آشکارسازی قلب یک ساعت شنی
* آنچه در این عکس می‌بینید شاید قدیمی‌ترین جرم از این گونه باشد که تاکنون فهرست‌بندی شده: پسماندهایی با نمای ساعت شنی به نام "سی‌کی روباهک" در فاصله‌ی ۲۰۰۰ سال نوری زمین.
 |
سی‌کی روباهک در آغاز یک نواختر پنداشته می‌شد ولی ساختار نامعمولش با نظریه‌‌ها درباره‌ی نواخترها سازگاری نداشت و توضیح آن را برای دانشمندان تا مدت‌ها دشوار کرده بود. در همه‌ی این سال‌ها، توضیح‌های احتمالی بسیاری برای آن پیشنهاد و رد شد.
این جرم اکنون به عنوان پسماندِ به جا مانده از برخورد دو ستاره شناخته شده است- گرچه هنوز درباره‌ی گونه‌ی این دو ستاره نتیجه‌ای گرفته نشده. نوشته‌ی کاملی در این باره را اینجا بخوانید: * دلیل انفجار اسرارآمیز سده هفده "برخورد دو ستاره بود"
سی‌کی روباهک نخستین بار در ۲۰ ژوئن ۱۶۷۰ میلادی توسط کشیش و ستاره‌شناس فرانسوی، دم آنتلم شناسایی شد. این جرم که در آغاز بسیار پرنور بود و با چشم نامسلح به آسانی دیده می‌شد، در مدت دو سال نورش کاهش و افزایش یافت و دو بار ناپدید و دوباره پدیدار شد، تا این که برای همیشه خود را از چشم‌ها پنهان کرد.
در سده‌ی بیستم اخترشناسان پی بردند که بیشتر نواخترها می‌توانند دستاورد رفتار انفجاری مهارناپذیر و برهمکنش میان دو ستاره‌ی نزدیک در یک سامانه‌ی دوتایی باشند. ولی ساختارهای دیده شده پیرامون سی‌کی روباهک به نظر نمی‌رسید به خوبی با این مدل جور در بیاید، و همین اخترشناسان را تا سال‌ها سر در گم کرده بود.
اکنون دانشمندان به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) به بررسیِ دقیقِ بخش مرکزی این پسماند پرداخته‌اند.
تصویر خیره‌کننده‌ای که اینجا می‌بینید بهترین نمایی که تاکنون دیده شده را از سی‌کی روباهک نشان می‌دهد، و با نمایان کردن غبارهای کیهانی و گسیلش‌های درون و پیرامون آن، ساختار پیچیده‌اش را آشکار کرده. سی‌کی روباهک یک قرص غباری تاب‌خورده در مرکزش دارد، با فواره‌های گازی که نشان می‌دهد سامانه‌ای در مرکز آن دارد مواد را رو به بیرون می‌افشاند.
این مشاهدات تازه برای نخستین بار چهره‌ی این سامانه را نشان داده و راهی برای گشودن این راز ۳۴۸ ساله در اختیار دانشمندان گذاشته است.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
hourglass - CK Vulpeculae - nova - star - French - monk - Père Dom Anthelm - naked eye - binary system - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - jet
منبع: eso
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر