‌های توفان شن شناسایی شد

برخی از توفان‌های شنی که کاسینی دیده بود بسیار بزرگ بودند و تنها می‌توانستند توسط بادهای بسیار نیرومند پدید آمده باشند. این نشان می‌دهد که شن‌های زمینه هم می‌توانند جابجا شوند و همچنین تلماسه‌های غول‌پیکری که مناطق استوایی تیتان را پوشانده هنوز فعالند و دگرگون می‌شوند.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Saturn - Moon - Titan - Earth - Nature Geoscience - dust storm - French - Sebastien Rodriguez - Université Paris Diderot - infrared - NASA - Cassini - equator - Earth - organic molecule - methane - dune

منبع: spaceweather

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان