با "گابلین" آشنا شوید، هم‌خانواده تازه و دوردست ما
* اخترشناسان در دوردست‌های سامانه‌ی خورشیدی جرمی تازه به نام "گابلین" را یافته‌اند که می‌تواند در یافتن سیاره‌ی فرضی ۹ یا سیاره‌ی X به ما کمک کند.
این جرم با نام رسمی "۲۰۱۵ تی‌جی۳۸۷" در بخش درونی ابر اورت، منطقه‌ای در آن سوی کمربند کویپر جای دارد. تا به امروز تنها دو جرم دیگر در این منطقه شناسایی شده بود: سیاره‌ی کوتوله‌ی سدنا و جرم کمتر شناخته شده‌ی "۲۰۱۲ وی‌پی۱۱۳".
 |
| مدار سیاره‌ی کوتوله‌ی نویافته و بسیار دوردستِ ۲۰۱۵ تی‌جی۳۸۷ یا "گابلین" و دو همسایه‌ی شناخته شده‌ی دیگرش در ابر اورت درونی: سدنا و ۲۰۱۲ وی‌پی۱۱۳ |
گابلین به اندازه‌ای از خورشید دور است که فاصله‌اش از آن هرگز از ۶۵ یکای نجومی (au)، یعنی تقریبا دو برابر نزدیک‌ترین فاصله‌ی پلوتو از خورشید، کمتر نمی‌شود، ولی همین فاصله هم در برابر دورترین فاصله‌اش از خورشید، نزدیک به نظر می‌آید.
مدار گابلین بسیار کشیده است و در دورترین نقطه‌ی مدارش به فاصله‌ی باورنکردنی ۲۳۰۰ یکای نجومی از خورشید می‌رسد، بسیار دورتر از دو همسایه‌ی دیگرش در ابر اورت درونی. گفتنی‌ست یک سال این جرم، یعنی یک دور مدارش به گرد خورشید برابر با ۴۰ هزار سال است.
 |
| دو عکس با فاصله‌ی زمانی ۳ ساعته که در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۵ با تلسکوپ سوبارو گرفته شدند و گابلین با جابجایی در این بازه، وجود خود را در آنجا آشکار کرد- اندازه‌ی بزرگ‌تر |
کشف این جرم در ۲ اکتبر توسط مرکز بررسی ریزسیاره‌های انجمن جهانی اخترشناسی به طور رسمی اعلام شد
اسکات شپرد از بنیاد علوم کارنگی و همکارانش گابلین را در اکتبر ۲۰۱۵، با بررسی عکس‌های گرفته شده توسط تلسکوپ ۸.۲ متری سوبارو در هاوایی شناسایی کردند. [گرچه در اکتبر ۲۰۱۵ یافته شده بود، ولی به دلیل مدار بسیار کشیده و جابجایی کندش، تایید رسمی آن و مدارش سه سال زمان برد-م]
گابلین در آن زمان حدود ۸۰ یکای نجومی از خورشید فاصله داشت. این دانشمندان از آن هنگام تاکنون به کمک تلسکوپ‌های دیگر مسیر این جرم را دنبال کرده و مدارش را با دقت بیشتری تعیین کردند. به برآورد آنها، پهنای گابلین حدود ۳۰۰ کیلومتر است، تقریبا هم‌اندازه‌ی هایپریون، ماه سیاره‌ی کیوان.
گابلین در آن زمان حدود ۸۰ یکای نجومی از خورشید فاصله داشت. این دانشمندان از آن هنگام تاکنون به کمک تلسکوپ‌های دیگر مسیر این جرم را دنبال کرده و مدارش را با دقت بیشتری تعیین کردند. به برآورد آنها، پهنای گابلین حدود ۳۰۰ کیلومتر است، تقریبا هم‌اندازه‌ی هایپریون، ماه سیاره‌ی کیوان.
دانشمندان با برون‌یابیِ سه جرمی که اکنون در ابر اورت درونی شناخته شده، برآورد می‌کنند که این منطقه‌ی تقریبا ناشناخته‌ی فضا می‌تواند حدود ۲ میلیون جرم بزرگ‌تر از ۴۰ کیلومتر را در خود داشته باشد. بنابراین جرم این گروه را می‌توان با کمربند کویپر برابر دانست.
این اجرام درون ابر اورت درونی، به همراه خرده‌ریزهای دیگر در فاصله‌ی بسیار دورتر از مدار نپتون، به اندازه‌ای دوردستند که از مزاحمت گرانشی سیاره‌های شناخته شده‌ی سامانه‌ی خورشیدی در امانند. این ویژگی باعث شده این اجرام ابزار کاوشی بی‌مانندی برای بررسی نیروهای ناشناخته در حومه‌های سامانه‌ی خورشید باشند. برای نمونه، مدارهای هم‌تراز [؟] آنها نشان می‌دهد که یک سیاره‌ی شماره ۹، به جرم چند برابر زمین در آنها پنهان شده. اگرچه گابلین وجود سیاره‌ی ۹ (سیاره‌ی X) را رد یا تایید نمی‌کند، ولی شبیه‌سازی‌های این دانشمندان نشان می‌دهد که مدار آن دستکم سازگار با حضور یک سیاره است.
این اجرام درون ابر اورت درونی، به همراه خرده‌ریزهای دیگر در فاصله‌ی بسیار دورتر از مدار نپتون، به اندازه‌ای دوردستند که از مزاحمت گرانشی سیاره‌های شناخته شده‌ی سامانه‌ی خورشیدی در امانند. این ویژگی باعث شده این اجرام ابزار کاوشی بی‌مانندی برای بررسی نیروهای ناشناخته در حومه‌های سامانه‌ی خورشید باشند. برای نمونه، مدارهای هم‌تراز [؟] آنها نشان می‌دهد که یک سیاره‌ی شماره ۹، به جرم چند برابر زمین در آنها پنهان شده. اگرچه گابلین وجود سیاره‌ی ۹ (سیاره‌ی X) را رد یا تایید نمی‌کند، ولی شبیه‌سازی‌های این دانشمندان نشان می‌دهد که مدار آن دستکم سازگار با حضور یک سیاره است.
 |
| برداشت هنری از سیاره‌ی فرضی X یا سیاره‌ی ۹ |
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
Planet Nine - solar system - Sun - 2015 TG387 - Goblin - Oort Cloud - Kuiper Belt - dwarf planet - Sedna - 2012 VP113 - Pluto - International Astronomical Union - Minor Planet Center - Scott Sheppard - Carnegie Institution for Science - Subaru Telescope - Hawai‘i - Saturn - moon - Hyperion - Neptune - planet - Earth
منبع: skyandtelescope
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر