هم‌محله‌ای پرزرق و برق ما

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

صورت فلکی شمالی کوچک مثلث (سه‌سو)، جایگاه این کهکشان مارپیچی پرزرق و برق است که از روبرو دیده می‌شود: ام۳۳. این کهکشان به نام‌هایی مانند "چرخ دنده" یا همان "مثلثی" (سه‌سو) نیز شناخته می‌شود.

قطر ام۳۳ بیش از ۵۰ هزار سال نوری است و پس از آندرومدا یا زن بر زنجیر (ام۳۱) و راه شیری خودمان، سومین کهکشان بزرگ در گروه محلی کهکشان‌هاست. گمان می‌رود این کهکشان که فاصله‌اش از راه شیری ۳ میلیون سال نوری است، خود یکی از کهکشان‌های ماهواره‌ای کهکشان زن بر زنجیر باشد و ستاره‌شناسان در ساختار مارپیچی شکوهمند هر دو کهکشان نماهای تماشایی از سامانه‌های ستاره‌ای را می‌بینند.

این تصویر همنهاده‌ی واضح و باکیفیت به زیبایی خوشه‌های ستاره‌ای آبی‌فام و مناطق صورتیِ ستاره‌زایی را که در بازوان مارپیچی تاب خورده‌ و گشوده‌ی ام۳۳ پراکنده شده‌ از دید بینندگان زمینی نشان می‌دهد.

از میان این مناطقِ ستاره‌زایی، سحابی غارمانند ان‌جی‌سی ۶۰۴ درخشان‌ترین آنهاست که در جایگاه ساعت ۷ نسبت به مرکز کهکشان در تصویر دیده می‌شود (پایین، رو به سمت چپ- بیش از ۲۰۰ ستاره‌ی سنگین و داغ و درخشانِ مرکزِ این سحابی، دیواره‌های گازی آن را برافروخته و روشن کرده‌اند، همچون فانوسی در دل یک غار - م).

در ام۳۳ هم مانند ام۳۱ ستارگان متغیری وجود دارد که فاصله‌شان به دقت اندازه گرفته شده. بنابراین این همسایه‌ی مارپیچی به دلیل وجود همین جمعیت ستارگان متغیرش به معیار و سنجه‌ای کیهانی برای ایجاد یکای (واحد) مسافت کیهان و در حقیقت یکی از پله‌های نردبان فاصله‌های کیهانی تبدیل شده است.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

M33 - Triangulum - Galaxy - spiral galaxy - Pinwheel - Local Group - Andromeda Galaxy - M31 - Milky Way - satellite - star system - Earth - star cluster - star forming region - spiral arm - cavernous - NGC 604 - yardstick - distance scale

منبع: apod.nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان