ابر اسرارآمیز در مریخ

فضاپیمای اروپایی مارس اکسپرس که به گرد سیاره‌ی بهرام (مریخ) می‌گردد، بیش از یک ماهست که یک توده ابر دودمانندِ کشیده و بلند به درازای ۱۵۰۰ کیلومتر در سیاره‌ی سرخ را زیر نظر دارد.

به گزارش سازمان فضایی اروپا، این ابر از روز ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸ تاکنون بالای آتشفشانی خاموش به نام کوه آرسیا نزدیک استوای بهرام شناور سر جایش مانده، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد توده‌ی دودیست که از این آتشفشان بیرون زده؛ ولی جای این ابر شانسی است و هیچ پیوندی میان آن و کوه نیست. هیچ آتشفشانی این ابر را تولید نکرده- در حقیقت این آتشفشان حدود ۵۰ میلیون سالست که فعالیتی نداشته.

پیش از مارس اکسپرس هم فضاپیماهایی دستکم سه بار چنین ابرهایی دیده بودند که همگی در همین زمان‌های سال بهرام پدید آمده بودند؛ و به گفته‌ی اِسا، این دیگر یک همرویدادی شانسی نیست.

این ابر سفیدرنگ انباشته از یخ آب است که در اثر جریان هوا در راستای دامنه‌ی آتشفشان پدید آمده. پس این ابر دستاورد بالابری کوهساری در دامنه‌ی بادپناهِ کوه است و یک ابر بادپناه (lee cloud) کوهساری‌ست. همچنین با تغییر الگوی جَوی بهرام، این ابر هم در درازنای روز تغییر می‌کند.

دانشمندانی که این ابر را زیر نظر دارند پی برده‌اند که در ساعت‌های بامداد رشد می‌کند و در راستای استوا کش می‌آید. گرد و غباری که هنوز از توفان سهمگین و سرتاسری اوایل امسال در هوای بهرام به جا مانده نیز می‌تواند بر روی شکل گیری این ابر اثر گذاشته باشد.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Mars Express - Mars - Red Planet - Arsia Mon - Martian equator - European Space Agency - ESA - volcano - orographic - lee cloud - dust storm

منبع: Space.com

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان